Alexandre-Édouard Kierzkowski
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 sierpnia 1870 |
| Zawód, zajęcie |
żołnierz, inżynier, polityk |
| Edukacja |
inżynier budownictwa |
| Partia |
Parti libéral du Canada |
| Rodzice |
Filip Jakub Kierzkowski, Marianna Ludwika Liebermann |
| Partnerka |
Louise-Amélie Debartzch, Caroline-Virginie |
Alexandre-Édouard Kierzkowski właśc. Aleksander Edward Kierzkowski herbu Krzywda (ur. 21 listopada 1816 w Raczycach, zm. 4 sierpnia 1870 w Saint-Ours[1]) – żołnierz powstania listopadowego, inżynier i kanadyjski polityk polskiego pochodzenia.
Życiorys
Urodził się w Raczycach koło Odolanowa[2] (Wielkie Księstwo Poznańskie) jako syn majora Filipa Jakuba (napoleończyka, oficera wojsk polskich) i Marianny Ludwiki Liebermann. Został ochrzczony 25 października 1817 roku w Kościele pw. św. Marcina w Odolanowie[3]. W wieku 14 lat wstąpił do Wojska Polskiego w czasie powstania listopadowego. Służył w 7. Pułku Strzelców Pieszych[4], awansowany tam do stopnia podporucznika. Po klęsce wyemigrował do Francji, gdzie w 1838 roku ukończył Paryską École Centrale des Arts et Manufactures, a w 1841 z dyplomem inżyniera budownictwa. W roku 1839 wynalazł kabinę prysznicową[5]. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Przemysłu (fr. Société Polonaise des Amis du Progrés de l'Industrie) założonego 6 września 1841 roku, celem którego "miało być udzielanie pewnych wiadomości technicznych, które by w Polsce mogły być użyteczne"[6].
W 1841 roku wyemigrował, a do Kanady dotarł w 1842 roku. 15 maja 1845 roku poślubił Louise-Amélie Debartzch, córkę Pierre-Dominique Debartzcha i poprzez małżeństwo został seigneurem majątków Saint-François-le-Neuf, Cournoyer, Debartzch i L’Assomption. Miał z nią dwóch synów, którzy zmarli jako kawalerowie. W tym samym dniu siostrę jego żony poślubił jego przyjaciel, Édouard-Sylvestre Rottermund. Kierzkowski pracował jako inżynier w Departamencie Robót Publicznych m.in. przy budowie kanału Beauharnais. Był założycielem i dyrektorem Towarzystwa Rolniczego Dolnej Kanady[7] (Agricultural Society of Lower Canada) w 1852 roku. Opracował cenny podręcznik agrotechniki, który był wielokrotnie wydawany. Później został jeszcze sędzią pokoju i majorem milicji w 1855 roku, a 13 listopada 1862 podpułkownikiem.
2 listopada 1858 roku został wybrany do Rady Ustawodawczej z Montarville, a 13 lipca 1861 roku do Zgromadzenia Ustawodawczego z Verchères. W obu przypadkach został usunięty z nich, ponieważ wartość nieruchomości, które posiadał nie uznano za wystarczającą. 21 października 1868 roku, po śmierci swojej pierwszej żony, ożenił się z Caroline-Virginie, kuzynką jego żony i córką François-Roch de Saint-Ours. Miał z nią jedną córkę. 10 września 1867 roku został wybrany do pierwszej Izby Gmin Kanady z okręgu Saint-Hyacinthe-Bagot. Był inicjatorem licznych aktów prawnym pobudzających rozwój kanadyjskiego rolnictwa. Zmarł 4 sierpnia 1870 roku Saint-Ours pełniąc urząd deputowanego.
1867 Wybory do pierwszej Izby Gmin Kanady - Saint-Hyacinthe-Bagot
| Partia | Kandydat | Głosy | |
|---|---|---|---|
| Partia Liberalna Kanady / Liberal Party of Canada | Alexandre-Édouard Kierzkowski | 1,107 | |
| Nieznana | Rémi Raymond | 929 | |
| źródło: Kanadyjska baza danych wyborów[8] | |||
Przypisy
- ↑ Wacław Kietlicz-Wojnacki, Polskie osiągnięcia naukowe na obczyźnie: od średniowiecza do II wojny światowej, wyd. 1, Lublin: Wydaw. Lubelskie, 1980, s. 286, ISBN 83-222-0135-4 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ Aleksander Edward Kierzkowski. wlkp24.info. [dostęp 2018-10-09]. (pol.).
- ↑ Akt Chrztu z dnia 25 października 1817 sporządzony w Księdze Metrykalnej Kościoła św. Marcina w Odolanowie, Polska. Numer referencyjny AAPoz_ZR_018_ 2015_ Metryka_Aleksander Edward_Kierzkowski. https://www.powiat-ostrowski.pl/plik/9008
- ↑ Higiena sanitarna, [w:] Stanisław Januszewski, Wyszli z Polski: wynalazcy Wielkiej Emigracji 1832-1870, Wrocław: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2019, s. 196, ISBN 978-83-64688-24-9 [dostęp 2025-02-27] (pol.).
- ↑ 32899294, Wystawa Wynalazcy Wielkiej Emigracji [online], Issuu, strona 12 broszury [dostęp 2021-07-22] (pol.).
- ↑ Barbara Konarska, Polskie drogi emigracyjne: emigranci polscy na studiach we Francji w latach 1832-1848, Wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1986, s. 177, ISBN 978-83-01-06607-9 [dostęp 2025-04-07].
- ↑ Wacław Kietlicz-Wojnacki, Polskie osiągnięcia naukowe na obczyźnie: od średniowiecza do II wojny światowej, Lublin: Wydaw. Lubelskie, 1980, s. 26, ISBN 978-83-222-0135-0 [dostęp 2025-03-11].
- ↑ Elections | Canadian Elections Database [online], web.archive.org, 22 stycznia 2024 [dostęp 2025-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2024-01-22].
Bibliografia
- KIERZKOWSKI, ALEXANDRE-ÉDOUARD. [w:] Dictionary of Canadian Biography Online [on-line]. biographi.ca. [dostęp 2011-05-05]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- KIERZKOWSKI, Alexandre Edouard. [w:] Parliament of Canada [on-line]. parl.gc.ca. [dostęp 2011-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-09)]. (ang.).