(471143) Dziewanna
 | |
| Odkrywca |
Andrzej Udalski, Scott Sheppard, Marcin Kubiak, Chad Trujillo (OGLE-IV) |
|---|---|
| Data odkrycia |
13 marca 2010[1] |
| Numer kolejny |
471143 |
| Oznaczenie tymczasowe |
2010 EK139 |
| Charakterystyka orbity (2025-05-05) | |
| Przynależność obiektu |
obiekt transneptunowy[1] |
| Półoś wielka | |
| Mimośród |
0,5271[1] |
| Peryhelium | |
| Aphelium | |
| Okres obiegu wokół Słońca |
ok. 569,5[1] lat |
| Inklinacja |
29,47[1]° |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Średnica | |
| Okres obrotu | |
| Albedo |
ok. 0,25[2] |
| Jasność absolutna | |
(471143) Dziewanna – planetoida z grupy obiektów transneptunowych[1].
Obiekt krąży wokół Słońca w tzw. rezonansie orbitalnym 2:7 z Neptunem[2]. Przed nadaniem nazwy planetoida nosiła oznaczenie (471143) 2010 EK139.
Odkrycie i nazwa
Planetoida ta została odkryta 13 marca 2010 roku w programie OGLE-IV przez zespół astronomów Uniwersytetu Warszawskiego pod kierownictwem prof. Andrzeja Udalskiego przy użyciu kamery obrazującej niebo zainstalowanej przy 1,3 m teleskopie warszawskim w Obserwatorium Las Campanas[4]. Odkrywcami tego obiektu byli: Andrzej Udalski, Scott Sheppard, Marcin Kubiak i Chad Trujillo. Planetoidzie nadano imię Dziewanna, słowiańskiej bogini dzikiej przyrody, lasów i polowań[5].
Orbita
(471143) Dziewanna okrąża Słońce po mocno wydłużonej eliptycznej orbicie w ciągu ok. 570 lat w średniej odległości 68,7 j.a. Nachylenie jej orbity względem ekliptyki to 29,5°, a mimośród jej orbity wynosi 0,527[1]. Planetoida ta – wraz z 2010 HE79, 2010 EL139 i 2010 FX86 – jest jedną z czterech dużych obiektów transneptunowych odkrytych przez polskich astronomów w 2010 roku.
Charakterystyka fizyczna
(471143) Dziewanna jest jednym z większych obiektów odkrytych na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku w Układzie Słonecznym. Początkowo jego rozmiary szacowano nawet na ok. 1000 km, co pozwalałoby umieścić go w końcówce pierwszej dwudziestki największych planetoid[6]. Ocenia się jednak, że średnica planetoidy (471143) Dziewanna wynosi ok. 470 km, co nadal czyni ją jednym z czterdziestu największych samodzielnych ciał Układu Słonecznego[7] i kandydatem na planetę karłowatą.
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 (471143) Dziewanna w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.) [data dostępu: 2025-02-22]
- 1 2 3 4 Wm. Robert Johnston: List of Known Trans-Neptunian Objects. Johnston's Archive, 2024-02-27. [dostęp 2025-02-22]. (ang.).
- ↑ TNO Results. [w:] ERC Lucky Star Project [on-line]. Laboratoire d'Etudes Spatiales et d'Instrumentation en Astrophysique (LESIA). [dostęp 2020-07-13]. (ang.).
- ↑ Polscy kandydaci na „planety karłowate”. [w:] Astronomia.pl [on-line]. 2010-05-10. [dostęp 2015-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-24)].
- ↑ MPEC. 2018-09-25.
- ↑ Krzysztof Urbański: Układ Słoneczny coraz większy. [w:] rp.pl [on-line]. 2010-05-04. [dostęp 2015-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-08)].
- ↑ Dziewanna - największy "polski" obiekt w Układzie Słonecznym, „Nauka w Polsce”, 5 października 2018 [dostęp 2018-10-05] (pol.).
Bibliografia
- (471143) Dziewanna w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- (471143) Dziewanna w bazie Minor Planet Center (ang.)
Linki zewnętrzne
- Diagram orbity (471143) Dziewanna w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)