9S18

9S18

Dane podstawowe
Producent	Zakłady Mechaniczny w Uljanowsku
Przeznaczenie	ziemia-powietrze
Funkcje	walka powietrzna
Historia
Data konstrukcji	1980
Lata produkcji	1983 -> nadal
Dane techniczne
Rodzaj anteny	antena fazowa
Zasięg	110-120 km
Apertura pionowa	0-40°
Apertura pozioma	360°
Długość fali	1-10 cm cm
Częstotliwość	3-30 GHz
Liczba śledzonych obiektów	50
Liczba naprowadzanych obiektów	6
Platforma	GM-567M
Użytkownicy
Rosja, Ukraina

9S18 (ros. 9С18, 9С18 «Купол», w kodzie NATO Tube Arm) – rosyjski trójwspółrzędny radar pracujący w zakresie fal centymetrowych, przeznaczony do obserwacji okrężnej lub sektorowej przestrzeni powietrznej na potrzeby jej kontroli na rzecz obrony powietrznej lub kontroli ruchu powietrznego. Wykorzystywany do wykrywania i wskazywania celów powietrznych dla systemów przeciwlotniczych 9K37 Buk i 9K330 Tor

W 1977 r. rozpoczęto prace konstrukcyjne nad stworzeniem nowej stacji radarowej^[1]. Prowadzono je niezależnie od rozwoju systemu 9K37 Buk. Zadaniem zespołu konstruktorów z Instytutu Badawczo-Rozwojowego Przyrządów Pomiarowych (ros. Научно-исследовательский институт измерительных приборов), kierowanych przez Aleksandra Pawłowicza Wietoszko (ros.Александра Павловича Ветошко), było stworzenie radaru mającego zabezpieczać przestrzeń powietrzną na poziomie dywizji. Do jego stworzenia wykorzystano podwozie z systemu 2K11 Krug, odmienne od zastosowanego w Buku. W trakcie prac konstrukcyjnych dostosowano radar do komunikacji z mobilnym stanowiskiem dowodzenia 9S470, które kieruje pracą systemu 9K37 Buk^[2]. Produkcję seryjną radaru wdrożono w Zakładach Mechanicznych w Uljanowsku^[3].

Po wdrożeniu do eksploatacji systemu Buk armia ZSRR zażądała jego modernizacji pozwalającej na skuteczniejsze zwalczanie rakiet manewrujących i śmigłowców, zwiększenie prawdopodobieństwa zniszczenia celu, a także zapewnienia możliwości niszczenia operacyjno-taktycznych rakiet balistycznych. W radarze wprowadzono antenę fazową oraz zamontowano go na podwoziu GM-567M, jednolitym dla systemu Buk. Zmodernizowany radar dostosowano również do współpracy z systemem przeciwlotniczym 9K330 Tor. Od 1983 r. wszedł do służby^[4].

Pierwotnie wyposażenie stacji radarowej było zamontowane na zmodyfikowanym podwoziu samobieżnym „Obiekt 124” rodziny SU-100P. Po modyfikacji zamontowano je na podwoziu gąsienicowym GM-567M, całość waży 28,5 tony. Obrót anteny zapewnia system hydrauliczny, dubluje go system z napędem elektrycznym. Pełny obrót anteny zajmuje, w zależności od ustawień, od 4,5 do 18 sekund. W przypadku zawężenia przeszukiwanego sektora do 30° jego przeszukanie zajmuje od 2,5 do 4,5 s. Radar wykrywa cele powietrzne z odległości 110-120 km, poruszające się na niskim pułapie (ok. 30 metrów) z odległości 45 km. Trzyosobowa załoga zapewnia przejście radaru z pozycji marszowej do bojowej w 5 minut, a ze stanu czuwania do pracy bojowej w 20 sekund^[5]. Pojazd z radarem jest w pełni autonomiczny, dysponuje własnym układem zasilania, nawigacyjnym oraz łączności^[6].

Stacja radarowa została użyta podczas agresji Rosji na Ukrainę. Portal Oryx uznaje za zniszczone na pewno dwie stacje radarowe 9S18^[7]. Strona ukraińska dodatkowo podaje, że 30 sierpnia 2023 r. w rejonie Swatowa jednostka rozpoznania Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy, we współpracy z żołnierzami sił specjalnych, zniszczyła zestaw przeciwlotniczy systemu Buk, w skład którego wchodził radar 9S18^[8].