Amazoniec ekwadorski

Amazoniec ekwadorski

Amazonius elenae
(Schmidt, 1994)
Samiec
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Infrarząd	ptaszniki
Rodzina	ptasznikowate
Podrodzina	Psalmopoeinae
Rodzaj	amazoniec
Gatunek	amazoniec ekwadorski
Synonimy
Tapinauchenius elenae Schmidt, 1994 Pseudoclamoris elenae (Schmidt, 1994)

Amazoniec ekwadorski^[1] (Amazonius elenae) – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych. Zamieszkuje północną Amerykę Południową.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1994 roku przez Güntera Schmidta pod nazwą Tapinauchenius elenae^[2][3]. Opisu dokonano na podstawie pojedynczej wylinki samicy. Jako miejsce typowe wskazano Tenę w ekwadorskiej prowincji Napo^[3][4]. W 2018 roku Martin Hüsser przeniósł ten gatunek do rodzaju Pseudoclamoris^[5]. W 2022 roku Yeimy Cifuentes i Rogéiro Bertani dokonali jego redeskrypcji i wyznaczyli go gatunkiem typowym nowego rodzaju Amazonius^[4].

Samice osiągają do około 50 mm długości ciała i do około 120 mm rozpiętości odnóży, natomiast długość ciała samców dochodzi do 40 mm^[6]. Samice są rudopomarańczowe do jasnobrązowych, a samce są brązowe, u obu płci występuje złocistobrązowe owłosienie^[6][4], a na goleniach i nadstopiach obecne są różowobiałe obrączki^[4]. Karapaks jest dłuższy niż szeroki, o lekko wyniesionej części głowowej, szerszym niż dłuższym wzgórku ocznym, głębokich i prostych jamkach oraz wyraźnych rowkach tułowiowych. Oczy pary przednio-środkowej leżą na tej samej wysokości co pary przednio-bocznej, a pary tylno-bocznej bardziej z przodu niż pary tylno-środkowej. Nadustek nie występuje. Szczękoczułki mają na przednich krawędziach rowków od 9 do 10 ząbków, a w częściach przednio-brzusznych bezładnie rozmieszczone długie i krótkie, nitkowate szczecinki strydulacyjne. Narząd strydulacyjny na szczękach ma formę owalnej łaty z nieuporządkowanych, nieco pogrubionych i pomarszczonych szczecin. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej u samicy to: IV, I, II, III, natomiast u samca odnóża pary czwartej i pierwszej są jednakowej długości. Stopy wszystkich par odnóży oraz nadstopia dwóch pierwszych par mają całkowite skopule, nadstopia pary ostatniej mają skopule zajmujące tylko odsiebną ćwiartkę długości, a te pary trzeciej mają skopule zajmujące odsiebną ½ u samicy i odsiebne ⅔ u samca^[4].

Samce mają na goleniach pierwszej pary odnóży apofizy (haki) goleniowe złożone z dwóch gałęzi, z których przednio-boczna jest mniejsza i zaopatrzona w kolec na boku, a tylno-boczna większa i zaopatrzona w kolec na wierzchołku; za gałęzią tylno-boczną leży okrągły guzek. Nogogłaszczki samca mają kulisty bulbus z niewielkim subtegulum i około 3,6 raza dłuższym od tegulum, w części dosiebnej prostym, a w części odsiebnej mocno zakrzywionym, ku szczytowi zwężonym embolusem. Genitalia samicy mają dwie całkowicie odseparowane, długie spermateki o wielopłatowych wierzchołkach^[4].

Gatunek neotropikalny, znany z Ekwadoru oraz stanów Acre, Amazonas i Rondônia na północnym zachodzie Brazylii^[4]. Jest ptasznikiem nadrzewnym. Bytuje w szczelinach kory, dziuplach i próchnowiskach^[6].

Dorosły osobnik wymaga pionowego terrarium o minimalnych wymiarach 25×25×30 cm z elementem wystroju ułatwiającym konstrukcję gniazda. Zaleca się temperaturę 26–28°C w dzień i 23–26°C w nocy oraz wilgotność około 80%. Preferowane jest karmienie owadami ruchliwymi. Rozmnażanie jest dość łatwe, ale nierzadko dochodzi do agresji względem samca czy kanibalizmu seksualnego. Samica produkuje kokon jajowy zwykle po około 80 dniach od kopulacji, a pierwsze stadium rozwojowe młodych pojawia się w nim po około 25 dniach^[6].