Alfons Zwara

Alfons Zwara
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 listopada 1933
Rumia

Data i miejsce śmierci

2 listopada 2024
Rumia

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo, rysunek,

Alfons Zwara (ur. 26 listopada 1933[1] w Rumi, zm. 2 listopada 2024 tamże[2]) – polski malarz, marynista, przez całe życie związany z Rumią[3]. Swoją twórczością dokumentował kulturę i krajobraz Kaszub, ze szczególnym uwzględnieniem tradycji morskich tego regionu[4].

Życiorys

Swoje zdolności plastyczne ujawnił już w szkole podstawowej, kiedy to wygrał swoje pierwsze konkursy plastyczne. Po śmierci ojca w 1951 roku objął gospodarstwo rolne i prowadził je przez 10 lat, a przez dwa lata (1955–1956) równocześnie pracował jako doker w gdyńskim porcie. W tym okresie plastyką zajmował się jedynie sporadycznie. W roku 1960 podjął pracę w warsztatach Marynarki Wojennej jako stolarz, gdzie pracował aż do emerytury. Tam też poznał artystę malarza Henryka Baranowskiego i wprowadził go w tajniki warsztatu malarskiego[1][5].

Twórczość

Pierwsze prace olejne stworzył w 1969 roku[6]. Od tego czasu malował otaczający go świat, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki marynistycznej. W swojej twórczości artysta szczególną uwagę poświęcał krajobrazom i kulturze Kaszub. Jego obrazy dokumentowały nie tylko przyrodę regionu, ale także życie codzienne mieszkańców, architekturę[7] i folklor kaszubski[8]. Szczególne miejsce w jego twórczości zajmowały tradycje morskie Kaszub - malował nie tylko żaglowce i porty, ale także sceny z życia rybaków, dawne łodzie rybackie i charakterystyczne dla regionu narzędzia połowowe. W jego pracach dominowały żaglowce, okręty, krajobrazy kaszubskiej ziemi, zwłaszcza las i morze. Charakterystyczną cechą jego malarstwa była umiejętność oddawania zmiennej natury morza oraz wyjątkowe wyczucie kolorystyki morskich pejzaży. Artysta szczególną uwagę poświęcał dawnym żaglowcom "Małego Morza" (Zatoka Gdańska), w szczególności pochodzące z Rewy[9]. W 1999 roku wydano kalendarz "Flota handlowa Wolnej Polski", w którym umieszczono wizerunki 12 żaglowców oraz portret armatora z Rewy – Klemensa Długiego[4][10].

Oprócz tematyki marynistycznej, artysta zasłynął z wysokiej jakości kopii dzieł dawnych mistrzów, szczególnie Rembrandta. Malował portrety ludzi z najbliższego otoczenia oraz znanych postaci historycznych: Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego, Hieronima Derdowskiego.

Działalność społeczna i promocja kultury kaszubskiej

Jako wieloletni członek Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Alfons Zwara aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym regionu[11]. Jego prace regularnie prezentowane były podczas wydarzeń promujących kulturę kaszubską[12], a wiele z nich trafiło do lokalnych muzeów[13] i izb regionalnych. Artysta chętnie współpracował z lokalnymi szkołami i instytucjami kultury, prowadząc warsztaty i prezentacje poświęcone sztuce i tradycjom kaszubskim[14]. Szczególnie ceniony był za umiejętność łączenia w swojej twórczości tradycyjnych motywów kaszubskich z tematyką marynistyczną, co przyczyniło się do zachowania pamięci o morskich tradycjach regionu[15].

Znaczącą część swojej twórczości przekazał na cele społeczne, wspierając różne inicjatywy kulturalne na Kaszubach. Jego obrazy często służyły jako nagrody w konkursach wiedzy o regionie, a także jako cegiełki w zbiórkach na cele charytatywne[16]. W uznaniu zasług dla kultury kaszubskiej, jego prace znajdują się w zbiorach wielu instytucji kulturalnych regionu.

Wystawy i działalność artystyczna

Debiut wystawienniczy artysty miał miejsce w 1969 w klubie Marynarki Wojennej[17]. Od tego czasu brał udział w licznych wystawach zbiorowych, m.in. w Łodzi Hultsfred[18] (Szwecja), Schwerinie (Niemcy) oraz różnych miejscowościach na Kaszubach. Indywidualne wystawy (ponad 20)[19] zorganizowano m.in. w Gdyni, Jastarni, Tczewie, Pucku, Władysławowie, Rumi[15], Helu oraz Lipuszu. Artysta brał też udział w licznych konkursach zdobywając wiele nagród[20].

W swoim dorobku artystycznym stworzył ponad 1000 obrazów. Znaczącą część swojej twórczości przekazał na cele charytatywne[21], wspierając różne inicjatywy społeczne[22][23]. Jako długoletni i zasłużony członek Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego[24], przyczynił się do promocji kultury kaszubskiej poprzez sztukę.

W latach 2005 oraz 2015 obchodził odpowiednio 40 i 50-lecie pracy twórczej. Pozostał aktywny twórczo niemal do końca życia, tworząc w swojej pracowni w Rumi. Jego ostatnie prace powstały w 2022 roku.

Nagrody i wyróżnienia

  • I nagroda w konkursach ogólnopolskich: "Śladami Sobieskiego", "Mazurka Dąbrowskiego"[25] oraz "Śladami Henryka Dąbrowskiego"
  • I nagroda w Wojewódzkim Konkursie PTTK Gdańsk oraz z okazji 40-lecia Rumi; II nagroda z okazji 50-lecia nadania Rumi praw miejskich
  • W 2003 roku uhonorowany został nagrodą Burmistrza Miasta Rumi
  • Nagroda Remusa za zasługi dla kultury kaszubskiej[26]
  • Skrzydła Kultury (2022) w kategorii Kultura - laureat[11].
  • Skrzydła Kultury (2024) w kategorii Kultura - nominowany.

Stałe wystawy

Prace Alfonsa Zwary znajdowały się w:

Przypisy

  1. 1 2 Kiedrowski Wojciech, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Pomerania”, 1 kwietnia 2001, s. 19, ISSN 0238-9045 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  2. N.N., Biuletyn Informacyjny Miasta Rumia [online], 4 listopada 2024 [dostęp 2024-11-04] (pol.).
  3. Eugeniusz Pryczkowski, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Norda”, 11 grudnia 1998 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  4. 1 2 3 Iwona Joć, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, Hinc Ryszard (red.), „Pomerania” (387), 1 czerwca 2006, s. 52, ISSN 0238-9045 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  5. Eugeniusz Pryczkowski, Kazimierz Klawiter, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Norda”, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, 21 lutego 1996 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  6. Joć Iwona, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Pomerania”, 1 września 2000, s. 41, ISSN 0238-9045 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  7. Joć Iwona, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Pomerania”, maj 2009, s. 9, ISSN 0238-9045 [dostęp 2025-01-25] (pol.).
  8. 1 2 Andrzej Gojke, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Goniec Rumski”, 15 października 1999 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  9. Kiedrowski Wojciech, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Pomerania”, styczeń 1989, s. 44, ISSN 0238-9045 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  10. Klemens Długi [online], trzebiez.pl [dostęp 2020-08-04].
  11. 1 2 N.N., Urząd Miasta Rumia [online], listopad 2022 [dostęp 2024-11-12] (pol.).
  12. J.B., Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Pomerania”, grudzień 2010, s. 45, ISSN 0238-9045 [dostęp 2025-01-25] (pol.).
  13. S. Aga, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Goniec Rumski”, listopad 1998, s. 3, ISSN 0137-9062 [dostęp 2025-01-25] (pol.).
  14. Tamkun Maciej, Borchmann Janina, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Pomerania”, kwiecień 2011, s. 61, ISSN 0238-9045 (pol.).
  15. 1 2 Krupa Krzysztof, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Dziennik Bałtycki”, 23 listopada 1998 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  16. N.N., Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Goniec rumski”, 25 sierpnia 1994, s. 2, ISSN 0137-9062 [dostęp 2025-01-25] (pol.).
  17. Piotr Skurzyński, Sadłowska Anna, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Goniec Rumski”, 23 stycznia 1998 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  18. Klawiter Kazimierz, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Goniec Rumski”, 21 czerwca 1995 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  19. Antonowicz Jan, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa [online], 14 kwietnia 2000 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  20. Bogumiła Cirocka, Dariusz Majkowski, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Pomerania”, 1 lipca 2017 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  21. Lanc Józef, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Goniec Rumski”, 14 października 1992 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  22. N.N, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Goniec Rumski”, 30 października 1998 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  23. Pryczkowski Eugeniusz, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Norda”, 27 czerwca 1997 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  24. Stanisław Janke, Bałtcka Biblioteka Cyfrowa, „Pomerania”, lipiec 1983, s. 34, ISSN 0238-9045 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  25. 1 2 Wawrzyńczyk Krystyna, Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, „Goniec Rumski”, 19 lutego 1997 [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  26. Anna Rembowska, Rumska kultura nagrodzona: medal dla Henryka Kornackiego, nagroda Remusa dla Alfonsa Zwary [online], 30 września 2010 [dostęp 2025-01-25] (pol.).
  27. Liliana Giełdon, Monika Jankiewicz-Brzostowska, Katalog zbiorów malarstwa i rysunku Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku, 2010 [dostęp 2024-12-30] (pol.), Nr inw.: CMM/SM/3104; CMM/SM/3105; CMM/SM/3106.
  28. Wykaz obiektów zbiorów muzeum, nr. inw: MNG/MHN/712/s; data dodania: 10.12.1996

Linki zewnętrzne