Ambystoma dumerilii
| Ambystoma dumerilii[1] | |||
| (Dugès, 1870) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Ambystoma dumerilii | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Ambystoma dumerilii – gatunek płaza ogoniastego z rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae). Występuje endemicznie w meksykańskim jeziorze Pátzcuaro. Stanowi przykład neotenii, a do przeobrażenia dochodzi jedynie w warunkach laboratoryjnych. Dorasta do 12,8–28,2 cm długości i cechuje się jednorodną brązowawą barwą. Gatunek krytycznie zagrożony (CR) w związku z bardzo niewielkim zasięgiem występowania, malejącą populacją i degradacją jego środowiska naturalnego.
Wygląd
Gatunek ten stanowi przykład neotenii[4]. Długość ciała wynosi od 12,8 do 28,2 cm[4]. Płaz ten cechuje się płaską, szeroką głową, ma również płetwy grzbietowe[4]. Mocno włókniste skrzela obecne przez całe życie, a palce u stóp spięte są błoną pławną[4]. Ciało ma jednorodną brązowawą barwę[4].
Zasięg i siedlisko
Endemit, występuje jedynie w jeziorze Pátzcuaro w północno-zachodniej części meksykańskiego stanu Michoacán na wysokości bezwzględnej 1920 m n.p.m.[3] Obszar występowania wynosi 6 km²[3]. Pojawiają się również niepotwierdzone, mało prawdopodobne doniesienia o występowaniu tego płaza w pobliżu miasta San Juan del Río w stanie Querétaro[4].
Odżywianie
Gatunek odżywia się poprzez zasysanie ofiary[4]. W warunkach laboratoryjnych karmiony jest wątrobą wołową[4]. A. dumerilii jest żywicielem Argulus ambystoma – pasożytniczego skorupiaka należącego do gromady tarczenic[4].
Rozmnażanie i rozwój
Rozród zaobserwowano zimą i wiosną, a składanie jaj pobudzane jest przez wzrastające temperatury powietrza[4]. Jaja dojrzewają podczas pory deszczowej[4]. W naturze nie zaobserwowano przeobrażenia[4]. W warunkach laboratoryjnych natomiast około 1/3 osobników przeobraża się, zazwyczaj podczas okresu godowego[4]. Należy zauważyć, że żaden z przeobrażonych osobników nie żył dłużej niż 5 miesięcy, co może sugerować, że nie jest to proces obserwowany w naturze[4]. Zaobserwowano również metamorfozę hybryd A. dumerilii i spokrewnionych gatunków takich jak ambystoma meksykańska (Ambystoma mexicanum) i ambystoma tygrysia (A. tigrinum)[4].
Status
Gatunek krytycznie zagrożony (CR) w związku z bardzo niewielkim zasięgiem występowania, malejącą populacją, a także degradacją jego środowiska naturalnego[3]. Gatunek ten jest również odławiany przez miejscową ludność Purepecha (wśród której znany jest pod nazwą Achoque), jako że jego konsumpcja rzekomo pomaga w leczeniu chorób układu oddechowego[3]. Płaz ten jest chroniony przez rząd Meksyku, znajduje się również w załączniku II konwencji waszyngtońskiej (CITES)[3][4]. Prowadzone jest również rozmnażanie w niewoli[3][4]. W 2018 roku poinformowano o znalezieniu zdrowej populacji liczącej 300 osobników przetrzymywanej przez dominikanki w Bazylice Basílica de Nuestra Señora de la Salud w Pátzcuaro, gdzie osobniki wykorzystywane były do tworzenia syropu na kaszel[4].
Przypisy
- ↑ Ambystoma dumerilii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Darrel R. Frost, Ambystoma dumerilii (Dugès, 1870), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-26] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Ambystoma dumerilii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [dostęp 2024-07-26] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Ambystoma dumerilii, [w:] AmphibiaWeb [online], University of California, Berkeley, CA, USA [dostęp 2021-10-05].