Alula Yngyda

Alula Yngyda
አሉላ እንግዳ
Abba Nega, Alula Equbi
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1827
Mennewe, region Tembien, Abisynia

Data i miejsce śmierci

15 lutego 1897
Tembien, Abisynia

Przebieg służby
Lata służby

XIX wiek

Główne wojny i bitwy

Bitwa nad rzeką Assem
Wojna egipsko-etiopska
Powstanie Mahdiego
Wojna włosko-etiopska (1887–1889)
Wojna włosko-abisyńska (1894–1896)

Ras Alula Yngyda (gyyz ራስ አሉላ እንግዳ; ur. 1827 w Mennewe, zm. 15 lutego 1897) – abisyński generał i polityk, który z powodzeniem dowodził w bitwach przeciwko m.in. osmańskiemu Egiptowi, mahdystom i Włochom.

Jest znany również pod imionami jego koni – Abba Nega i Alula Equbi (w dawnej Etiopii normą było tytułowanie szlachciców jako ojców ich koni)[1].

Zmarł w 1897 roku w rodzimym regionie Tembien w Etiopii. Przyczyną śmierci był postrzał w nogę podczas walki z jego dawnym przeciwnikiem o imieniu Hagos. Alula zdołał zabić swojego przeciwnika, lecz i tak zmarł z powodu poniesionych obrażeń[2].

Ocena

Uważa się go za jednego z najważniejszych przywódców sił cesarskiej Etiopii w XIX wieku. Według gazety The Manchester Guardian był najlepszym dowódcą w historii nowożytnej Afryki[3]. Telawiwski historyk Haggai Erlich nazwał go "największym przywódcą, jakiego Etiopia wydała od śmierci cesarza Tewodrosa II w 1868 roku"[2]. Europejczycy nazywali Ras Alulę "Garibaldim Etiopii"[4].

Życie prywatne

Żonaty z W. Bitawą Gabrą Masqal. Miał trójkę dzieci o imionach Dammaqach, Dinqnash i Sahaywarada.

Przypisy

  1. David Hamilton Shinn, Thomas P. Ofcansky, Chris Prouty, Historical Dictionary of Ethiopia, Scarecrow Press, 2004, ISBN 978-0-8108-4910-5 [dostęp 2024-10-01] (ang.).
  2. 1 2 Ḥagai Erlikh, Ras Alula and the Scramble for Africa: A Political Biography : Ethiopia & Eritrea, 1875-1897, Red Sea Press, 1996, ISBN 978-1-56902-029-6 [dostęp 2024-10-01] (ang.).
  3. Augustus Wylde w The Manchester Guardian, 1901, s. 20
  4. Augustus Blandy Wylde, Modern Abyssinia, Methuen & Company, 1901 [dostęp 2024-10-01] (ang.).