Łzawnica żółtoczerwonawa

Łzawnica żółtoczerwonawa
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

łzawniaki

Rząd

Incertae sedis

Rodzina

Dacryonaemataceae

Rodzaj

łzawnica

Gatunek

łzawnica żółtoczerwonawa

Nazwa systematyczna
Dacryonaema rufum (Fr.) Nannf.
Svensk bot. Tidskr. 41: 336 (1947)

Łzawnica żółtoczerwonawa (Dacryonaema rufum (Fr.) Nannf.) – gatunek grzybów z rodziny Dacryonaemataceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dacryonaemataceae, Incertae sedis, Incertae sedis, Dacrymycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1818 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Sphaeronaema rufum. W 1947 r. John Axel Nannfeldt przeniósł go do rodzaju Dacryonaema[1]. Synonimy[2]:

  • Sphaeromyxa rufa (Fr.) Spreng. 1827
  • Sphaeronaema rufum Fr. 1818
  • Sphaeronaemella rufa (Fr.) Sacc. 1884
  • Zythia rufa (Fr.) Schwein. 1832

Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

Owocniki początkowo w postaci małych grudek, pojedynczo w podłożu zakotwiczonych, później w postaci smukłych pałeczek, z częścią dolną lekko zagłębioną w drewnie. Część płonna o wysokości do 1 (–1,1) mm i średnicy przy podstawie do 0,5 mm, średnica części wierzchołkowej do 0,1 mm. W płodnych owocnikach zgrubiałe wierzchołkowe główki tworzą się bardzo wcześnie. Miąższ chrząstkowaty, jednorodny, z grubościennymi strzępkami i wąskim światłem. Strzępki w trzonie biegną równolegle i wyginają się promieniście na zewnątrz w główce. Powierzchnia rdzawoczerwona do czerwonobrązowoczarnej, przezroczysta i bardzo błyszcząca, szczególnie w górnej połowie. Wskutek żelatynowatej powierzchni sąsiednie owocniki często zlepiają się z sobą. Hymenium znajduje się na powierzchni główek. Powierzchnia w pełni rozwiniętego hymenium jest mączysta. Bazydiospory 6,3–9,4 × 2,4–3,1 μm, zakrzywione cylindryczne, cienkościenne, szkliste, z kilkoma mniejszymi lub z jedną dużą gutulą[4].

Bardzo często spotykane są tylko błyszczące, czerwonawe, sterylne trzony[3].

Występowanie

Występuje w Ameryce Północnej i Europie[5]. W Polsce do 2003 r. jedyne stanowisko podała Anna Bujakiewicz[3]. Do 2025 r. brak informacji o nowych stanowiskach[6]. Na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski ma status I – gatunek o nieokreślonym zagrożeniu, o którym wiadomo tylko, że może być wymarły, wymierający, narażony lub rzadki, lecz brak dostatecznej informacji, by zaliczyć go do jednej z tych kategorii[7].

Grzyb nadrzewny, saprotrof. Rośnie na zgniłych, pozbawionych kory pniach drzew i na resztkach drzewnych w miejscach chronionych przed wysychaniem, często w towarzystwie porostów[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-05-04].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2025-05-04].
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 213, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 Eva Lisická, Dacryonaema rufum (Basidiomycota)neu für die Slowakei (Westkarpaten), „Czech mycol.”, 48 (3), 1995, s. 217–220 (niem.).
  5. Miejsca występowania Dacryonaema rufum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-05-04].
  6. Dacryonaema rufum (łzawnica żółtoczerwonawa) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-05-04].
  7. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 63, ISBN 83-89648-38-5.