Akty oskarżenia Donalda Trumpa

W 2023 przeciwko Donaldowi Trumpowi, prezydentowi Stanów Zjednoczonych w latach 2017–2021, złożono cztery kryminalne akty oskarżenia. Dwa akty oskarżenia dotyczą zarzutów stanowych (jeden w Nowym Jorku i jeden w stanie Georgia), a pozostałe akty oskarżenia (a także jeden zastępujący akt oskarżenia) dotyczą zarzutów federalnych^[1].

Proces w Dystrykcie Kolumbii został wstrzymany w lutym 2024 roku w oczekiwaniu na decyzję Sądu Najwyższego, czy Trump jest odporny na oskarżenie. Sprawa została zwrócona do Sądu Rejonowego 2 sierpnia w celu przeprowadzenia rozpraw zgodnych z orzeczeniem Sądu Najwyższego. 6-tygodniowy proces w Nowym Jorku rozpoczął się 15 kwietnia 2024 roku, Trump został skazany we wszystkich 34 zarzutach, a wyrok zaplanowano na 26 listopada^[2]. 5 czerwca 2024 roku proces w Georgii został wstrzymany, podczas gdy Sąd Apelacyjny Georgii podejmuje decyzję o dyskwalifikacji Fani Willis^[3][4]. W następnym miesiącu sędzia Aileen Cannon oddaliła sprawę na Florydzie, orzekając, że mianowanie Jacka Smitha na stanowisko specjalnego prokuratora było niezgodne z konstytucją^[5]. Biuro Specjalnego Prokuratora odwołało się od oddalenia do Sądu Apelacyjnego Jedenastego Okręgu dwa dni później^[6]. Jedenasty Okręg wysłał powiadomienie, oficjalnie otrzymując wniosek i zażądał harmonogramu odpraw na koniec sierpnia^[7][8]. Biuro Specjalnego Prokuratora nie wnioskowało o przyspieszenie harmonogramu przesłuchań.

Trump nie przyznał się do żadnego z zarzutów przeciwko niemu^{[9][10][11][12]}. Ani akty oskarżenia, ani żadne wynikające z nich wyroki skazujące nie dyskwalifikują jego kandydatury na prezydenta w 2024 roku^[13][14]. Sąd Najwyższy osobno zajął się kwestią kwalifikowalności Trumpa do udziału w głosowaniu i uchylił wszystkie dyskwalifikacje dokonane przez poszczególne stany. 1 lipca 2024 r. Sąd orzekł większością 6–3 głosów, zgodnie z linią ideologiczną, że Trump ma immunitet za czyny popełnione przez niego jako prezydenta, które były uważane za oficjalne czyny, jednocześnie orzekając, że nie ma immunitetu za czyny nieoficjalne^[15]. 6 listopada Trump wygrał wybory w 2024 roku i jako prezydent elekt; po inauguracji, polityka Departamentu Sprawiedliwości uniemożliwiłaby jego ściganie, a Trump wcześniej oświadczył, że zwolni Smitha^[16][17].

W marcu 2023 roku w Nowym Jorku złożono akt oskarżenia przeciwko Trumpowi, w którym stawia mu się 34 zarzuty kryminalne o fałszowanie dokumentów biznesowych pierwszego stopnia w związku z płatnościami dokonanymi na rzecz Stormy Daniels przed wyborami prezydenckimi w 2016. Proces rozpoczął się 15 kwietnia 2024 roku; 30 maja 2024 roku Trump został uznany winnym wszystkich 34 zarzutów^[20]. Wyrok zaplanowano na 18 września^[21], ale przełożono go na 26 listopada 2024 roku^[2]. 10 stycznia 2025 roku Trump otrzymał bezwarunkowe zwolnienie z odbywania kary^[22].

Federalny akt oskarżenia z czerwca 2023 dotyczący tajnych dokumentów rządowych stawia Trumpowi 40 zarzutów karnych związanych z niewłaściwym obchodzeniem się z poufnymi dokumentami i spiskiem mającym na celu utrudnianie rządowi odzyskania tych dokumentów^[23]. Rozprawa wyznaczona była na 20 maja 2024^[24], po czym została odroczona na czas nieokreślony 7 maja 2024 roku^[25]. 15 lipca 2024 roku sędzia Aileen Cannon oddaliła sprawę, uznając, że powołanie Jacka Smitha na stanowisko specjalnego doradcy jest niezgodne z konstytucją^[5]. Biuro Doradcy Specjalnego zaskarżyło decyzję o oddaleniu do Jedenastego Okręgowego Sądu Apelacyjnego, ale później zdecydowało się zakończyć sprawę po wyborze Trumpa w listopadzie 2024 roku, Częściowo ze względu na długoletnią politykę departamentu, aby nie ścigać urzędującego prezydenta^[26]. Zrezygnował z odwołania w sprawie Trumpa (które sąd oddalił 25 listopada)^[27][28] oraz w sprawie Nauty i de Oliveiry (oddalone 29 stycznia 2025 roku)^[29].

Federalny akt oskarżenia z sierpnia 2023 dotyczący prób unieważnienia wyborów prezydenckich w 2020 stawia Trumpowi cztery zarzuty kryminalne dotyczące spisku mającego w celu oszustwa rządu i pozbawienia prawa do głosu wyborców oraz utrudnianie oficjalnego postępowania. 6 lutego Okręgowy Sąd Apelacyjny DC orzekł, że Trumpowi nie przysługuje immunitet prezydencki przed ściganiem^[30]. W apelacji z dnia 1 lipca 2024 roku Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych orzekł stosunkiem głosów 6 do 3, zgodnie z wytycznymi ideologicznymi, że Trump posiada immunitet za czyny, które popełnił jako prezydent, a które uważano za akty oficjalne, orzekając jednocześnie, że nie przysługuje mu immunitet za czyny nieoficjalne. Sprawa została zwrócona sędzi Tanyi Chutkan 2 sierpnia zgodnie z przepisami Sądu Najwyższego^[31]. W dniu 25 listopada 2024 roku sędzia Tanya Chutkan z Sądu Okręgowego Stanów Zjednoczonych dla Dystryktu Kolumbii oddaliła sprawę bez uszczerbku^[32].

Akt oskarżenia z sierpnia 2023 w stanie Georgia stawia Trumpowi 13 zarzutów kryminalnych związanych z rzekomymi próbami unieważnienia zwycięstwa Joe Bidena w Georgii wraz z 18 oskarżonymi współspiskowcami^[33]. Termin rozprawy nie jest jeszcze wyznaczony. Początkowo Trumpowi postawiono 13 zarzutów karnych, z których 5 później oddalono^[34]. W dniu 19 grudnia 2024 roku Sąd Apelacyjny w Georgii zdyskwalifikował Willis ze ścigania sprawy^[35]. Sprawa została wstrzymana, gdy sąd rozstrzygał tę kwestię^[36]. Ponieważ sąd nie oddalił sprawy, inny prokurator mógłby przejąć rolę Willis; trzeba będzie jednak ustalić, czy prokurator stanowy może ścigać urzędującego prezydenta (jak Trump od 20 stycznia 2025 roku) i czy sędzia stanowy rozpatrzy sprawę^[37].