Łzawnik główkowaty

Łzawnik główkowaty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

łzawniaki

Rząd

łzawnikowce

Rodzina

łzawnikowate

Rodzaj

łzawnik

Gatunek

łzawnik główkowaty

Nazwa systematyczna
Dacrymyces capitatus Schwein.
Trans. Am. phil. Soc., New Series 4(2): 186 (1832) [1834]

Łzawnik główkowaty (Dacrymyces capitatus Schwein.) – gatunek grzybów z rodziny łzawnikowatych (Dacrymycetaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dacrymyces, Dacrymycetaceae, Dacrymycetales, Incertae sedis, Dacrymycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go Lewis David von Schweinitz w 1832 roku[1]. Wskazał holotyp. Synonimy[2]:

  • Dacrymyces deliquescens f. stipitata Bourdot & Galzin 1909
  • Dacrymyces deliquescens var. ellisii (Coker) L.L. Kenn. 1959
  • Dacrymyces ellisii Coker 1920
  • Dacrymyces stipitatus (Bourdot & Galzin) Neuhoff 1936
  • Dacryomitra nuda (Berk. & Broome) Pat. 1900
  • Dacryopsis nuda (Berk. & Broome) Massee 1891
  • Dacrymyces ulicis (Plowr.) Sacc. & P. Syd. 1902
  • Ditiola nuda Berk. & Broome 1848
  • Ditiola ulicis Plowr 1899

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

Owocnik

Kulisty o średnicy 0,5–1,5 mm rzadziej do 2 mm, siedzący, lub wyrastający z podłoża na krótkim trzonku. Często owocniki występują grupami, wówczas sąsiednie wskutek nacisku są zdeformowane. Powierzchnia naga lub delikatnie oprószona, barwa początkowo żółtawopomarańczowa, potem żółtawobrązowa, po wysuszeniu pomarańczowobrązowa. Kontekst galaretowaty, żółty, w stanie suchym bardziej intensywnie wybarwiony. Smak i zapach niewyraźny[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki o kształcie kamertonu. Bazydiospory o rozmiarach 10–13 × 4,5–6 μm. Mają kiełbaskowaty kształt i w stanie dojrzałym 3 przegrody. Sprzążek brak, Strzępki na obrzeżu owocnika inkrustowane[4].

Gatunki podobne

Podobny jest łzawnik rozciekliwy (Dacrymyces stillatus). Odróżnia się brakiem trzonka i mniejszymi bazydiosporami. Charakteryzuje się także tendencja do tworzenia anamorfy w postaci galaretowatej masy, w której wytwarzane są tylko bezpłciowe zarodniki konidialne, zazwyczaj w łańcuszkach[4].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Europie, podano jego występowanie także na Azorach, w Australii i Nowej Zelandii[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Holandii[3].

Nadrzewny saprotrof zaliczany do grupy grzybów tremelloidalnych. Występuje w lasach na martwym drewnie – na opadłych gałęziach, zwłaszcza brzozy, wiązu, dużo rzadziej na drewnie drzew iglastych[3].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2016-12-27] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2016-12-27] (ang.).
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 210, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 Dacrymyces capitatus [online], California Fungi [dostęp 2016-12-27].
  5. Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-12-27].
  6. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 63, ISBN 83-89648-38-5.