Acicarpha

*Acicarpha*
	; Acicarpha spathulata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	Calyceraceae
Rodzaj	Acicarpha
	Nazwa systematyczna
	Acicarpha A.L. Jussieu; Ann. Mus. Natl. Hist. Nat. 2: 347. 1803
	Typ nomenklatoryczny
	A. tribuloides A. L. Jussieu
Synonimy
	Acanthosperma Vell.; Cryptocarpha Cass.; Echinolema J.Jacq.; Sommea Bory;
	Acanthosperma Vell.; Cryptocarpha Cass.; Echinolema J.Jacq.; Sommea Bory;

Acicarpha – rodzaj roślin z rodziny Calyceraceae. Obejmuje 7 gatunków^[4] występujących w tropikach Ameryki Południowej^[5]. Centrum największego zróżnicowania rodzaju jest południowa Brazylia. Najbardziej rozległy zasięg ma Acicarpha tribuloides, który rośnie także jako gatunek introdukowany we wschodniej części Stanów Zjednoczonych^[4].

A. tribuloides jest chwastem w uprawach w Ameryce Południowej, lokalnie jest też wykorzystywany jako roślina lecznicza^[6].

Morfologia

Pokrój: Jednoroczne i wieloletnie rośliny zielne. Pędy prosto wzniesione lub płożące się, mniej lub bardziej rozgałęzione. Główny pęd kończy się szczytowym kwiatostanem, który przerastany jest przez jego boczne odgałęzienia^[6].
Liście: Siedzące i ogonkowe, całobrzegie, ząbkowane lub pierzasto wcinane^[6].
Kwiaty: Zebrane w pojedyncze główki tworzące się szczytowo. Okrywa kwiatostanu tworzona jest przez listki o różnej długości, wyrastające po 5 w każdym rzędzie i zrastające się w dolnej części. Listki podobne są do górnych liści. Dno kwiatostanu jest wypukłe do stożkowatego. Plewinki (przysadki) są równowąskie do lancetowatych, wolne. Kwiaty w obrębie kwiatostanu są dwojakiego rodzaju – zewnętrzne (dolne) są obupłciowe, podczas gdy środkowe (górne) są męskie. Korona kwiatu jest długą, wąską rurką podzieloną głęboko na 5 łatek. Pręcików jest 5, schowanych w rurce korony i w dolnej części z nią zrośniętych. Pylniki zrastają się ze sobą w dolnej części, a w górnej części odginają się w czasie kwitnienia na zewnątrz^[6].
Owoce: Niełupki walcowate lub stożkowate, zwieńczone trwałym kielichem mającym postać wydłużonych kolców. Skrajne owoce w kwiatostanie zrośnięte są ze sobą w pierścień i z dnem kwiatostanowym^[6].

Systematyka

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z 6 rodzajów rodziny Calyceraceae należącej do rzędu astrowców (Asterales) reprezentującego dwuliścienne właściwe^[2].

Wykaz gatunków^[4]

Acicarpha bupleuroides Less.
Acicarpha itatiaiae (Dusén) S.Denham & Pozner
Acicarpha juergensii (Pilg.) S.Denham & Pozner
Acicarpha obtusisepala Marchesi
Acicarpha procumbens Less.
Acicarpha spathulata R.Br.
Acicarpha tribuloides Juss.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
1 2 Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
1 2 Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-10].
1 2 3 4 Acicarpha Juss., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2025-01-11] .
↑ David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 7. ISBN 0-521-41421-0.
1 2 3 4 5 J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 23, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).

[apweb-2] 1 2 Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).

[ing-3] 1 2 Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-10].

[powo-4] 1 2 3 4 Acicarpha Juss., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2025-01-11] .

[mabberley-5] David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 7. ISBN 0-521-41421-0.

[kubitzki-6] 1 2 3 4 5 J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 23, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]