Akceleracjonizm
Akceleracjonizm (ang. accelerationism, od słowa acceleration czyli „przyspieszenie”) – szereg marksistowskich i reakcyjnych idei w teorii krytycznej i społecznej, które wzywają do drastycznej intensyfikacji wzrostu kapitalistycznego, zmian technologicznych, sabotażu infrastruktury i innych procesów społecznych w celu zdestabilizowania istniejących systemów i stworzenia radykalnej transformacji społecznej[1].
W znaczeniu współczesnym, termin ten jest używany w odniesieniu do opisania radykalnej ideologii wywodzącej się z amerykańskiego neonazizmu z lat 80. XX wieku. Tak rozumiany akceleracjonizm dąży z założenia do siłowego obalenia elit liberalno-globalistycznych, które postrzega jako wroga dążącego do pauperyzacji klasy średniej oraz wyeliminowania białych heteroseksualnych mężczyzn. Jako owych wrogów akceleracjonizm neonazistowski postrzega m.in. rządy państw (jako opanowane przez globalistów i liberałów), policjantów, feministki, Żydów, muzułmanów, Sikhów, imigrantów, szkolnych prześladowców, działaczy LGBT, liberalno-lewicowych postmodernistów, dziennikarzy, lekarzy oraz wielkie międzynarodowe korporacje[2][3]. Siłowe obalenie tychże elit globalistycznych miałoby się dokonać, zdaniem akceleracjonistów, poprzez zasianie anarchii, niezgody pomiędzy grupami społecznymi i ogólnego chaosu w społeczeństwie. Najbardziej radykalne grupy akceleracjonistów (na przykład organizacja terrorystyczna Atomwaffen Division oraz jej główny ideolog James Nolan Mason) popierają w myśl tej zasady stosowanie środków takich jak morderstwa, gwałty i tortury popełnianie na niewinnych ludziach w celu ekstremalnego zastraszenia rządzących elit i wywołania sprzyjających do działania warunków takich jak dezinformacja i chaos. Zjawisko jest też łączone z takimi ideologiami jak rasizm (święta wojna rasowa), neonazizm, satanizm czy biała supremacja oraz z ideologią niektórych grup społecznych takich jak alt-prawicowcy, incele czy naśladowcy Columbine, które do tak rozumianego akceleracjonizmu domieszały dodatkowo idee takie jak mizoginia czy sprzeciw wobec konsumpcjonizmu i walka wyrzutków ze szkolnymi prześladowcami[4][5][6][7][8].
Charakterystyka
Termin ten odnosi się również do postmarksistowskiej idei, że z powodu wewnętrznych sprzeczności i niestabilności kapitalizmu, zniesienie tego systemu i struktur klasowych może być spowodowane jego przyspieszonym rozwojem[9][10][11]. Różne idee, w tym idea deterytorializacji Gillesa Deleuze'a i Félixa Guattariego, propozycje Jeana Baudrillarda dotyczące „strategii fatalnych” oraz aspekty teoretycznych systemów i procesów opracowanych przez angielskiego filozofa, teoretyka neoreakcjonizmu, Nicka Landa[1], mają decydujący wpływ na akceleracjonizm, którego celem jest analiza, a następnie promowanie społecznych, ekonomicznych, kulturowych i libidinalnych sił składających się na proces akceleracji[12].
Jednocześnie idea akceleracjonizmu odrzuca współczesną politykę, jako niezdolną do działania. Alex Williams oraz Nick Srnicek Manifeście akceleracjonistycznym stwierdzili: „Mimo coraz szybciej zbliżających się kataklizmów polityka nie jest zdolna do tworzenia nowych idei i organizacji, do zapoczątkowania zmiany społecznej, która pozwoliłaby nam zmierzyć się z groźbą unicestwienia. Kryzys nabiera siły i prędkości, tymczasem polityka słabnie i zwalnia. Paraliż politycznej wyobraźni sprawił, że nawet przyszłość została anulowana”[13]. Natomiast Nick Srnicek charakteryzuje akceleracjonizm jako formę przeciwdziałania pracy w systemie kapitalistycznym: „Z mojego punktu widzenia, akceleracjonizm w życiu codziennym polegałby na wykształceniu prawdziwej nienawiści do pracy w ten sposób, żeby ludzie przypomnieli sobie, jak straszna jest konieczność zarabiania pieniędzy i zaczęli myśleć o tym, dlaczego spędzają tyle czasu w pracy i są od niej tak zależni”[14]
Akceleracjonizm był od tego czasu traktowany jako spektrum ideologiczne podzielone na wzajemnie sprzeczne warianty lewicowe i prawicowe. Oba opowiadają się za nieokreśloną intensyfikacją kapitalizmu i jego struktur, a także warunkami do rozwoju technologicznego, który w hipotetycznym punkcie w czasie, stałaby się niekontrolowany i nieodwracalny[15][13][16].
Jednak termin ten, w sposób mocno odróżniający się od pierwotnych teoretyków akceleracjonizmu, zaczął być współcześnie używany przez ekstremistów, takich jak neofaszyści, neonaziści, biali nacjonaliści, biali suprematyści i antyliberałowie, w coraz większym stopniu. Odnosił się on do „przyspieszenia” konfliktów rasowych, narodowościowych i klasowych poprzez zabójstwa, morderstwa i ataki terrorystyczne skierowane przeciwko m.in. czarnoskórym, Żydom, działaczom LGBT, miliarderom, wielkim korporacjom itd. jako sposób na brutalne osiągnięcie białego etnopaństwa wolnego od wpływów wielkiego kapitału i liberalnych lobby wspierających różne mniejszości[17][18][19]. Ta forma akceleracjonizmu łączy w sobie doktryny zarówno skrajnie prawicowe (nienawiść do mniejszości, neonazizm), jak i skrajnie lewicowe (nienawiść do wielkich koncernów, grup wpływu i osób bogatych oraz prześladowców postrzeganych jako ci, którym się powiodło). Jej spoiwem jest skrajny antyliberalizm i poczucie krzywdy wśród nieprzystosowanych, często młodych osób, które czują się pozostawione przez system i szykanowane przez społeczeństwo[20][21][22][23][24].
Przypisy
- 1 2 Andy Beckett, Accelerationism: how a fringe philosophy predicted the future we live in, „The Guardian”, 11 maja 2017, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-05-12] (ang.).
- ↑ https://www.counterextremism.com/press/extremist-content-online-bratislava-attackers-manifesto-removed-internet-archive
- ↑ https://www.theguardian.com/us-news/2025/feb/10/brandon-russell-neo-nazi-bomb-plot-trial
- ↑ https://ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2021/12/CTC-SENTINEL-102021.pdf
- ↑ https://www.adl.org/blog/white-supremacists-embrace-accelerationism
- ↑ https://www.justsecurity.org/70497/far-right-infiltrators-and-agitators-in-george-floyd-protests-indicators-of-white-supremacists/
- ↑ https://www.engadget.com/brazilian-court-bans-telegram-for-failing-to-hand-over-data-from-neo-nazi-groups-100853097.html
- ↑ https://www.theguardian.com/us-news/2025/feb/10/brandon-russell-neo-nazi-bomb-plot-trial
- ↑ Steven Shaviro, Post Cinematic Affect, John Hunt Publishing, 2010, ISBN 978-1-84694-431-4 [dostęp 2023-05-13] (ang.).
- ↑ New Statesman, What is accelerationism? [online], New Statesman, 5 sierpnia 2016 [dostęp 2023-05-13] (ang.).
- ↑ J. Adams, Occupy Time: Technoculture, Immediacy, and Resistance after Occupy Wall Street, Palgrave Pivot, 2014, ISBN 978-1137275585.
- ↑ Peter Wolfendale, So, Accelerationism, what's all that about? [online], Dialectical Insurgency, 2014 [dostęp 2023-05-13] (ang.).
- 1 2 Alex Williams, Nick Srnicek, #PRZYSPIESZ Manifest akceleracjonistycznej polityki [online], Rozdzielczość Chleba (RIP), 19 maja 2016 [dostęp 2023-05-13] (pol.).
- ↑ Katarzyna Piasecka, Akceleracjonizm: przyszłość bez pracy to już nie science fiction [online], Cafébabel, 2016 [dostęp 2023-05-13] (pol.).
- ↑ El vertigen acceleracionista (II): Entrevista a Robin Mackay [online], CCCB LAB, 5 listopada 2014 [dostęp 2023-05-13] (kat.).
- ↑ Nick Land, #Accelerate [online], Urban Future (2.1), 29 września 2015 [dostęp 2023-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-29] (ang.).
- ↑ H.E. Upchurch, The Iron March Forum and the Evolution of the “Skull Mask” Neo-Fascist Network, Kristina Hummel, Paul Cruickshank (red.), „Combating Terrorism Center”, 14 (10), 2021 (ang.).
- ↑ White Supremacists Embrace "Accelerationism" [online], Anti-Defamation League, 2019 [dostęp 2023-05-13] (ang.).
- ↑ Mia Bloom, Far-Right Infiltrators and Agitators in George Floyd Protests: Indicators of White Supremacists [online], Just Security, 30 maja 2020 [dostęp 2023-05-13] (ang.).
- ↑ https://www.nytimes.com/2021/06/07/world/accelerationism-qanon-day-x.html
- ↑ https://www.splcenter.org/fighting-hate/extremist-files/individual/james-mason
- ↑ https://www.splcenter.org/hatewatch/2020/06/23/there-no-political-solution-accelerationism-white-power-movement
- ↑ https://www.theguardian.com/us-news/2025/feb/10/brandon-russell-neo-nazi-bomb-plot-trial
- ↑ https://www.pbs.org/wgbh/frontline/article/trump-assassionation-plot-nikita-casap-terrorgram-wisconsin-propublica/