Anchoa

	Anchoa
	Jordan & Evermann, 1927
	; Sardela srebrzysta (A. hepsetus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Podgromada	nowopłetwe
Infragromada	doskonałokostne
Nadrząd	śledziopodobne
Rząd	śledziokształtne
Rodzina	sardelowate
Podrodzina	Engraulinae
Rodzaj	Anchoa
	Typ nomenklatoryczny
	Engraulis compressus Girard, 1858
Synonimy
	Anchovietta Nelson, 1986;
	Anchovietta Nelson, 1986;
Gatunki
	35 gatunków – zobacz opis w tekście
	35 gatunków – zobacz opis w tekście

Anchoa – rodzaj ryb promieniopłetwych z podrodziny Engraulinae w obrębie rodziny sardelowatych (Engraulidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach słodkich, półsłodkich i słonych przybrzeżnych stref Oceanu Spokojnego i Atlantyckiego^[3]^[4].

Morfologia

Długość ciała do 24 cm; masa ciała (największa opublikowana) 66,3 g^[4].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1927 roku para amerykańskich ichtiologów, David Starr Jordan i Barton Warren Evermann, w artykule zatytułowanym „Nowe rodzaje i gatunki ryb Ameryki Północnej”, opublikowanym w czasopiśmie Proceedings of the California Academy of Sciences^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)) A. compressa.

Etymologia

Anchoa: hiszp. anchoa ‘sardela’^[5].
Anchovietta: rodzaj Anchovia Jordan & Evermann, 1895; łac. przyrostek zdrabniający -etta^[2]^[5]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Stolephorus naso Gilbert & Pierson, 1898.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[3]:

Anchoa analis (Miller, 1945)
Anchoa argentivittata (Regan, 1904)
Anchoa belizensis (Thomerson & Greenfield, 1975)
Anchoa cayorum (Fowler, 1906)
Anchoa chamensis Hildebrand, 1943
Anchoa choerostoma (Goode, 1874)
Anchoa colonensis Hildebrand, 1943
Anchoa compressa (Girard, 1858)
Anchoa cubana (Poey, 1868)
Anchoa curta (Jordan & Gilbert, 1882)
Anchoa delicatissima (Girard, 1854)
Anchoa eigenmannia (Meek & Hildebrand, 1923)
Anchoa exigua (Jordan & Gilbert, 1882)
Anchoa filifera (Fowler, 1915)
Anchoa helleri (Hubbs, 1921)
Anchoa hepsetus (Linnaeus, 1758) – sardela srebrzysta^[6]
Anchoa ischana (Jordan & Gilbert, 1882)
Anchoa januaria (Steindachner, 1879)
Anchoa lamprotaenia Hildebrand, 1943
Anchoa lucida (Jordan & Gilbert, 1882)
Anchoa lyolepis (Evermann & Marsh, 1900)
Anchoa marinii Hildebrand, 1943
Anchoa mitchilli (Valenciennes, 1848) – sardela zatokowa^[7]
Anchoa mundeoloides (Breder, 1928)
Anchoa mundeola (Gilbert & Pierson, 1898)
Anchoa nasus (Kner & Steindachner, 1867) – sardela długonosa^[8]
Anchoa panamensis (Steindachner, 1876)
Anchoa parva (Meek & Hildebrand, 1923)
Anchoa pectoralis Hildebrand, 1943
Anchoa scofieldi (Jordan & Culver, 1895)
Anchoa spinifer (Valenciennes, 1848)
Anchoa starksi (Gilbert & Pierson, 1898)
Anchoa tricolor (Spix & Agassiz, 1829)
Anchoa trinitatis (Fowler, 1915)
Anchoa walkeri Baldwin & Chang, 1970

Ochrona

Niektóre gatunki w wyniku nadmiernej eksploatacji są narażone na wyginięcie i zostały wpisane do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych, np. Anchoa chamensis.

Przypisy

1 2 D.S. Jordan & B.W. Evermann. New genera and species of North American Fishes. „Proceedings of the California Academy of Sciences”. Fourth series. 16 (15), s. 502, 1927. (ang.).
1 2 G.J. Nelson. Identity of the Anchovy Engraulis clarki with notes on the species-groups of Anchoa. „Copeia”. 1986 (4), s. 895, 1986. DOI: 10.2307/1445285. (ang.).
1 2 RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-23] (ang.).
1 2 R. Froese & D. Pauly: Scientific Names where Genus Equals Anchoa. FishBase (ver. (10/2024)). [dostęp 2025-01-23]. (ang.).
1 2 Ch. Scharpf: Family Engraulidae Gill 1861 (Anchovies). The ETYFish Project. [dostęp 2025-01-23]. (ang.).
↑ S. Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo morskie, 1982, s. 192. ISBN 83-215-2103-7.
↑ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 217/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie przekazywania danych statystycznych dotyczących połowów i działalności rybackiej przez państwa członkowskie dokonujące połowów na północno-zachodnim Atlantyku. [dostęp 2012-10-22].
↑ Wykaz oznaczeń handlowych gatunków ryb oraz wodnych bezkręgowców wprowadzanych do obrotu na rynek polski. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2012. [dostęp 2012-12-03]. (pol.). (pdf)

[jor&eve-1] 1 2 D.S. Jordan & B.W. Evermann. New genera and species of North American Fishes. „Proceedings of the California Academy of Sciences”. Fourth series. 16 (15), s. 502, 1927. (ang.).

[nel-2] 1 2 G.J. Nelson. Identity of the Anchovy Engraulis clarki with notes on the species-groups of Anchoa. „Copeia”. 1986 (4), s. 895, 1986. DOI: 10.2307/1445285. (ang.).

[cof-3] 1 2 RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-23] (ang.).

[fro&pau-4] 1 2 R. Froese & D. Pauly: Scientific Names where Genus Equals Anchoa. FishBase (ver. (10/2024)). [dostęp 2025-01-23]. (ang.).

[ety-5] 1 2 Ch. Scharpf: Family Engraulidae Gill 1861 (Anchovies). The ETYFish Project. [dostęp 2025-01-23]. (ang.).

[rut-6] S. Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo morskie, 1982, s. 192. ISBN 83-215-2103-7.

[R217-7] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 217/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie przekazywania danych statystycznych dotyczących połowów i działalności rybackiej przez państwa członkowskie dokonujące połowów na północno-zachodnim Atlantyku. [dostęp 2012-10-22].

[O-8] Wykaz oznaczeń handlowych gatunków ryb oraz wodnych bezkręgowców wprowadzanych do obrotu na rynek polski. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2012. [dostęp 2012-12-03]. (pol.). (pdf)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]