Adam Wójcik (etnograf)
Adam Antoni Wójcik (ur. 10 grudnia 1902 w Bieśniku - zm. 21 lutego 1976 w Zakopanem) – polski nauczyciel, regionalista.
Życiorys
Adam Wójcik urodził w rodzinie chłopskiej jako syn Tadeusza i Anny z Gręblów. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Bieśniku i Gorlicach. Od 1920 roku uczył się w Seminarium Nauczycielskie w Tarnowie, gdzie 21 maja 1925 zdał egzamin dojrzałości. W tym samym czasie ukończył wieczorowy kurs ogrodnictwa w Krajowej Szkole Ogrodniczej w Tarnowie[1].
W 1925 rozpoczął pracę w zawodzie nauczyciela w szkole powszechnej w Szymbarku. W 1929 przez rok był słuchaczem języka polskiego i niemieckiego na Wyższym Kursie Nauczycielskim w Krakowie. W tym okresie poznał Romana Reinfussa. W latach trzydziestych objął posadę nauczyciela w szkole siedmioklasowej w Gorlicach.
W styczniu 1945, trzy dni po wkroczeniu Armii Czerwonej do Gorlic, został aresztowany przez NKWD i wywieziony do łagru w Bułanasz w obwodzie swierdłowskim, później trafił do obozu przejściowego w Poznaniu. Zwolniony 8 sierpnia 1945, we wrześniu wrócił do pracy w szkole.
W 1959 został kierownikiem szkoły podstawowej dla pracujących w Gorlicach. Od 1959 do 1968 był kierownikiem i instruktorem Ośrodka Krajoznawczego w Gorlicach, a następnie w Rzeszowie[1]. Był także związany z Łużną[2].
Zmarł w 1976 roku, został pochowany na Starym Cmentarzu w Tarnowie[1].
Działalność naukowa
Jego pasją były obrzędy, tańce, pieśni i przyśpiewki ludowe[3]. Był twórcą określenia nazwy Pogórzanie w polskiej etnografii[4]. W 1937 razem z Janem Tomasikiem powołał istniejący do dziś Zespół Pieśni i Tańca „Pogórzanie”. W 1939 wydał w Krakowie zeszyt Strój Pogórzan, rozpoczynając cykl publikacji o „Strojach Ludowych Karpat Polskich".
Publikacje zwarte
- Strój Pogórzan, Wydawnictwo Komisji Swojszczyzny Związku Ziem Górskich, Kraków 1939 (Stroje ludowe Karpat Polskich, 1.1)
- Gładysze, pionierzy osadnictwa na Pogórzu, Komitet Regionalny, Gorlice 1948
- W powiecie gorlickim. Dziesięć lat władzy ludowej (z Edwardem Holikiem), Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1954
- Gorlice i okolice. Monografia krajoznawcza powiatu, Sport i Turystyka, Warszawa 1962
Przypisy
- 1 2 3 ADAM WÓJCIK [online], Gmina Łużna [dostęp 2023-08-09] (pol.).
- ↑ Ważniejsze rocznice regionalne w 2014 roku [online], Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Gabryela w Gorlicach [zarchiwizowane z adresu 2016-08-04].
- ↑ Adam Wójcik. opracował A. Wietrzyk
- ↑ "w latach trzydziestych XX wieku granice tego regionu wytyczył Adam Wójcik, przyjmując jako kryterium noszoną tam odzież. Był też twórcą określenia Pogórzanie dla zamieszkującej ten teren ludności i Pogórze - dla regionu." [w:] Elżbieta Piskorz-Branekova. Polskie stroje ludowe. cz. III. 2007
Bibliografia
- Aleksander Wietrzyk, Adam Wójcik badacz i piewca Pogórza, Zakopane: Barbara Etryk, 2012, ISBN 978-83-7631-400-6.