Pieczarka solniskowa
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pieczarka solniskowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Agaricus bernardii Quél. Clavis syn. Hymen. Europ. (London): 89 (1878) | |
Pieczarka solniskowa (Agaricus bernardii Quél.) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Klasyfikacja według Index Fungorum: Agaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1878 r. Lucien Quélet na wydmach we Francji[1]. Synonimy:
- Agaricus campestris subsp. bernardii (Quél.) Konrad & Maubl. 1937
- Agaricus ingratus (F.H. Møller) Pilát 1951
- Agaricus maleolens F.H. Møller 1952
- Fungus bernardii (Quél.) Kuntze 1898
- Pratella bernardii (Quél.) Quél. 1888
- Pratella campestris subsp. bernardii (Quél.) L. Corbière 1929
- Psalliota bernardii (Quél.) Quél. 1879
- Psalliota ingrata F.H. Møller 1950[2].
Polską nazwę podał Władysław Wojewoda w 2003 roku[3].
Morfologia
Średnicy 5–15 cm, początkowo wypukły, później szeroko wypukły. Powierzchnia biała, początkowo naga, potem łuskowata i popękana, czasami brązowawa lub brązowa. Brzeg podwinięty[4].
Wolne, dość gęste, początkowo różowe, później brązowe, na koniec czekoladowobrązowe. Młode owocniki w całości okryte białą osłoną[4].
Wysokość 5–9 cm, grubość 2,5–3,5 cm, mniej więcej walcowaty lub zwężający się do podstawy, nagi lub delikatnie szorstki. Pierścień biały, rozszerzający się na zewnątrz na górnej krawędzi[4].
Gruby, zwarty, białawy, po przekrojeniu zmieniający barwę na różowawą lub czerwonawą. Nie żółknie, nawet u podstawy. Zapach nieprzyjemny; przypominający solankę[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki o wymiarach 6–8 × 5–6 µm; szeroko elipsoidalne, gładkie, grubościenne, w KOH brązowe, z bladym, kontrastującym wyrostkiem wnęki. Podstawki 4-sterygmowe. Cheilocystydy 30–50 × 5–10 µm, cylindryczno-wygięte do maczugowatych, główkowatych lub nieco nieregularnie napęczniałych w kierunku wierzchołka, gładkie grubościenne, żółtawy do brązowego w KOH. Pleurocystyd brak. Strzępki w skórce o szerokości 2,5–10 µm, gładkie, szkliste do żółtawych w KOH[4].
Występowanie i siedlisko
Podano występowanie Agaricus bernardii w Ameryce Północnej, Europie, Azji i na Nowej Zelandii[5]. Władysław Wojewoda w 2003 r. przytoczył 2 stanowiska[3], w późniejszych latach podano następne[6].
Naziemne grzyby saprotroficzne rosnące samotnie, w rozproszeniu lub gromadnie na wydmach i terenach w pobliżu wód przybrzeżnych i słonawych; także na trawnikach i terenach trawiastych wzdłuż poboczy dróg, zwłaszcza tam, gdzie zimą drogi są solone w celu usunięcia lodu. Owocniki pojawiają się latem i jesienią[4].
Przeprowadzone w Czechach badania wykazały, że gatunek ten ma zdolność do bioakumulacji srebra z gleby. Chociaż średnie stężenie srebra w glebie jest zwykle mniejsze niż 1 miligram na kilogram gleby, może być znacznie podwyższone w pobliżu obiektów przemysłowych, takich jak kopalnie i huty. Stężenie srebra w kapeluszach Agaricus bernardii osiągnęło poziom do 544 mg na kg suchej masy grzyba. W trzonie było dwukrotnie niższe[7].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-22] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-22] (ang.).
- 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 811, ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 3 4 5 6 Michael Kuo, Agaricus bernardi [online], MushroomExpert [dostęp 2022-11-22] (ang.).
- ↑ Występowanie Agaricus bernardii na świecie (mapa) [online] [dostęp 2022-11-22] (ang.).
- ↑ Agaricus bernardii [online], gbif.org [dostęp 2023-12-03] (ang.).
- ↑ J. Borovička i inni, Bioaccumulation of silver in ectomycorrhizal and saprobic macrofungi from pristine and polluted areas, „The Science of the Total Environment”, 408 (13), 2010, s. 2733–44, DOI: 10.1016/j.scitotenv.2010.02.031, PMID: 20303145.