Ampharete

	Ampharete
	Malmgren, 1866
	; Ampharete acutifrons
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	pierścienice
Gromada	wieloszczety
Podgromada	wieloszczety osiadłe
Infragromada	Canalipalpata
Rząd	Terebellida
Podrząd	Terebellomorpha
Rodzina	Ampharetidae
Podrodzina	Ampharetinae
Rodzaj	Ampharete
	Typ nomenklatoryczny
	Amphicteis acutifrons Grube, 1860
Synonimy
	Asabellides Annenkova, 1929; Branchiosabella Claparède, 1863; Heterobranchus Wagner, 1885; Pseudosabellides Berkeley & Berkeley, 1943; Pterampharete Augener, 1918; Sabellides Milne Edwards in: Lamarck, 1838;
	Asabellides Annenkova, 1929; Branchiosabella Claparède, 1863; Heterobranchus Wagner, 1885; Pseudosabellides Berkeley & Berkeley, 1943; Pterampharete Augener, 1918; Sabellides Milne Edwards in: Lamarck, 1838;

Ampharete – rodzaj wieloszczetów z rzędu Terebellida i rodziny Ampharetidae.

Morfologia

Wieloszczety te mają odcinek głowowy z dwugałęziowymi parapodiami, natomiast pozostałą część ciała o zredukowanych lub całkiem zanikłych notopodiach^[1]. Prostomium pozbawione jest listewek gruczołowych^[2] oraz haków na narządzie nuchalnym^[1], natomiast odznacza się płatem środkowym wyodrębnionym przez U-kształtne wcięcie^[2]. Odcinek głowowy ma segment drugi i trzeci zlane w segment 3+4, a na nim cztery pary gładkich, rzadziej pierzastych skrzeli^[1]^[2]. Czułki okołogębowe są zaopatrzone w papille i przynajmniej część z nich osiąga bardzo duże rozmiary^[1]. Za skrzelami znajduje się para papilli nefrydialnych położonych pośrodku grzbietowej strony. Tak jak u innych przedstawicieli rodziny mogą być one w całości wciągane do jamy gębowej. Nitkowate szczecinki (paleae) mogą występować lub nie. Neuropodia mają szczecinki zmodyfikowane w ząbkowane płytki (uncini) umieszczone na unicinigerach. Na tułowiu unicinigerów jest 11 lub 12 par. Szósty segment ciała pozbawiony jest żebra na grzbiecie. Na odwłoku szczątkowe notopodia rzadko są zachowane^[1]^[3].

Ekologia i występowanie

Formy dorosłe są bentosowe. Żyją w osadach na dnie mórz i oceanów^[2].

W polskich wodach Bałtyku notowane są dwa gatunki: A. finnmarchica i A. acutiformis^[4].

Taksonomia

Rodzaj ten wprowadzony został w 1866 roku przez Andersa Johana Malmgrena^[5]. We współczesnym sensie zdefiniował go I.A. Jirkov w pracach z lat 1994–2011^[6]^[2]. Obejmuje 56 opisanych gatunków^[3]:

Ampharete acutifrons (Grube, 1860)
Ampharete agulhasensis (Day, 1961)
Ampharete americana Day, 1973
Ampharete ampullata Imajima, Reuscher & Fiege, 2012
Ampharete arctica Malmgren, 1866
Ampharete baltica Eliason, 1955
Ampharete borealis (M. Sars, 1856)
Ampharete californica (Hilbig, 2000)
Ampharete capensis (Day, 1961)
Ampharete cinnamomea Imajima, Reuscher & Fiege, 2012
Ampharete cornuta (Hilbig, 2000)
Ampharete crassiseta Annenkova, 1929
Ampharete debrouweri Jeldes & Lefevre, 1959
Ampharete elongata (Ehlers, 1913)
Ampharete eupalea Chamberlin, 1920
Ampharete falcata Eliason, 1955
Ampharete finmarchica (M. Sars, 1865)
Ampharete gagarae Uschakov, 1950
Ampharete goesi Malmgren, 1866
Ampharete grubei Malmgren, 1865
Ampharete homa Chamberlin, 1919
Ampharete johanseni Chamberlin, 1920
Ampharete kerguelensis McIntosh, 1885
Ampharete kudenovi Jirkov, 1994
Ampharete labrops Hartman, 1961
Ampharete lindstroemi Malmgren, 1867 sensu Hessle, 1917
Ampharete lineata (Berkeley & Berkeley, 1943)
Ampharete longipaleolata Uschakov, 1950
Ampharete luederitzi (Augener, 1918)
Ampharete macrobranchia Caullery, 1944
Ampharete manriquei (Salazar-Vallejo, 1996)
Ampharete minuta Langerhans, 1881
Ampharete octocirrata (Sars, 1835)
Ampharete oculata (Webster, 1879)
Ampharete oculicirrata Parapar, Moreira & Barnich, 2019
Ampharete parvidentata Day, 1973
Ampharete petersenae Zhirkov, 1997
Ampharete reducta Chamberlin, 1920
Ampharete santillani Parapar, Kongsrud, Kongshavn, Alvestad, Aneiros & Moreira, 2017
Ampharete saphronovae Jirkov, 1994
Ampharete setosa Verrill, 1873
Ampharete sibirica (Wirén, 1883)
Ampharete sombreriana McIntosh, 1885
Ampharete trilobata Webster & Benedict, 1887
Ampharete undecima Alvestad, Kongsrud & Kongshavn, 2014
Ampharete vega (Wirén, 1883)
Ampharete villenai Parapar, Helgason, Jirkov & Moreira, 2012

Przypisy

1 2 3 4 5 Kristian Fauchald: The Polychaete Worms. Definitions and Keys to the Orders, Families and Genera. Natural History Museum of Los Angeles County, The Allan Hancook Fundation (University of Southern California), 1997.
1 2 3 4 5 Parapar, Julio; Moreira, Juan; Barnich, Ruth. A new species of Ampharete (Annelida: Ampharetidae) from the West Shetland shelf (NE Atlantic Ocean), with two updated keys to the species of the genus in North Atlantic waters. „European Journal of Taxonomy”. 531, s. 1-16, 2019.
1 2 G. Read, K. Fauchald: Ampharete Malmgren, 1866. [w:] World Polychaeta database (World Register of Marine Species) [on-line]. [dostęp 2020-03-06].
↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
↑ Malmgren, Anders Johan. Nordiska Hafs-Annulater. „Öfversigt af Königlich Vetenskapsakademiens förhandlingar, Stockholm”. 22 (5), s. 355-410, 1866.
↑ I.Jirkov. Discussion of taxonomic characters and classifi cation of Ampharetidae (Polychaeta). „Italian Journal of Zoology”. 78 (Suppl.), s. 78–94, 2011. DOI: 10.1080/11250003.2011.617216.

[Fauchald-1] 1 2 3 4 5 Kristian Fauchald: The Polychaete Worms. Definitions and Keys to the Orders, Families and Genera. Natural History Museum of Los Angeles County, The Allan Hancook Fundation (University of Southern California), 1997.

[pmb-2] 1 2 3 4 5 Parapar, Julio; Moreira, Juan; Barnich, Ruth. A new species of Ampharete (Annelida: Ampharetidae) from the West Shetland shelf (NE Atlantic Ocean), with two updated keys to the species of the genus in North Atlantic waters. „European Journal of Taxonomy”. 531, s. 1-16, 2019.

[worms-3] 1 2 G. Read, K. Fauchald: Ampharete Malmgren, 1866. [w:] World Polychaeta database (World Register of Marine Species) [on-line]. [dostęp 2020-03-06].

[FaunaT1-4] Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.

[Malmgren-5] Malmgren, Anders Johan. Nordiska Hafs-Annulater. „Öfversigt af Königlich Vetenskapsakademiens förhandlingar, Stockholm”. 22 (5), s. 355-410, 1866.

[Jirkov-6] I.Jirkov. Discussion of taxonomic characters and classifi cation of Ampharetidae (Polychaeta). „Italian Journal of Zoology”. 78 (Suppl.), s. 78–94, 2011. DOI: 10.1080/11250003.2011.617216.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]