Łobez (jezioro)

Łobez
Jezioro Łebskie
Ilustracja
Widok na jezioro od strony plaży w Białym Borze
Położenie
Państwo

 Polska

Miejscowości nadbrzeżne

Biały Bór

Region

Dolina Gwdy

Wysokość lustra

154,2 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

45,5 ha

Głębokość
 średnia
 maksymalna


5,6 m
17,0 m

Objętość

2653,7 tys. m³

Hydrologia
Klasa czystości wody

III (1980)

Rzeki zasilające

Biała

Rzeki wypływające

Biała

Rodzaj jeziora

rynnowe

Położenie na mapie Białego Boru
Mapa konturowa Białego Boru, u góry po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łobez”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łobez”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łobez”
Położenie na mapie powiatu szczecineckiego
Mapa konturowa powiatu szczecineckiego, u góry po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łobez”
Położenie na mapie gminy Biały Bór
Mapa konturowa gminy Biały Bór, blisko centrum u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łobez”
Ziemia53°54′35″N 16°49′23″E/53,909722 16,823056

Łobez (lub Jezioro Łebskie[1], niem. Labes See[2]) – jezioro rynnowe[3] w Polsce, położone w województwie zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, w granicach administracyjnych miasta Biały Bór[4].

Położenie i charakterystyka

Ma charakter przepływowy i leży w mezoregionie Doliny Gwdy[5], w dorzeczu BiałaCzernicaGwdaNotećWartaOdra[2][6]. Wpada do niego od północy ciek Biała niosąc wody z jeziora Cieszęcino, a wypływa na południu w kierunku Jeziora Białoborskiego (Ławiczka)[7]. Zasilany jest także przez dwa mniejsze dopływy[6]. Powierzchnia zlewni całkowitej wynosi 35,4 km²[6]. Otoczenie jeziora w większości stanowią tereny leśne[6]. Charakteryzuje się słabo rozwiniętą, długą linią brzegową i piaszczystym dnem[8].

Jezioro leży na obszarze chronionego krajobrazu Okolice Żydowo-Biały Bór o łącznej powierzchni 12 376,30 ha[9]. Na północ od jeziora znajduje się uroczysko o nazwie Walkmile, które jest pozostałością po młynie wodnym[10]. Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej leży w mezoregionie Borów Tucholskich[11]. Zgodnie z badaniami z 1980 r. zbiornikowi wodnemu przyznano III klasę czystości[6]. Wskazano, że jest podatny na degradację[6].

Jezioro położone jest obszarze obwodu rybackiego jeziora Łobez na rzece Biała – Nr 2[12].

Nad jeziorem wyznaczono letnie kąpielisko śródlądowe[13]. Przy jeziorze znajduje się ogólnodostępna plaża miejska i miejski pomost[14]. Wokół jeziora wytyczona jest ścieżka spacerowo-rowerowa o długości 3,4 km[15]. Na Łobzie obowiązuje zakaz używania jednostek pływających wyposażonych w silniki spalinowe, w godzinach 17:00 do 11:00 dnia następnego oraz całkowity zakaz poruszania się skuterami wodnymi przez całą dobę[16].

W przeszłości, wraz z Jeziorem Białoborskim było nazywane Lawitzke lub Labes See[17]. Kiedy, w XIV wieku wielki mistrz zakonu krzyżackiego Ulrich von Jungingen, nadawał przywileje miastu Biały Bór (wówczas Baldenburg), jezioro to, pomimo że wcześniej znajdowało się w granicach miejscowości, pozostało w rękach Zakonu[17].

Morfometria

Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 45,5 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 5,6 m, a maksymalna – 17,0 m[18] (najgłębszy punkt w części północno-wschodniej zbiornika[6]). Lustro wody znajduje się na wysokości 154,2 m n.p.m.[18] Objętość jeziora wynosi 2653,7 tys. [18].

Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 opracowanych w Państwowym Układzie Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 46,0 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 154,7 m n.p.m.[18]

Powierzchnia lustra wody zgodnie z wielkością działki geodezyjnej to 46,00 ha[2].

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025, identyfikator PRNG: 72992
  2. 1 2 3 Jarosław Filipiak, Mariusz Raczyński: Jeziora Zachodniopomorskie (zarys faktografii). Szczecin: Wydawnictwa Akademii Rolniczej w Szczecinie, 2000, s. 110, 111, 222. ISBN 83-87327-58-1.
  3. Państwowy Instytut Geologiczny, Objaśnienia do mapy geologicznej Polski 1:50 000, Małgorzata Sikorska-Maykowska (red.), Warszawa 2009, s. 43 [dostęp 2021-06-01].
  4. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 190, ISBN 83-239-9607-5.
  5. Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 (pol.).
  6. 1 2 3 4 5 6 7 20. Jezioro Łobez, [w:] Dorota Cydzik, Danuta Kudelska, Hanna Soszka, Atlas stanu czystości jezior Polski badanych w latach 1989-1993, Warszawa: Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, 1995, s. 94-97, ISBN 83-85-805-25-7 (pol.).
  7. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Geoportal Krajowy [online] [dostęp 2021-06-01].
  8. Jezioro Łobez [online], czystejeziora.pl.
  9. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar chronionego krajobrazu Okolice Żydowo-Biały Bór [online] [dostęp 2021-06-01].
  10. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025, identyfikator PRNG: 143820
  11. Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
  12. Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 20 grudnia 2017 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia obwodów rybackich. 10 grudnia 2017. [dostęp 2021-06-01].
  13. Uchwała Nr XXVII/208/2013 Rady Miejskiej w Białym Borze z dnia 22 lutego 2013 r. ws. wpisu „Kąpieliska śródlądowego w Białym Borze nad jeziorem Łobez” do rejestru kąpielisk (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2013 r. poz. 1319)
  14. Plaża miejska, Oficjalna strona internetowa Miasta i Gminy Biały Bór, 2013 [dostęp 2021-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-02].
  15. Edukacja ekologiczna Ścieżka przyrodniczo - leśna wokół jeziora Łobez, Oficjalna strona internetowa Miasta i Gminy Biały Bór, 2013 [dostęp 2021-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-02].
  16. Uchwała Nr XVI/138/2004 Rady Powiatu Szczecineckiego z dnia 26 marca 2004 r. ws. ograniczenia i zakazu używania jednostek pływających wyposażonych w silniki spalinowe na jeziorach Ławiczka i Łobez w gminie Biały Bór (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2004 r. Nr 45, poz. 846)
  17. 1 2 Ławiczka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 611.
  18. 1 2 3 4 Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 152, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.