Adrian Rollini

Adrian Rollini
Ilustracja
Adrian Rollini (1946–1948)
Imię i nazwisko

Adrian Francis Rollini

Data i miejsce urodzenia

28 czerwca 1903
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

15 maja 1956
Homestead

Instrumenty

saksofon basowy, fortepian, ksylofon, wibrafon, couesnophone, hot fountain pen

Gatunki

jazz (dixieland, swing)

Zawód

muzyk

Zespoły
The California Ramblers
Fred Elizande and His Orchestra
Adrian Rollini and His Orchestra
Afisz nowojorskiej restauracji Astor, reklamujący występ tria Adriana Rolliniego, 1948

Adrian Francis Rollini (ur. 28 czerwca 1903 w Nowym Jorku, zm. 15 maja 1956 w Homestead)[1] – amerykański muzyk jazzowy, saksofonista basowy, wibrafonista, pianista i bandlider. Popularyzator nowych instrumentów muzycznych, takich jak bezstroikowy couesnophone (goofus), zwany dętym akordeonem, oraz hot fountain pen, rodzaj pozbawionego klap miniaturowego klarnetu. Pionier zastosowania wibrafonu w jazzie[1].

Scott Yanow: Adrian Rollini był najwspanialszym saksofonistą basowym wszech czasów[1].

Życiorys

Jego rodzicami byli, wywodzący się z Włoch, Ferdinand i Adele z d. Augenti[2]. Miał starszego brata – Arthura, saksofonistę i klarnecistę, który również był muzykiem jazzowym. Lekcje gry na fortepianie zaczął pobierać, mając zaledwie dwa lata. W wieku czterech lat zagrał w nowojorskim hotelu Waldorf-Astoria piętnastominutowy recital, w którego repertuarze znalazł się Walc minutowy Fryderyka Chopina[2]. Po występie prasa uznała go za cudowne dziecko. W wieku lat czternastu prowadził już własną grupę, złożoną z kolegów z sąsiedztwa. Grał w niej na fortepianie i ksylofonie. W trzeciej klasie szkoły średniej porzucił naukę i zaczął w Filadelfii nagrywać wałki fonograficzne z utworami fortepianowymi dla firmy Aeolian[2].

W 1922 dołączył do orkiestry The California Ramblers, występując również w jej dwóch odgałęzieniach: The Little Ramblers i The Goofus Five[1]. Grał na fortepianie, ksylofonie, perkusji, goofusie oraz saksofonie basowym. Według autobiografii jego brata, pt. Thirty Years with the Big Bands, na saksofonie basowym nauczył się grać w ciągu tygodnia, ponadto występując w zespole The Goofus Five, jako pierwszy zastosował w jazzie rzeczony goofus[2]. To właśnie podczas pracy z ww. formacjami wykształcił swój charakterystyczny, dynamiczny styl gry na saksofonie. W tym czasie również stał się cenionym muzykiem na nowojorskiej scenie jazzowej. Dokonywał licznych nagrań, m.in. z takimi artystami jak Annette Hanshaw, Cliff „Ukulele Ike” Edwards, Joe Venuti, Miff Mole, Red Nichols, Bix Beiderbecke, Roger Wolfe Kahn i Frankie Trumbauer[1].

W 1927 na zaproszenie młodego amerykańskiego bandlidera Freda Elizalde wyjechał wraz z bratem i kilkoma kolegami z The Ramblers do Londynu, żeby podjąć stały angaż w jego orkiestrze na występy w hotelu Savoy[3]. W 1929 wrócił do kraju i zaczął komponować dla wydawnictwa Robbins Music Corporation. Stworzył takie utwory, jak Preparation, Nonchalance, On Edge, Lightly and Politely, Gliding Ghost i Au revoir. Nadal też grał i dokonywał licznych nagrań, m.in. z braćmi Dorseyami – Tommym i Jimmym, Lee Morse, Benem Selvinem oraz Jackiem Teagardenem. W latach 1932–1933 uczestniczył w krótkotrwałym eksperymencie, który przeprowadził w swojej orkiestrze Bernt Lown, polegającym na użyciu dwóch saksofonów basowych (na drugim grał Spencer Clark). W 1933 założył The Adrian Rollini Orchestra – zespół studyjny, zorientowany na nagrania muzyki głównie komercyjnej. Powołał także The Adrian Rollini Quintette, Adrian and His Tap Room Gang i The Adrian Rollini Trio (późne lata 30.). Ponadto występował w programach radiowych, m.in. „Pierwszej Damy Radia”, śpiewaczki i prezenterki Kate Smith.

W 1934 zorganizował w hotelu President klub – Adrian’s Tap Room, gdzie ze swoim zespołem grał przede wszystkim na wibrafonie, który stał się jego instrumentem głównym[1]. Ostatniego nagrania na saksofonie basowym dokonał w 1938[2]. Od 1935 zawiadywał także Whitby Grillem. Klientelę obu lokali stanowili głównie urlopujący muzycy. Otworzył również sklep pn. White Way Musical Products, prowadzący sprzedaż i naprawę instrumentów muzycznych oraz stanowiący atrakcję dla łowców autografów, „polujących” na słynnych bandliderów.

Po zakończeniu ery big-bandów grał w małych zespołach. W latach 40. i 50. występował przede wszystkim w hotelach. Na początku lat 50. w wytwórni Mercury dokonał swoich ostatnich nagrań, grając na wibrafonie. Następnie wziął rozbrat z muzyką i zajął się hotelarstwem. Przeniósł się z Nowego Jorku na Florydę i we wrześniu 1955 otworzył The Eden Roc Hotel w Miami Beach[4]. W Tavernier na wyspie Key Largo w archipelagu Florida Keys prowadził także The Driftwood Inn, gospodę, która w ofercie miała też pełnomorskie wyprawy wędkarskie[4]. W 1960, już po jego śmierci i wyjeździe z Florydy jego żony – Dixie (zm. 1977), huragan doszczętnie zniszczył The Driftwood Inn.

Hobby

Był zapalonym wędkarzem i motorowodniakiem. Posiadał dwie łodzie prestiżowej marki Chris-Craft – dwudziestojednostopowy ślizgacz i motorówkę kabinową[5].

Zagadkowa śmierć

W ostatnich dniach maja 1956 znaleziono go w pokrwawionym samochodzie z niemal odciętą stopą. W zeznaniu oświadczył, że niefortunnie upadł, policja jednak nie wykluczyła przestępstwa. Przewieziony do The James Archer Smith Hospital w Homestead, po kilkunastu dniach zmarł. Według aktu zgonu śmierć została spowodowana zapaleniem płuc i komplikacjami związanymi z chorobą nerek[5]. W swojej książce Jazz and Death – Medical Profiles of Jazz Greats lekarz medycyny i koroner – Frederick J. Spencer napisał, że Rollini zmarł wskutek zatrucia rtęcią wywołanego pęknięciem wprowadzonej do żołądka szklanej rurki, służącej sztucznemu karmieniu[2][6]. Natomiast jego kolega, klarnecista Kenny Davern, oznajmił w wywiadzie, że został zamordowany przez gangsterów za niespłacone długi karciane[7].

Wybrana dyskografia

  • 1965: Annette Hanshaw–Joe Venuti–Eddie Lang–Adrian Rollini–Vic Berton – That's All (VJM) – kompilacja
  • 1974: Adrian Rollini and His Friends – Volume 1 – Tap Room Special (RCA)
  • 1980: Adrian Rollini – The Goofus Five – 1924–1925 (Retrieval)
  • 1992: Adrian Rollini – Swing Low (Affinity)
  • 1995: Adrian Rollini – Bouncin' in Rhythm (Topaz Jazz)
  • 2002: Tap Room Swing (Living Era)
  • 2004: Adrian Rollini 1934–1938 (Retrieval)
  • 2005:
    • Adrian Rollini 1937–1938 (Retrieval)
    • Adrian Rollini Trio, Quartet and Quintet (Vintage Music)
  • 2006:
    • Adrian Rollini and the Golden Gate Orchestra – 1924–1927 – Their Hottest Titles Recorded for the Pathé and Plaza Labels (Timeless)
    • Adrian Rollini – 1929–1934 (Jazz Oracle) – 2 CD

Zestawienie wg dat wydania płyt

Upamiętnienie

  • W 1998 został wprowadzony do Panteonu Sław Big-bandów i Jazzu (The Big Band and Jazz Hall of Fame)[4].
  • Holenderski nauczyciel akademicki Ate van Delden napisał jego biografię, pt. Adrian Rollini – The Life and Music of a Jazz Rambler. Książka została wydana w 2019 przez University Press of Mississippi (ISBN 978-1496825162).

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Adrian Rollini. allmusic.com. [dostęp 2025-04-01]. (ang.).
  2. 1 2 3 4 5 6 Jazz Remembered – Adrian Rollini. sandybrownjazz.co.uk. [dostęp 2025-04-01]. (ang.).
  3. ↑ Adrian Rollini. The Syncopated Times. [dostęp 2025-04-01]. (ang.).
  4. 1 2 3 Adrian Rollini born 28 June 1903. From the Vaults. [dostęp 2025-04-01]. (ang.).
  5. 1 2 Adrian Rollini. „The Washington Post”. [dostęp 2025-04-01]. (ang.).
  6. ↑ Frederick J. Spencer, Jazz and Death – Medical Profiles of Jazz Greats, wyd. University Press of Mississippi, 2002, ISBN 978-1578064533
  7. ↑ Kenny Davern. hamilton.edu. [dostęp 2025-04-01]. (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.