Łusecznik lepki
| Ichthyophis glutinosus[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
łusecznik lepki | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Łusecznik lepki (Ichthyophis glutinosus) – gatunek płaza beznogiego z rodziny łusecznikowatych (Ichthyophiidae). Endemit Sri Lanki. Narażony na wyginięcie[3].
Występowanie
Występuje endemicznie w środkowej i południowej Sri Lance[3][2]. Andrzej Trepka w Ilustrowanej encyklopedii płazów podaje jeszcze Archipelag Malajski, nie jest to jednak prawda (pomylenie z innymi gatunkami łusecznikowatych)[4].
Morfologia
Kształtem przypomina dżdżownicę lub glebowe węże z rodzaju Uropeltis[4]. Łatwo jednak go odróżnić po wielkości i dobrze wykształconym pyszczku wraz z małymi oczami[4]. Długość obłego ciała od 23 do 41 cm[5]. Podobnie jak dżdżownica łusecznik lepki posiada pierścienie, których może być do 392[4][5]. Posiada także kręgi ogonowe[6]. Ubarwienie szare z żółtymi pasami[5].
Ekologia i zachowanie
Żyje pod ziemią, w tropikalnych wilgotnych lasach nizinnych i górskich, na polach ryżowych, plantacjach kauczuku czy herbaty, w wiejskich ogrodach, na polach i pastwiskach dla bydła, a także na mokradłach[3].
Gatunek drapieżny; odżywia się głównie dżdżownicami i wcześniej wspomnianymi wężami glebowymi[4]. Gdy zaatakuje swoją ofiarę, próbuje ją rozszarpać na mniejsze kawałki[5].
Samica w specjalnie wydrążonej komorze składa do 38 ziaren skrzeku i opiekuje się nim, aż do wyklucia się kijanek[4]. Następnie 11-centymetrowe larwy o pierzastych skrzelach prowadzą wodno-lądowy tryb życia. Nie wiadomo czym się odżywiają, w niewoli pożywiają się larwami ochotkowatych czy dżdżownicami[5].
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje łusecznika lepkiego za gatunek narażony na wyginięcie (VU – vulnerable). Liczebność populacji nie jest znana, a jej trend uznaje się za spadkowy[3]. Zagrażają mu głównie ptaki nieodżywiające się płazami, które jednak często mylą łusecznika z rosówką[4]. Ponadto zagrożeniem dla łusecznika są też ludzie, którzy zabijają tego płaza tylko „na wszelki wypadek”[4].
Przypisy
- ↑ Ichthyophis glutinosus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 3 4 5 Darrel R. Frost, Ichthyophis glutinosus (Linnaeus, 1758), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-30] (ang.).
- 1 2 3 4 5 IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Ichthyophis glutinosus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-07-30] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Atak i obrona, [w:] Andrzej Trepka, Ilustrowana encyklopedia płazów, Arystoteles, 2007, s. 97, 111, ISBN 978-83-60910-16-0 [dostęp 2021-08-26].
- 1 2 3 4 5 Asian- Tailed Caecilians. [dostęp 2021-08-26]. (ang.).
- ↑ Family Ichthyophidae. AmphibiaWeb. [dostęp 2021-08-26]. (ang.).