Aleksander Zawadzki (fizyk)

Aleksander Stanisław Zawadzki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 maja lub 8 sierpnia 1918
Łódź

Data i miejsce śmierci

10 października 1997
Paryż

profesor nadzwyczajny
Alma Mater

Uniwersytet Paryski

Aleksander Stanisław Zawadzki, także Alexandre Stanislas Zawadzki (ur. 18 maja[1] lub 8 sierpnia[2] 1918[1][2] w Łodzi[1], zm. 10 października[1][2] 1997[1][2] w Paryżu[1][2][3]) – polski fizyk, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, Instytutu Badań Jądrowych i College de France, twórca ośrodka fizyki promieniowania kosmicznego w Łodzi.

Życiorys

Studiował na Wydziale Nauk Ścisłych Uniwersytetu Paryskiego i Wydziale Nauk Ścisłych Uniwersytetu w Bordeaux, gdzie uzyskał Certificat de Mathematiques Generales oraz Certificat de Physique Generale[1]. Studia przerwał na czas II wojny światowej, kiedy działał w Radzie Głównej Opiekuńczej w Warszawie i Krakowie[4]. Po wojnie i po ukończeniu studiów we Francji, studiował na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie pracował jako młodszy asystent Katedrze Fizyki Doświadczalnej. W 1948 po zaprezentowaniu projektu spektrometru do pomiaru masy mezonu w skrzyżowanych polach elektrycznym i magnetycznym na Międzynarodowej Konferencji w Anglii, prowadzone przez niego badania w tej materii, zainspirowały władze uczelni do utworzenia w 1956[1] Zakładu Fizyki Promieniowania Kosmicznego Instytutu Badań Jądrowych w Łodzi[4], którego był organizatorem i pierwszym dyrektorem[4][3]. Od października 1960 do lipca 1961 pełnił obowiązki prorektora Uniwersytetu Łódzkiego[5]. W 1964 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego[1].

W związku z chorobą siostry mieszkającej w Paryżu wyjechał we wrześniu 1968 do Francji. Władze Instytutu Badań Jądrowych Uniwersytetu Łódzkiego odmówiły mu przedłużania bezpłatnego urlopu, zwalniając go w grudniu 1968. Siostra Zawadzkiego zmarła w 1969, a on sam podjął pracę w zespole Rolanda Maze w laboratoire de Physique Cosmique, a także był profesorem Centre national de la recherche scientifique w Instytucie Fizyki Cząstek Elementarnych w Paryżu[4] oraz wykładowcą w Collège de France[4][1].

Należał Łódzkiego Towarzystwa Naukowego i Polskiego Towarzystwa Fizycznego[1].

Nagrody

  • Nagroda Państwowej Rady do Spraw Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej za osiągnięcia w dziedzinie fizyki jądrowej[6] (1965)[7],
  • Nagroda Miasta Łodzi (1967)[7][8],
  • medal w uznaniu zasług dla Uczelni przyznany przez Senat Uniwersytetu Łódzkiego (1995)[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Aleksander Zawadzki (1918 – 1997), „Postępy Fizyki”, 49 (2), yadda.icm.edu.pl, 1998 [dostęp 2024-12-27].
  2. 1 2 3 4 5 Acte de décès Familles Zawadzki [online], acte-deces.fr [dostęp 2024-12-27] (fr.), nr aktu zgonu: 01356.
  3. 1 2 Przekrój, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1997 [dostęp 2024-12-27].
  4. 1 2 3 4 5 Zeszyty historyczne, Instytut Literacki, 1998, ISBN 978-2-7168-0170-6 [dostęp 2024-12-27].
  5. Henryk Piekarski, Instytut Chemii. Sprawozdanie [online], Uniwersytet Łódzki. Wydział Fizyki i Chemii, 2001 (pol.).
  6. Urania, miesiecznik, 1965, s. 116 [dostęp 2024-12-27].
  7. 1 2 Laureaci nagród m. Lodzi, „Dziennik Łódzki” (15), bc.wbp.lodz.pl, 19 stycznia 1967, s. 3 [dostęp 2024-12-28] (pol.).
  8. Nagrody Miasta Łodzi. Biuletyn informacji publicznej – BIP ŁÓDŹ (bip.uml.lodz.pl). [dostęp 2024-12-27].