Łubin biały
![]() Łubin biały | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łubin biały |
| Nazwa systematyczna | |
| Lupinus albus L. Sp. Pl.: 721 (1753)[3] | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
![]() | |

Łubin biały (Lupinus albus L.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych (Fabaceae). Jest gatunkiem rodzimym na Półwyspie Bałkańskim, w Azji Mniejszej i wyspach Morza Śródziemnego[3]. Jest to roślina roczna szeroko rozprzestrzeniona w uprawie w regionie śródziemnomorskim[5], także w pozostałej części Europy, na południu Azji, w Australii i Chile[3]. Wykorzystywana jest jako roślina pastewna, poza tym także w ziołolecznictwie i jako trucizna[3]. Ma duże wymagania glebowe oraz długi okres wegetacji[6].
Występowanie
Gatunek szeroko rozpowszechniony w formie dzikiej na południowych Bałkanach, Sycylii, Korsyce i Sardynii oraz na wyspach Morza Egejskiego, a także w Izraelu, Palestynie i zachodniej Turcji. Występuje na łąkach, pastwiskach i trawiastych stokach, głównie na piaszczystych i kwaśnych glebach. Uprawia się go w całym regionie Morza Śródziemnego, a także w Egipcie, Sudanie, Etiopii, Syrii, Europie Środkowej i Zachodniej, USA i Ameryce Południowej, w tropikalnej i południowej Afryce, Rosji i na Ukrainie. Starożytny kultywar białego łubinu pod lokalną nazwą hanchcoly był uprawiany do niedawna w zachodniej Gruzji[5]. Uprawa łubinu białego w Polsce nie jest rozpowszechniona z powodu braku odpowiednich odmian. Jednak gatunek ten odznacza się dużym potencjałem plonotwórczym[7].
Morfologia
- Pokrój
- Pędy wyprostowane, mniejsze niż 1 m wysokości, krótkie pędy boczne. Cała roślina ma zabarwienie jasnozielone. Palowy system korzeniowy z licznymi korzeniami bocznymi[5].
- Liście
- Przylistki bardzo małe lub brak. Liście złożone z listków dużych, owalnych, gładkich i błyszczących[5].
- Kwiaty
- Ułożone spiralnie w szczytowe, luźne grono. Kolor korony biały z lekkim odcieniem niebieskiego lub bladoróżowego[6]. Liczba pręcików wynosi 9 lub 10. Pręciki dimorficzne – dłuższe i krótsze.
- Owoce
- Strąki wydłużone, proste. Nasiona oliwkowe, brązowe lub czarne, o bardzo niskiej zawartości alkaloidów, wysokiej zawartości białka (28–34%) i tłuszczu (11–13%)[7].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-20] (ang.).
- 1 2 3 4 Lupinus albus L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2025-03-29].
- ↑ Lupinus albus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- 1 2 3 4 White Lupine - Lupinus albus [online], Encyclopedia of Life [dostęp 2018-03-21] (ang.).
- 1 2 Łubin biały - duże wymagania, ale też duży potencjał plonotwórczy nasion [online], www.rynek-rolny.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
- 1 2 Łubin biały [online], www.hrsmolice.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
- African Plant Database ID: 64851
- BioLib: 39898
- EoL: 703662
- EUNIS: 171901
- Flora of North America: 220007906
- FloraWeb: 3520
- GBIF: 2964167
- iNaturalist: 54906
- IPNI: 504069-1
- ITIS: 503572
- NCBI: 3870
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): ild-8550
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:504069-1
- Tela Botanica: 75230
- identyfikator Tropicos: 13036912
- USDA PLANTS: LUAL22
- IRMNG: 10586175
- CoL: 3WF58

