Aleksander Cybulski (żołnierz)

Aleksander Antoni Cybulski

major lekarz
Data i miejsce urodzenia	23 maja 1895 Żarki na Lubelszczyźnie
Data i miejsce śmierci	1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1918–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	19 pułk ułanów Wojskowy Urząd Gospodarczy w Dęblinie 12 pułk ułanów 8 pułk piechoty 7 pułk piechoty Szpital Wojskowy w Modlinie Szkoła Podchorążych Sanitarnych Centrum Wyszkolenia Sanitarnego
Stanowiska	zastępca kierownika naukowego
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Aleksander Antoni Cybulski (ur. 23 maja 1895 w Żarkach na Lubelszczyźnie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major lekarz Wojska Polskiego, doktor nauk medycznych, ofiara zbrodni katyńskiej.

Urodził się w rodzinie Michała i Anastazji z Dobrowolskich^[1]. Absolwent Szkoły Realnej Zrzeszenia Nauczycieli im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Lublinie (1917)^[2] i Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1926)^[3]. W latach 1915–1918 w Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1918 w Wojsku Polskim. Skierowany do 19 pułku ułanów. Podporucznikiem mianowany w 1919. Po ukończeniu oficerskiego kursu gospodarczego przeniesiony do Wojskowego Urzędu Gospodarczego w Dęblinie. Od lipca 1920 lekarz 12 pułku ułanów. Następnie służy w Stacji Sanitarnej Dworca Gdańskiego w Warszawie. W marcu 1921 skierowany przez Oddział II Sztabu Głównego na Górny Śląsk, brał udział w akcji plebiscytowej. W październiku 1921 odkomenderowany w celu ukończenia studiów.

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Awansował do stopnia porucznika w 1922 (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 i 92 lokatą w korpusie służby sanitarnej). W 1923 był kadrze II Batalionu Sanitarnego. Służył jako nadetatowy podlekarz w 8 pułku piechoty (odkomenderowany na studia na Uniwersytecie Warszawskim)^[4] a następnie w 7 pułku piechoty. W 1926 był młodszym ordynatorem Szpitala Wojskowego w Modlinie. Ukończył jednoroczny kurs w szkole higieny. 12 kwietnia 1927 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 26. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych^[5]. Do 1928 wykładowca w Szkole Podchorążych Sanitarnych^[6]. W latach 1928–1934 wykładowca^[6][7] a następnie (1934) kierownik naukowy Oddziału Higieny Szpitala Szkolnego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego. Publikował artykuły w literaturze fachowej na temat problemów służby zdrowia w Wojsku Polskim. Opracował szczegółową analizę dotyczącą KOP: Stan zdrowotny Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1925–1931^[8]. W marcu 1939, w stopniu majora, w dalszym ciągu pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Sanitarnego na stanowisku zastępcy kierownika naukowego oddziału higieny wojennej Szpitala Szkolnego^[9].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 ewakuowany z CWSan. na wschód. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach wzięty do niewoli przez Sowietów i osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku^[10]. Figuruje na liście jeńców Kozielska z dnia 4 marca 1940^[2]. 28 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, lista wywózkowa 052/4 z 27 kwietnia 1940^[10] poz. 102, nr akt 2868^[11]. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim^[2] i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu^[12][13]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne^[14][15]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943^[16], zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 22 maja 1943. Figuruje pod numerem 2705 na liście AM^[17][10][18] i liście Komisji Technicznej PCK. Przy zwłokach Aleksandra Cybulskiego zostały odnalezione: leg. ofic., pocztówka oraz etui na cwikier^[19]. W Archiwum dr Robla nazwisko Cybulskiego jest w spisie sporządzonym w kalendarzyku przez współjeńca Łukasza Zwierkowskiego (pakiet 03-04) oraz w kalendarzyku znalezionym przy szczątkach Floriana Nowakowskiego^[2].

• podporucznik – 1919
• porucznik – 1922
• kapitan – 1927
• major

• Złoty Krzyż Zasługi (18 lutego 1939)^[20]
• Medal Niepodległości (2 sierpnia 1931)^[21][7]

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika^[22][23][24]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[25][26][27].

Dąb Pamięci posadzony przez Parafię NMP Królowej Polski w Dobrzyniewie Kościelnym, Kopisk 24. certyfikat nr 000136/000118/WWL/2008^[28].

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
• УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.