Amazonka białoczelna

Amazonka białoczelna
	Amazona albifrons
	(Sparrman, 1788)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugowate
Podrodzina	papugi neotropikalne
Plemię	Amazonini
Rodzaj	Amazona
Gatunek	amazonka białoczelna
Synonimy
	Psittacus albifrons Sparrman, 1788;
	Psittacus albifrons Sparrman, 1788;
Podgatunki
	A. a. saltuensis Nelson, 1899; A. a. albifrons (Sparrman, 1788); A. a. nana W. Miller, 1905;
	A. a. saltuensis Nelson, 1899; A. a. albifrons (Sparrman, 1788); A. a. nana W. Miller, 1905;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania

Amazonka białoczelna^[4] (Amazona albifrons) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), zamieszkujący Meksyk i Amerykę Centralną. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Podgatunki i zasięg występowania

Amazonka białoczelna zasiedla według podgatunku^[5]^[2]:

A. a. saltuensis Nelson, 1899 – północno-zachodni Meksyk
A. a. albifrons (Sparrman, 1788) – zachodni Meksyk do południowo-zachodniej Gwatemali
A. a. nana W. Miller, 1905 – południowo-wschodni Meksyk do północno-zachodniej Kostaryki

Morfologia

Długość ciała wynosi około 26 cm, masa ciała 188–242 g. Samiec zielony z szarawymi obrzeżeniami piór. Kantarek i okolice oczu czerwone. Pokrywy I rzędu czerwone. Sterówki zielone z czerwonymi nasadami. Dziób żółty, podobnie jak i tęczówka. Obrączka oczna szara. Samica nie posiada czerwonych pokryw skrzydłowych. Czoło białe, przód głowy niebieski u obu płci^[6].

Tryb życia

Żyją w parach bądź w stadach o wielkości ok. 20–30 osobników^[7].

Lęgi

W lęgu 3–4 białe jaja o wymiarach około 30,0 × 22,5 mm. W niewoli inkubacja trwa 26 dni, młode są w pełni opierzone po 7–8 tygodniach od wyklucia^[6].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje amazonkę białoczelną za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2008 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że całkowita liczebność populacji mieści się w przedziale 0,5–5,0 milionów osobników. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za wzrostowy, gdyż degradacja środowiska powoduje powstanie nowych, dogodnych dla tego gatunku siedlisk^[3]. Gatunek wymieniony jest w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)^[8].

Przypisy

↑ Amazona albifrons, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 White-fronted Amazon (Amazona albifrons). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
1 2 Amazona albifrons, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Amazonini Des Murs, 1886 (wersja: 2024-09-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-03-15].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-19]. (ang.).
1 2 White-fronted Amazon. Parrot Encyclopedia. [dostęp 2013-11-03].
↑ A.A. Kalhagen A.A., White-Fronted (White-Browed) Amazon Parrots: Bird Species Profile [online], The Spruce Pets, 15 marca 2020 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-29] (ang.).
↑ Amazona albifrons. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2021-11-08]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Amazona albifrons, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] 1 2 White-fronted Amazon (Amazona albifrons). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).

[iucn-3] 1 2 Amazona albifrons, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Amazonini Des Murs, 1886 (wersja: 2024-09-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-03-15].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-19]. (ang.).

[pe-6] 1 2 White-fronted Amazon. Parrot Encyclopedia. [dostęp 2013-11-03].

[7] A.A. Kalhagen A.A., White-Fronted (White-Browed) Amazon Parrots: Bird Species Profile [online], The Spruce Pets, 15 marca 2020 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-29] (ang.).

[cites-8] Amazona albifrons. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2021-11-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]