Aleksander Józef Dunin-Borkowski

Aleksander Józef Dunin-Borkowski (ur. 28 lutego 1798 w Ozorowie, zm. 9 grudnia 1886 w Kielcach) – polski architekt i budowniczy[1].

Życiorys

Urodził się 28 lutego 1798 w Ozorowie par. Wodynie[2] w rodzinie Kazimierza (1754-1848) i Michaliny ze Skrzetuskich (1763-1856).

Od 1 maja 1819 był zatrudniony jako konduktor budownictwa i dróg przy robotach wodnych na Wiśle, a potem pod twierdzą w Modlinie[3]. 20 grudnia 1920 rozpoczął studia na Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warszawskiego w Sekcji Sztuk Pięknych i Budownictwa Wodnego. Studia ukończył w 1823 i od razu uzyskał posadę zastępcy budowniczego obwodu miechowskiego. Cztery lata później złożył egzaminy na budowniczego i 24 lipca 1827 uzyskał patent na geometrę.

W 1831 dołączył do powstania listopadowego walcząc w oddziałach artyleryjsko-inżynieryjnych. Po upadku powstania, w 1833, wrócił do pracy na stanowisku budowniczego obwodu miechowskiego, jednak po pół roku, 7 stycznia 1834 r. został zwolniony z tego stanowiska za udział w walkach powstańczych. Zakaz pracy w urzędach państwowych trwał 8 lat. Do służby państwowej wrócił dopiero 24 padziernika 1842, mianowany p. o. budowniczego pow. krasnostawskiego. 3 kwietnia 1845 został przeniesiony do pow. hrubieszowskiego[4], a w 1847 otrzymał posadę budowniczego powiatu kieleckiego, którą pełnił do 1865.

Poza dworem wzniesionym w 1868 na późniejszym tzw. Wzgórzu Karscha nie zachowały się żadne jego samodzielne projekty architektoniczne; zajmował się głównie pracami dokumentacyjnymi, wykonywał pomiary, szkice i przerysy. W latach 50. XIX w. razem z ówczesnym naczelnikiem powiatu kieleckiego Tomaszem Zielińskim był oskarżany o udział w różnego rodzaju zaniedbaniach i malwersacjach przy realizacji inwestycji miejskich i prywatnych[5].

Zmarł w Kielcach w 1886.

Życie prywatne

12 lipca 1834 w Luborzycy poślubił Ludwikę Boduszyńską, córkę Wojciecha i Marianny z Nieprskich. Borkowscy mieli trzech synów: Leona Kazimierza (1835-1914), Tadeusza Włodzimierza (1836-1906) i Bronisława Stanisława (1843-1882)[6].

Przypisy

  1. Stanisław Łoza, Słownik architektów i budowniczych Polaków oraz cudzoziemców w Polsce pracujących, Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, Instytutu Popierania Nauki, 1930 [dostęp 2025-02-23].
  2. Historyczne księgi metrykalne [online] [dostęp 2025-02-24].
  3. Gerber, R. 1977. Studenci Uniwersytetu Warszawskiego 1808-1831 : słownik biograficzny. Wrocław: Zakł. Narod. im. Ossolińskich.
  4. Jerzy Szczepański. Kielecki słownik biograficzny. Architekci i budowniczowie. Warszawa 1990. Wyd. Wydawnictwo PWN.
  5. Anna Kwaśnik-Gliwińska. Dawny dwór i browar Karscha w Kielcach. Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach, tom XI. Kraków 1980.
  6. Elżbieta Sęczys. Szlachta guberni augustowskiej, lubelskiej i radomskiej wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861. Warszawa 2018. Wyd. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych.