Abt Vogler (wiersz)

Georg Joseph Vogler

Abt Vogler – wiersz angielskiego poety Roberta Browninga[1][2][3], opublikowany w tomie Dramatis Personae, wydanym w 1864. Utwór jest opatrzony podtytułem opisującym sytuację, w której bohater przemawia: After He Has Been Extemporizing Upon the Musical Instrument of His Invention (Po jego improwizacji na instrumencie muzycznym własnego pomysłu[a].). Wiersz zalicza się do gatunku monologu dramatycznego[4]. Bohaterem wiersza jest niemiecki muzyk Georg Joseph Vogler[5][6].

Forma

Wiersz jest napisany przy użyciu strofy ośmiowersowej[7], składa się z 12 zwrotek[8].

WOULD that the structure brave, the manifold music I build,
Bidding my organ obey, calling its keys to their work,
Claiming each slave of the sound, at a touch, as when Solomon willed
Armies of angels that soar, legions of demons that lurk,
Man, brute, reptile, fly,—alien of end and of aim,
Adverse, each from the other heaven-high, hell-deep removed,
Should rush into sight at once as he named the ineffable Name,
And pile him a palace straight, to pleasure the princess he loved!

Miejscami poeta stosuje aliterację: And pile him a palace straight, to pleasure the princess he loved!; And another would mount and march, like the excellent minion he was; Outlining round and round Rome's dome from space to spire. Na równoczesne wykorzystanie rymu i aliteracji zwrócił uwagę autor wydanej w 1922 monografii The Principles of English Versification, Paull Franklin Baum, który napisał: Very remarkable is the combination of rime and frequent alliteration in Browning's Abt Vogler[9].

Interpretacja

Utwór Abt Vogler uchodzi za jeden z najbardziej reprezentatywnych przykładów literackiego ujęcia przeżyć muzycznych w poezji XIX wieku[10]. Stanowi przykład ścisłej relacji poezji z muzyką, charakterystycznej dla twórczości Browninga. Wiersz poświęcony jest niemieckiemu kompozytorowi, teoretykowi i pedagogowi – Georgowi Josephowi Voglerowi. Inspiracją do jego napisania była zarówno postać samego Voglera, jak i osobiste zainteresowania poety teorią muzyki[11].

Abt Vogler ukazuje moment twórczego uniesienia kompozytora, przedstawiając proces tworzenia jako akt niemal metafizyczny. Poprzez zastosowanie pośredniego cytowania – werbalnego odwzorowania zjawisk muzycznych – poeta buduje paralelę między ruchem harmonicznym a stanami emocjonalnymi podmiotu lirycznego. Fragmenty takie jak Sliding by semitones' oraz The C Major of this life symbolicznie przedstawiają przejście od twórczego napięcia do stanu ukojenia i równowagi[12]. W warstwie znaczeniowej utwór podejmuje refleksję nad istotą aktu twórczego, jego intensywnością, efemerycznością oraz związanym z nim napięciem między wzniosłością a przemijaniem[10].

Przekład

Na język polski wiersz przełożył Juliusz Żuławski[7]. Przekład został zamieszczony w tomie wierszy:

Browning R.: Poezje wybrane. J. Żuławski (wybór, tł., wstęp). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1969.

Uwagi

  1. Podtytuł w brzmieniu zaproponowanym przez Juliusza Zuławskiego

Przypisy

  1. Robert Browning, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-27] (ang.).
  2. Poet Robert Browning. poets.org. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
  3. Browning Robert, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-11-27].
  4. Abt Vogler (1997) - Robert Browning, Adam Roberts. absoluteknave.squarespace.com. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
  5. Vogler, Georg Joseph, w: 1911 Encyclopædia Britannica. en.wikisource.org. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
  6. Abt Vogler. encyklopedia.szczecin.pl. [dostęp 2017-11-27]. (pol.).
  7. 1 2 Darasz ↓.
  8. Browning ↓.
  9. Paull Franklin Baum: The Principles of English Versification. Archive.org, 1922. s. 167. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
  10. 1 2 Текутова 2011 ↓, s. 128.
  11. Текутова 2011 ↓, s. 126.
  12. Текутова 2011 ↓, s. 127.

Bibliografia

Linki zewnętrzne