Železnica (dopływ Chotiny)

Železnica
ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Słowacja

Potok
Długość 17,5 km
Źródło
Miejsce Południowo-zachodnie stoki Panskéj javoriny (Góry Inowieckie)
Wysokość

650–700 m n.p.m.

Współrzędne

48°42′20″N 18°00′21″E/48,705556 18,005833

Ujście
Recypient Chotina
Miejsce

Jacovce

Wysokość

208 m n.p.m.

Współrzędne

48°36′48″N 18°07′49″E/48,613333 18,130278

Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Železnica – potok w południowo-zachodniej Słowacji w dorzeczu Nitry, prawobrzeżny opływ Chotiny. Górny tok w Górach Inowieckich, dolny na obszarze Pogórza Naddunajskiego (słow. Podunajská pahorkatina), a konkretnie jego części zwanej Nitrianska pahorkatina. Płynie w granicach powiatu Topolczany[1].

Opis

Źródła na wysokości 650–700 m n.p.m., na południowo-zachodnich stokach góry Panská javorina, w grupie Wysokiego Inowca (słow. Vysoký Inovec). Ciek źródłowy spływa początkowo na południe, lecz zaraz skręca ku wschodowi, a nawet północnemu wschodowi. Potok płynie teraz w głębokiej, dość krętej dolinie, która sukcesywnie skręca ku południowemu wschodowi. Tu, w rejonie dużej osady rekreacyjnej Duchonka[2], potok opuszcza góry i wypływa na teren pogórza. Tu też, nieco niżej, jego tok na wysokości ok. 275 m n.p.m. przegradza zapora wodna, tworząca zbiornik zaporowy Duchonka[3]. Dalej potok płynie szeroką, łagodnie opadającą doliną przez Prašice, by nieco przed następną wsią (Jacovce), na wysokości 208 m n.p.m., ujść do Chotiny. Kilka większych dopływów Železnica przyjmuje jedynie w górnym biegu. Niżej jej dorzecze bardzo się zwęża i wpływają do niej jedynie nieliczne, bardzo drobne cieki wodne[4].

Rzeka posiada reżim niwalno-pluwialny, z największymi przepływami wczesną wiosną, w porze topnienia śniegów w Górach Inowieckich (luty-kwiecień) oraz podczas opadów na przełomie jesieni i zimy. Poza niektórymi miejscami na terenie Prašic ciek jest nieuregulowany. W dolnym biegu przejawia tendencje do meandrowania i erozyjnego niszczenia brzegów. Dolina w górnym biegu całkowicie zalesiona, w dolnym otoczona polami uprawnymi, pastwiskami i sadami.

Przypisy

  1. wg wykazu nazw obiektów wodnych ÚGKK SR (nazwy cieków wodnych)
  2. Petrovič Daniel, Petrovič Jozef i in.: Považský Inovec. Turistický sprievodca ČSSR č. 24, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1986, s. 155
  3. wg wykazu nazw obiektów wodnych ÚGKK SR (nazwy zapór wodnych)
  4. Považský Inovec. Piešťany, Turistická a cyklistická mapa 1 : 50 000, wyd. 5., VKÚ Harmanec, 2019 ISBN 978-80-99934-05-5