10 groszy (1835–1840)

10 groszy (1835–1840)

Państwo	Imperium Rosyjskie
Typ monety	moneta obiegowa
Nominał	10 groszy
Rocznik	1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840
Emisja
Mennica	Warszawa
Nakład	65 956 081
Data emisji	18 maja 1835
Data wycofania	1 stycznia 1891
Opis fizyczny
Masa	2,9 g
Średnica	19 mm
Materiał	bilon Ag194
Rant	gładki
Stempel	zwykły

10 groszy (1835–1840) – moneta dziesięciogroszowa Królestwa Kongresowego okresu po powstaniu listopadowym, wprowadzona do obiegu jako następczyni monety 10 groszy polskich (1816–1831), po zatwierdzeniu 18 maja 1835 r. przez cara Mikołaja I zmodyfikowanych rysunków monet miedzianych i bilonowych dla Królestwa Polskiego^[1]. Była bita na podstawie ukazu cara Aleksandra I z 1 grudnia 1815 r., w bilonie, w latach 1835–1865, z datą na monecie 1835–1840, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej^[2][3]. Została wycofana z obiegu 1 stycznia 1891 r^[4].

Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii^[5]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak mennicy w Warszawie – litery M W^[5]. W roczniku 1840 istnieją monety z błędnym znakiem mennicy W W^[6].

Na tej stronie w wieńcu umieszczono nominał 10, poniżej napis „GROSZY”, a pod nim rok bicia 1835, 1836, 1837, 1838, 1839 lub 1840^[7].

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w bilonie (próby 194), na krążku o średnicy 19 mm, masie 2,90 grama, z rantem gładkim. Według sprawozdań mennicy w latach 1835–1865 w obieg wypuszczono 65 956 081 sztuk monet^[3].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli:

Rocznik	Znak mennicy	Stopień rzadkości	Szacowana liczba egzemplarzy	Uwagi	Liczba odmian[8]	Liczba odmian z wariantami[8]	Zdjęcie
10 groszy 1835	M W	R[9]	80 001–400 000	cyfry roku szerokie lub wąskie[10]	2[11]	2[11]
10 groszy 1836	M W	R[12]	80 001–400 000
10 groszy 1837	M W	R[13]	80 001–400 000	istnieją monety ze Św. Jerzym na awersie w płaszczu (ogon orła szeroki) i bez płaszcza (ogon orła wąski)[14][15]	2[16]	3[16]
10 groszy 1838	M W	R[17]	80 001–400 000		3[18]	4[18]
10 groszy 1839	M W	R2[19]	3001–15 000		2[20]	3[20]
10 groszy 1840	M W	[21]	ponad 400 000	istnieją odbitki w złocie i w miedzi[22]; istnieją odmiany różniące się wieńcem (konfiguracją jagód) na rewersie, dziobami orła przymkniętymi lub rozwartymi, litera G z szeryfem lub bez, pod 1 liczba listów w kępce 4 lub 5[23]; istnieją odmiany z dodatkową kropką na rewersie[23]	7[23]	14[23]
	W W	R5[6]	26–120	pierwsza litera W wygląda jak odwrócone M, a nie jak drugie W[24]

Monetę z datą 1840 bito do 1865 r.^[3]

W przypadku dziesięciogroszówki odmiany z dodatkowymi kropkami na rewersie występują dla rocznika 1840. W tabeli poniżej zebrano rozpoznane odmiany kropkowe^[23]:

Ponieważ daty na monecie mieszczą się w latach panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara^[28].

Istnieją również monety próbne:

• z datą 1840^[22]
• z datą 1841^[29].

• 10 groszy polskich (1816–1831)
• 10 groszy polskich 1831
• 10 groszy 1835
• 5 groszy (1836–1840)
• monety polsko-rosyjskie
• monety zaboru rosyjskiego
• tabela cennikowa Bolcewicza
• rosyjskie monety bite dla Polski (1815–1841)