Źródło Główne w Krzeszowicach
 nr rej. A-644[1] | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Parkowa |
| Rozpoczęcie budowy |
1778 |
Położenie na mapie Krzeszowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Krzeszowice _location_map.png) | |
 50°08′10″N 19°37′49″E/50,136111 19,630278 | |
Źródło Główne lub Zdrój Główny – główne źródło siarczanej wody leczniczej w Krzeszowicach, o wydajności 1,61 m³ na godzinę. Źródło znajduje się na południe od kościoła, natomiast bliżej kościoła obok mostu na Krzeszówce (ul. Parkowa) znajduje się betonowa studnia z napisem Zdrój Główny. Około 1778 źródło zostało ocembrowane i przykryte drewnianą wieżyczką (nazywane kapliczką) z inicjatywy lekarza zdrojowego Jana Gotfryda Leonhardiego na polecenie Augusta Czartoryskiego.
Później, na południe od źródła, wybudowano zbiornik wody siarczanej, do którego pompowano wodę, by podnieść jej poziom. Z niego woda dostawała się do łazienek zdrojowych drewnianymi rurami.
W roku 1857 zdrój został ocembrowany cegłami i zmniejszono obwód studni, dzięki czemu wzrósł w niej poziom wody więc zaprzestano pompowania jej do zbiornika w tzw. kapliczce. W 1858 zabytek uzyskał teraźniejszy wygląd a w 1982 został wyremontowany[2]
Dzięki regularnie prowadzonym analizom fizykochemicznym woda mineralna z ujęcia Zdrój Główny została scharakteryzowana jako siarczanowo-wapniowo-magnezowo-siarczkową i prawnie uznana za leczniczą[3]. Obecnie wody ze źródła są wykorzystywane przez miejscowy Ośrodek Rehabilitacji Narządu Ruchu „Krzeszowice” SP ZOZ.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. małopolskiego. [dostęp 2013-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-30)].
- ↑ Julian Zinkow Krzeszowice i okolice wyd. PTTK Kraj W-wa-Kraków, 1988; s. 22.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów – Dz.U. z 2001 r. nr 156, poz. 1815.