Andowiak

Andowiak
Thomasomys
Coues, 1884[1]
Ilustracja
T. burneoi
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

bawełniaki

Plemię

Thomasomyini

Rodzaj

andowiak

Typ nomenklatoryczny

Hesperomys cinereus O. Thomas, 1882

Synonimy
  • Erioryzomys Bangs, 1900[2]
  • Inomys O. Thomas, 1917[3]
Gatunki

53 gatunki – zobacz opis w tekście

Andowiak[4] (Thomasomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej[5][6][7].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 80–238 mm, długość ogona 97–329 mm, długość ucha 10–31 mm, długość tylnej stopy 16–59 mm; masa ciała 14–335 g[6][8][9].

Systematyka

Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Hesperomys) zdefiniował w 1884 roku amerykański chirurg, ornitolog i historyk Elliott Coues w artykule zatytułowanym Thomasomys, nowy podrodzaj Hesperomys, opublikowanym w czasopiśmie „The American Naturalist”[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) andowiak oliwkowoszary (T. cinereus).

Etymologia

  • Thomasomys: Oldfield Thomas (1858–1929), brytyjski zoolog, teriolog; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[10].
  • Erioryzomys: gr. εριον erion ‘wełna’; rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Oryzomys monochromos Bangs, 1900.
  • Inomys: gr. ις is, ινος inos ‘ścięgno, mięsień, nerw’[12]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[13]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Oryzomys incanus O. Thomas, 1894.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[14][8][5][4]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[4] Podgatunki[6][5][8][9][15][16] Rozmieszczenie geograficzne[6][5][8][9][15][16] Podstawowe wymiary[6][8][9][15][16][a] Status
IUCN[17]
Thomasomys monochromos Bangs, 1900 andowiak jednobarwny gatunek monotypowy endemit Kolumbii: Sierra Nevada de Santa Marta (Magdalena); zakres wysokości: 2000–3600 m n.p.m. DC: 10,5–12 cm
DO: około 12,4 cm
MC: około 36 g
 VU 
Thomasomys emeritus O. Thomas, 1916 gatunek monotypowy endemit Wenezueli: Andy w Mérida i Trujillo; zakres wysokości: 2090–3550 m n.p.m. DC: 10,4–12 cm
DO: brak danych
MC: brak danych
 DD 
Thomasomys vestitus (O. Thomas, 1898) andowiak szykowny gatunek monotypowy endemit Wenezueli: Cordillera de Mérida; zakres wysokości: 1600–2500 m n.p.m. DC: 13,8–14,1 cm
DO: około 16,9 cm
MC: około 67 g
 NT 
Thomasomys hylophilus Osgood, 1912 andowiak drzewolubny gatunek monotypowy Kolumbia (wschodnie Andy) i zachodnia Wenezuela (Cordillera de Mérida); zakres wysokości: poniżej 2000 m n.p.m. DC: 10,7–12,6 cm
DO: 12,4–15,5 cm
MC: 32–40 g
 VU 
Thomasomys nicefori O. Thomas, 1921 gatunek monotypowy endemit Kolumbii: górskie lasy w północnej części zachodnicj i środkowych Andów; zakres wysokości: 1900–3810 m n.p.m. DC: 15,4–17,2 cm
DO: brak danych
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys popayanus J.A. Allen, 1912 andowiak kolumbijski gatunek monotypowy endemit Kolumbii: górskie lasy w zachodnich Andach; zakres wysokości: 1830–3300 m n.p.m. DC: 14,5–16,4 cm
DO: 20–22 cm
MC: brak danych
 DD 
Thomasomys baeops (O. Thomas, 1899) andowiak paciorkooki gatunek monotypowy Andy w Kolumbii i Ekwadorze; zakres wysokości: 1300–3800 m n.p.m. DC: 9,5–12 cm
DO: 10,6–14,7 cm
MC: 27–45 g
 LC 
Thomasomys niveipes (O. Thomas, 1896) andowiak śnieżnostopy gatunek monotypowy endemit Kolumbii: paramo we wschodnich Andach; zakres wysokości: 2550–3500 m n.p.m. DC: 11–13,5 cm
DO: 11,5–13,3 cm
MC: 26–44 g
 LC 
Thomasomys princeps (O. Thomas, 1895) gatunek monotypowy endemit Kolumbii: górskie lasy we wschodnich Andach; zakres wysokości: 2650–3400 m n.p.m. DC: 17,3–19,8 cm
DO: 21–25 cm
MC: około 121 g
 DD 
Thomasomys bombycinus H.E. Anthony, 1925 andowiak jedwabisty gatunek monotypowy endemit Kolumbii: północna część zachodnich Andów; zakres wysokości: 2800–3800 m n.p.m. DC: 11,2–13 cm
DO: około 13,3 cm
MC: brak danych
 VU 
Thomasomys auricularis H.E. Anthony, 1923 gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: zachodnie Andy w Cañar, Azuay, El Oro i Loja; zakres wysokości: 2330–4000 m n.p.m. DC: 13,8–15,5 cm
DO: 16,2–19 cm
MC: brak danych
 DD 
Thomasomys cinnameus H.E. Anthony, 1924 andowiak cynamonowy gatunek monotypowy Andy w Kolumbii i Ekwadorze; zakres wysokości: 2400–3800 m n.p.m. DC: 8,2–9 cm
DO: 11–12,8 cm
MC: 14–19 g
 LC 
Thomasomys contradictus H.E. Anthony, 1925 gatunek monotypowy endemit Kolumbii: wilgotne lasy w środkowych Andach; zakres wysokości: 2400–3870 m n.p.m. DC: 10,7–13,3 cm
DO: około 15,3 cm
MC: brak danych
 DD 
Thomasomys cinereiventer J.A. Allen, 1912 andowiak szarobrzuchy gatunek monotypowy endemit Kolumbii: zachodnie Andy; zakres wysokości: 1830–3150 m n.p.m. DC: 12,6–16,1 cm
DO: 14,4–17,2 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys dispar H.E. Anthony, 1925 gatunek monotypowy endemit Kolumbii: południowa część środkowych i wschodnich Andów; zakres wysokości: 2130–3310 m n.p.m. DC: 9,8–11,9 cm
DO: brak danych
MC: brak danych
 DD 
Thomasomys laniger (O. Thomas, 1895) andowiak wełnisty gatunek monotypowy endemit Kolumbii: środkowe i wschodnie Andy; zakres wysokości: 2600–3600 m n.p.m. DC: 10,1–11,9 cm
DO: 10,6–12,7 cm
MC: 25–36 g
 LC 
Thomasomys cinereus (O. Thomas, 1882) andowiak oliwkowoszary gatunek monotypowy południowo-zachodni Ekwador (Park Narodowy Yacuri) i północno-zachodnie Peru (na zachód od rzeki Marañón); zakres wysokości: 1200–3100 m n.p.m. DC: 10,7–14,6 cm
DO: około 14,7 cm
MC: około 44 g
 LC 
Thomasomys shallqukucha Pacheco & Ruelas, 2023 gatunek monotypowy endemit Peru: północne Andy (Lambayeque); zakres wysokości: 2550–3330 m n.p.m. DC: 11,6–14,2 cm
DO: 14,5–17,1 cm
MC: 40–70 g
 NE 
Thomasomys pagaibambensis Pacheco & Ruelas, 2023 gatunek monotypowy endemit Peru: północne Andy (Cajamarca); zakres wysokości: 2530–3370 m n.p.m. DC: 12,1–15,8 cm
DO: 14,2–18,1 cm
MC: 48–78 g
 NE 
Thomasomys lojapiuranus Pacheco & Ruelas, 2023 gatunek monotypowy górski lasy w południowym Ekwadorze (Loja) i północnym Peru (Piura); zakres wysokości: 1198–3481 m n.p.m. DC: 10,7–14,6 cm
DO: 13,6–16,5 cm
MC: 44–75 g
 NE 
Thomasomys erro H.E. Anthony, 1926 andowiak wędrowny gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: północna część wschodnich Andów (Napo); zakres wysokości: 1900–3600 m n.p.m. DC: 10,4–15,2 cm
DO: 13,1–17,8 cm
MC: 28–46 g
 LC 
Thomasomys paramorum O. Thomas, 1898 andowiak paramoński gatunek monotypowy zachodnie Andy w południowej Kolumbii oraz Andy w Ekwadorze na południe od depresji Huancabamba; zakres wysokości: 2000–4300 m n.p.m. DC: 8,4–11,4 cm
DO: 11,3–13,3 cm
MC: 17–26 g
 LC 
Thomasomys otavalo J. Brito, R. García, Castellanos, Gavilanes, Curay, Carrión-Olmedo, Reyes-Barriga, Guayasamin, Salazar-Bravo & C.M. Pinto, 2024 gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: pomiędzy obszarem chronionym Hídrica Otavalo Mojanda, od wyżyn Intag (Imbabura) do Cordillera de Cayapas (granica między Esmeraldas a Imbabura); zakres wysokości: 2290–3685 m n.p.m. DC: 11–12,5 cm
DO: 15–18 cm
MC: około 33 g
 NE 
Thomasomys silvestris H.E. Anthony, 1924 andowiak leśny gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: zachodnie zbocza Andów; zapisy ze wschodnich zboczy w Morona Santiago niepewne; zakres wysokości: 1800–4500 m n.p.m. DC: 9,5–12,7 cm
DO: 13,9–15,7 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys igor J. Brito, R. García, Castellanos, Gavilanes, Curay, Carrión-Olmedo, Reyes-Barriga, Guayasamin, Salazar-Bravo & C.M. Pinto, 2024 gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: znany tylko z miejsca typowego z obszaru Cruz de Lizo (Bolívar); zakres wysokości: 2875–3000 m n.p.m. DC: 10,2–12,2 cm
DO: 13,3–16 cm
MC: około 30 g
 NE 
Thomasomys fumeus H.E. Anthony, 1924 gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: znany z 5 miejsc we wschodnich Andach (Napo i Morona Santiago; zakres wysokości: 2440–2850 m n.p.m. DC: 10,1–12,5 cm
DO: 9,7–11,5 cm
MC: 31–50 g
 DD 
Thomasomys vulcani (O. Thomas, 1898) andowiak wulkaniczny gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: północno-środkowe Andy (Pichincha i Carchi); zakres wysokości: 1400–4500 m n.p.m. DC: 11,6–12,6 cm
DO: 11,5–13,5 cm
MC: 32–57 g
 LC 
Thomasomys ucucha Voss, 2003 andowiak mysi gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: znany ze szczytów Andów (Carchi, Pichincha i Napo); zakres wysokości: 3380–3800 m n.p.m. DC: 9,4–10,9 cm
DO: 12,2–15,1 cm
MC: 24–46 g
 VU 
Thomasomys taczanowskii (O. Thomas, 1882) andowiak Taczanowskiego gatunek monotypowy Andy w Ekwadorze i północnym Peru (Piura, Lambayeque, Cajamarca i San Martín); zakres wysokości: 1150–3350 m n.p.m. DC: około 9,5 cm
DO: około 13,8 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys aureus (Tomes, 1860) andowiak złocisty gatunek monotypowy Andy w zachodniej Wenezueli, środkowej i południowo-zachodniej Kolumbii, Ekwadorze i Peru do zachodnio-środkowej Boliwii; zakres wysokości: 1460–3850 m n.p.m. DC: 14,2–18 cm
DO: 17,2–25 cm
MC: 75–175 g
 LC 
Thomasomys caudivarius H.E. Anthony, 1923 andowiak pstroogonowy gatunek monotypowy zachodnie zbocza Andów od zachodniego Ekwadoru do północnego Peru; zapsiy z północno-zachodniego Ekwadoru niepotwierdzone; zakres wysokości: 1750–3350 m n.p.m. DC: 9,9–12,5 cm
DO: 14,1–16,3 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys pardignasi J. Brito, Vaca-Puente, C. Koch & Tinoco, 2021 gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: Cordillera del Cóndor (Morona Santiago) i Kutukú (Zamora-Chinchipe); zakres wysokości: 1750–2215 m n.p.m. DC: 13,7–14,5 cm
DO: 21–23 cm
MC: 63–68 g
 NE 
Thomasomys burneoi T.E. Lee, Tinoco & J. Brito, 2022 gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: znany tylko z Parku Narodowego Sangay (Chimborazo) i Morona Santiago); zakres wysokości: 3400–3900 m n.p.m. DC: 12,8–18,4 cm
DO: 20,7–23,2 cm
MC: około 105 g
 NE 
Thomasomys salazari J. Brito, Tinoco, Curay, Vargas, Reyes-Puig, Romero & Pardiñas, 2019 gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: znany tylko z obszaru wokół miejsca typowego w Parku Narodowym Sangay (Morona Santiago); zakres wysokości: 2575–3670 m n.p.m. DC: 9,9–12,8 cm
DO: 13,4–17,5 cm
MC: 28–47 g
 NE 
Thomasomys hudsoni H.E. Anthony, 1923 andowiak wątły gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: znany tylko z dówch miejsc w Bestión (Azuay); zakres wysokości: 3260–4000 m n.p.m. DC: 8–9,3 cm
DO: 11–12 cm
MC: brak danych
 VU 
Thomasomys pyrrhonotus O. Thomas, 1886 andowiak rudawy gatunek monotypowy endemit Peru: Andy w Piura i Cajamarca; zakres wysokości: 1200–3100 m n.p.m. DC: 13,7–14,4 cm
DO: około 19 cm
MC: brak danych
 DD 
Thomasomys antoniobracki Ruelas & Pacheco, 2021 gatunek monotypowy endemit Peru: znany tylko z miejsca typowego prowincji Huancabamba (Piura); zakres wysokości: 2620–2720 m n.p.m. DC: 18,4–18,8 cm
DO: 24–25 cm
MC: 70–154 g
 NE 
Thomasomys oreas H.E. Anthony, 1926 andowiak górski gatunek monotypowy Andy od północnego Perru, na południe od rzeki Marañón, do środkowej Boliwii; zakres wysokości: 2460–3650 m n.p.m. DC: 9–10,8 cm
DO: około 13,6 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys praetor (O. Thomas, 1900) andowiak duży gatunek monotypowy endemit Peru: zachodnie zbocza północnych Andów pomiędzy depresją Huancabamba a rzeką Marañón; zakres wysokości: 2050–4000 m n.p.m. DC: 16,1–18,7 cm
DO: około 18 cm
MC: brak danych
 NT 
Thomasomys notatus O. Thomas, 1917 andowiak ciemnostopy gatunek monotypowy endemit Peru: wschodnia zbocza środkowych Andów; zakres wysokości: 1400–3400 m n.p.m. DC: 11–12,8 cm
DO: 10,5–13 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys apeco Leo & A.L. Gardner, 1993 andowiak samotny gatunek monotypowy endemit Peru: znany tylko z miejsca typowego w Valle de Los Chochos w Parku Narodowym Rio Abiseo (San Martín); zakres wysokości: 3200–3380 m n.p.m. DC: około 24 cm
DO: 28–33 cm
MC: 164–335 g
 LC 
Thomasomys eleusis O. Thomas, 1926 andowiak peruwiański gatunek monotypowy endemit Peru: północna część wschodnich Andów, na wschód od rzeki Marañón; zakres wysokości: 3050–3660 m n.p.m. DC: 12,6–14 cm
DO: 12,3–14,8 cm
MC: brak danych
 VU 
Thomasomys ischyrus Osgood, 1914 andowiak długoogonowy gatunek monotypowy endemit Peru: wschodnie zbocza Andów (Amazonas, San Martín i Huánuco; zakres wysokości: 2280–3350 m n.p.m. DC: 13–14 cm
DO: około 15,1 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys rosalinda O. Thomas & St. Leger, 1926 andowiak skryty gatunek monotypowy endemit Peru: znany tylko z miejsca typowego w Goncha (Amazonas) DC: około 13,5 cm
DO: około 17 cm
MC: brak danych
 EN 
Thomasomys macrotis A.L. Gardner & Romo, 1993 andowiak wielkouchy gatunek monotypowy endemit Peru: znany z miejsca typowego i ssąsiednich obszarów w Parku Narodowym Rio Abiseo (San Martín); zakres wysokości: 3250–3380 m n.p.m. DC: 15,3–16,8 cm
DO: 19,3–22 cm
MC: 140–166 g
 LC 
Thomasomys onkiro Luna & Pacheco, 2002 andowiak kordylierski gatunek monotypowy endemit Peru: znany z miejsca typowego w Cordillera de Vilcabamba (Juní); zapisy z rezerwatu Tapichalaca (Ekwador) niepewne DC: 9,4–11,4 cm
DO: 14,4–15,9 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys incanus (O. Thomas, 1894) andowiak inkaski gatunek monotypowy endemit Peru: wschodnie zbocze Andów pomiędzy San Martín a Junín; zakres wysokości: 2430–3850 m n.p.m. DC: 11,1–13,4 cm
DO: około 12,5 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys kalinowskii (O. Thomas, 1894) andowiak Kalinowskiego gatunek monotypowy endemit Peru: Andy w Huánuco na południe do Ayacucho; zakres wysokości: 2050–3675 m n.p.m. DC: 13,6–14,3 cm
DO: około 15,5 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys gracilis O. Thomas, 1917 andowiak smukły gatunek monotypowy endemit Peru: górski las w Yungas w Cuzco; zakres wysokości: 275–4270 m n.p.m. DC: 8,3–10,1 cm
DO: około 12 cm
MC: brak danych
 NT 
Thomasomys daphne O. Thomas, 1917 andowiak stokowy gatunek monotypowy wschodnie zbocza Andów w południowym Peru do północnej Boliwii; zakres wysokości: 200–3540 m n.p.m. DC: 8,8–10,9 cm
DO: około 13,3 cm
MC: brak danych
 LC 
Thomasomys andersoni Salazar-Bravo & Yates, 2007 andowiak oliwkowy gatunek monotypowy endemit Boliwii: wschodnie zbocza w La Paz i Cochabamba; zakres wysokości: 2000–2630 m n.p.m. DC: 10,8–11 cm
DO: 12,2–12,8 cm
MC: 35–38 g
 VU 
Thomasomys australis H.E. Anthony, 1925 gatunek monotypowy endemit Boliwia: Andy w Cochabamba i Santa Cruz; zakres wysokości: 2350–2800 m n.p.m. DC: 8,9–9,1 cm
DO: około 13,8 cm
MC: brak danych
 DD 
Thomasomys ladewi H.E. Anthony, 1926 andowiak boliwijski gatunek monotypowy endemit Boliwii: górskie lasy Andów w La Paz; zakres wysokości: 2360–3300 m n.p.m. DC: 12–13,8 cm
DO: około 15,8 cm
MC: 42–64 g
 LC 

Kategorie IUCN:  LC gatunek najmniejszej troski,  NT gatunek bliski zagrożenia,  VU gatunek narażony,  EN gatunek zagrożony,  DD gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia;  NE gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Uwagi

  1. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. 1 2 E. Coues. Thomasomys, a new subgeneric type of Hesperomys. „The American Naturalist”. 18, s. 1275, 1884. (ang.).
  2. O. Bangs. List of the mammals collected in the Santa Marta region of Colombia by W. W. Brown, Jr.. „Proceedings of the New England Zoölogical Club”. 1, s. 96, 1900. (ang.).
  3. O. Thomas. On the Arrangement of the South American Rats allied to Oryzomys and Rhipidomys. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight Series. 20 (116), s. 197, 1917. (ang.).
  4. 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 255–257. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol.  ang.).
  5. 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422–426. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  6. 1 2 3 4 5 U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 491–501. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  7. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Thomasomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-02].
  8. 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 270–273. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  9. 1 2 3 4 V. Pacheco & D. Ruelas. Systematic Revision of Thomasomys cinereus (Rodentia: Cricetidae: Sigmodontinae) from Northern Peru and Southern Ecuador, With Descriptions of Three New Species. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 461 (1), s. 1–72, 2023. (ang.).
  10. Palmer 1904 ↓, s. 675.
  11. Palmer 1904 ↓, s. 270.
  12. Jaeger 1959 ↓, s. 128.
  13. Jaeger 1959 ↓, s. 160.
  14. C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-05-27]. (ang.).
  15. 1 2 3 J. Brito, R. García, F.X. Castellanos, G. Gavilanes, J. Curay, J.C. Carrión-Olmedo, D. Reyes-Barriga, J.M. Guayasamin, J. Salazar-Bravo & C.M. Pinto. Two new species of Thomasomys (Cricetidae: Sigmodontinae) from the western Andes of Ecuador and an updated phylogenetic hypothesis for the genus. „Vertebrate Zoology”. 74, s. 709–734, 2024. DOI: 10.3897/vz.74.e128528. (ang.).
  16. 1 2 3 T.E. Lee Jr., N. Tinoco & J. Brito. A new species of Andean mouse of the genus Thomasomys (Cricetidae, Sigmodontinae) from the eastern Andes of Ecuador. „Vertebrate Zoology”. 72, s. 219–233, 2022. DOI: 10.3897/vz.72.e78219. (ang.).
  17. Taxonomy: Thomasomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-05-27]. (ang.).

Bibliografia