Abrotalus tarczownicowy
_Arnold_624105.jpg) Owocniki na plesze tarczownicy skalnej | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
abrotalus tarczownicowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Abrothallus parmeliarum (Sommerf.) Arnold Flora, Regensburg 57(7): 102 (1874) | |
_Arnold_624110.jpg)
Abrotalus tarczownicowy, naplesznik tarczownicowaty (Abrothallus parmeliarum (Sommerf.) Arnold) – gatunek grzybów z rodziny Abrothallaceae[1]. Jest grzybem naporostowym[2].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Abrothallus, Abrothallaceae, Abrothallales, Incertae sedis, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1826 r. Søren Christian Sommerfelt, nadając mu nazwę Lecidea parmeliarum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu w 1874 r. Ferdinand Christian Gustav Arnold przenosząc go do rodzaju Abrothallus[1]. Ma kilkanaście synonimów. Niektóre z nich[3]:
- Buellia smithii (Tul.) Jatta 1900
- Buelliella parmeliarum (Sommerf.) Fink 1935
- Vouauxiomyces santessonii D. Hawksw. 1981 (anamorfa)
Nazwa polska według W. Fałtynowicza[4].
Morfologia
Na powierzchni porostów tworzy owocniki typu apotecjum o średnicy 100–150 × 400–550 µm. Tarczka owocnika czarna, często pokryta zielonym nalotem, od początku silnie wypukła. Epihymenium ciemnooliwkowobrązowe. Hymenium bezbarwne do zielonkawego, 50–80 µm. Hypotecjum ciemnoczerwonobrązowe. Worki wydłużone, elipsoidalne do maczugowatych, 8-zarodnikowe. Askospory ciemnobrązowe, brodawkowane, 1-przegrodowe, komórki nierównej szerokości, 11,5–16(–17,5) x 4,5–7 µm. Pyknidia czarne, czasami z zielonym nalotem, częściowo zanurzone lub powierzchniowe o ścianie czerwonobrązowej, w górnej części ciemnobrązowej. Komórki konidiotwórcze 8–12 × 3–4 µm. Konidia szkliste, gruszkowate, o powierzchni drobno brodawkowanej, często wyglądającej na gładką, 7,5–10 × 5,5–7 µm[5].
Występowanie i siedlisko
Występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą i Afryką[6], według innych źródeł także w Afryce[5]. W Polsce podano jego występowanie w kilku regionach[4].
Jest gatunkiem dość częstym. Występuje na plesze i owocnikach różnych gatunków porostów z rodzaju Parmelia (tarczownica), a także na galasach wywołanych przez owada Phacopsis oxyspora[5]. W Polsce podano jego występowanie na plechach tarczownicy skalnej (Parmelia saxatilis), tarczownicy bruzdkowanej (Parmelia sulcata)[4] i szarzynce skórzastej (Parmelina tiliacea)[2].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2024-10-14] (ang.).
- 1 2 Krystyna Czyżewska. Martin Kukwa, Lichenicolous Fungi of Poland a cataloque and key to species, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2009, s. 16, ISBN 978-83-89648-76-1.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-10-14] (ang.).
- 1 2 3 Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, s. 9, ISBN 83-89648-06-7.
- 1 2 3 Abrothallus parmeliarum (Sommerf.) Arnold [online], Consortium of Lichen Herbaria [dostęp 2024-10-14] (ang.).
- ↑ Występowanie Abrothallus parmeliarum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-10-14].