Andrzej Konarski (ur. 1938)

Andrzej Konarski

Andrzej Konarski, 2020
Data i miejsce urodzenia	16 czerwca 1938 Warszawa
Zawód, zajęcie	inżynier komunikacji i urbanista, działacz turystyczny, popularyzator Wrocławia
Alma Mater	Politechnika Wrocławska Wydział Budownictwa Lądowego
Odznaczenia

Andrzej Stefan Konarski (ur. 16 czerwca 1938 w Warszawie) – polski inżynier komunikacji i urbanista, działacz turystyczny, popularyzator i autor książek o Wrocławiu.

Jest synem Ignacego (1900–1940), inżyniera hydrotechnika, który zginął w ZSSR po aresztowaniu w Słonimiu przez NKWD w listopadzie 1939 i Alicji z domu Fenik (1910–1989), nauczycielki. We Wrocławiu mieszka od 1949. Maturę uzyskał w 1955 w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego we Wrocławiu. Ukończył studia na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Wrocławskiej w 1961. Przedstawił pracę dyplomową (pod kierunkiem prof. Jana Różyckiego) w formie projektu odcinka autostrady w rejonie Góry św. Anny. W 1967 ukończył dwuletnie Podyplomowe Studium Urbanistyki na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej^[1][2].

W okresach 1961–1963 i 1969–1978 był zatrudniony jako nauczyciel akademicki na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Wrocławskiej początkowo w Katedrze Geodezji, a później w Zakładzie Inżynierii Ruchu. W latach 1965–1970 i 1978–1986 był projektantem Biura Studiów i Projektów Komunikacji i Inżynierii Miejskiej we Wrocławiu. Następnie pracował jako główny projektant do spraw komunikacji w Wojewódzkim Biurze Planowania Przestrzennego we Wrocławiu i jego kolejnych transformacjach organizacyjnych, to jest Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej i Wojewódzkim Biurze Urbanistycznym, aż do przejścia na emeryturę w 2004. Jednocześnie prowadził (2000–2005) dydaktykę w Katedrze Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu^[1][2].

Zajmuje się opracowaniami studialnymi i koncepcyjnymi oraz założeniami techniczno-ekonomicznymi przebudowy ulic i tras komunikacyjnych, a także studiami uwarunkowań i kierunkami zagospodarowania przestrzennego na poziomie gmin i miast w problematyce komunikacyjnej^[3]. Prowadził projekty studialne przebudowy dróg i węzłów komunikacyjnych we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku. W 1971 razem z Tadeuszem Zipserem był jednym ze współautorów raportu o rozwojowych formach intensywnej zabudowy miejskiej^[4]. Analizował koncepcję Drogi Śródsudeckiej jako przykładu samochodowej drogi dla ruchu turystycznego^[5]. Był członkiem zespołu projektowego Studium Zagospodarowania Przestrzennego Pasma Odry^[6]. Przedstawił problem Odry jako bariery komunikacyjnej pomiędzy Niemcami a Polską, szczególnie w wypadkach powodzi jak tej z lipca 1997^[7][8]. Jego studialne projekty trasy z Długołęki do Bielan, zachodniego obejścia Kłodzka oraz Trasy S8 od Wrocławia do granicy województwa zostały już zrealizowane^[9]. Wyrażał opinie na temat zmian urbanistycznych w rejonie Dworca Świebodzkiego^[10] i potrzeby rewitalizacji wrocławskiego Rynku^[11]. Jest wyczulony na problemy miasta^[12]. Analizował koncepcję wrocławskiego tramwaju regionalnego^[13]. Zajmował się współdziałaniem komunikacji drogowej i szynowej w obsłudze regionów o wysokim stopniu urbanizacji^[14]. Od 1992 prowadzi własną pracownię projektową o problematyce komunikacyjnej „Trasa”^[1].

Od 1963 jest członkiem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej (SIiTK). Przez trzy kadencje (2006–2018) był przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia. Za działalność w STiTK został wyróżniony odznakami srebrną, złotą i złotą z diamentem, a w 2018 otrzymał Honorową Odznakę^[15].

Od 1968 jest członkiem Towarzystwa Urbanistów Polskich (TUP). Przez sześć kadencji (1993–2012) był prezesem oddziału wrocławskiego TUP, a także długoletnim członkiem zarządu głównego Towarzystwa^[16]. Został odznaczony srebrną i złotą odznaką TUP, a w 2018 XVI Zjazd TUP w Gdańsku nadał mu godność członka honorowego^[17][18]. Był członkiem komitetu organizacyjnego III Kongresu Urbanistyki Polskiej w 2006^[19]. W 2009 współorganizował we Wrocławiu konferencję naukową „Krajobrazy Europy – gospodarka planowa czy generowanie chaosu?”^[20]. Był także współorganizatorem Forum Metropolitalnego dyskutującego urbanistyczne problemy Wrocławia i regionu^[3][21]. W 2012 był jednym z patronów II/V Międzynarodowej Konferencji „Architektura bez granic – Kultura miasta, miasto w kulturze”^[22].

Jako prezes TUP zabierał głos w sprawach planowania infrastruktury Wrocławia^[23][24][25]. W 2010 był inicjatorem budowy bariery energochłonnej rozdzielającej kierunki ruchu na odcinku głównego wylotu z Wrocławia na południe^[26][27]. Był współautorem apelu w sprawie bezpieczeństwa na ulicy Karkonoskiej^[28]. Był promotorem aktywizacji Dworca Świebodzkiego we Wrocławiu^[29][30].

Od 1962 jest przewodnikiem po Wrocławiu i Dolnym Śląsku, a od 2001 także instruktorem przewodnictwa^[2][32]. Jest autorem informatorów, przewodników turystycznych i książek o historii Wrocławia, które były przedmiotem analiz naukowych^[33].

W 1977 w krasomówczym konkursie przewodników odbywanym corocznie na Zamku w Golubiu-Dobrzyniu zdobył złoty laur^[34]. W konkursach tych uczestniczył także jako juror^[31][35]. W 1996 był współorganizatorem ogólnopolskiej XII pielgrzymki przewodników na Jasną Górę, w której wzięło udział około 1500 osób^[36]. Był laureatem konkursu krasomówczego w Toruniu w 2012^[37].

Od 1955 jest aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) w oddziale przy Politechnice Wrocławskiej, gdzie był wybierany na różne funkcje. Był także sekretarzem (1964–1968) i prezesem (1968–1970) Koła Przewodników Miejskich PTTK we Wrocławiu, członkiem oraz przez dwie kadencje (1981–1989) przewodniczącym Komisji Przewodnickiej przy Zarządzie Wojewódzkim PTTK, a także członkiem Komisji Przewodnickiej przy Zarządzie Głównym PTTK. W 1969 otrzymał dyplom Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki za „ofiarną działalność społeczną dla rozwoju turystyki”^[2].

W okresie 1997–2009 był członkiem Zarządu Głównego PTTK. Zajmował się ochroną krajobrazu kulturowego, sprawami przewodnickimi, a także organizacją konkursów krasomówczych przewodników^[38]. Został wyróżniony srebrną i złotą honorową odznaką PTTK, a także odznaką „Za zasługi dla turystyki” i „Zasłużony Przewodnik PTTK”^[2][39]. W 2013 otrzymał godność członka honorowego PTTK^[40].

Jest współpracownikiem „Gościńca” – kwartalnika Zarządu Głównego PTTK^[41]. Przedstawił sylwetki zasłużonych działaczy turystycznych jak Krzysztofa Radosława Mazurskiego, Bronisława Turonia i Wandy Tomaszewskiej^[42][43][44]. W „Kalendarzu Wrocławskim XLV” opublikował obszerne wspomnienia o zasłużonych dla Wrocławia Wandzie Roszkowskiej i Marcinie Bukowskim^[45][46]. W XLVII. tomie tego rocznika przedstawił biogramy przewodników wrocławskich, małżeństwa Anny i Oskara Andruszkiewiczów^[47].

Działa także jako członek i wiceprezes Towarzystwa Miłośników Wrocławia (TMW), które nadało mu złotą odznakę (1997), a także „Laur Wrocławia” (2012)^[48][49]. Jest honorowym prezesem w Klubie Turystów Miłośników Wrocławia TMW, a także członkiem honorowym tego Towarzystwa^[50]. Był inicjatorem Wszechnicy Wiedzy o Wrocławiu, dla której od 2011 organizuje comiesięczne spotkania publiczności ze znawcami Wrocławia^[51]. Od 1985 prowadzi dla wszystkich zainteresowanych w każdą pierwszą niedzielę miesiąca „Spacery po Wrocławiu” sprzed pomnika Aleksandra Fredry na wrocławskim Rynku. Angażuje się w sprawy przewodnickie w innych miastach^[52][53]. W XXXI Wrocławskiej Księdze Pamięci (2019) napisano o Andrzeju Konarskim: „Jest niekwestionowanym i zasłużonym nestorem miejskiego przewodnictwa”^[32].

Był także członkiem zarządu Społecznego Komitetu Panoramy Racławickiej^[54]. W 2017 otrzymał honorową odznakę „Przyjaciel Panoramy Racławickiej”. Jest wykładowcą w uniwersytecie trzeciego wieku przy Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu^[55]. Jest członkiem Dolnośląskiego Towarzystwa Regionalnego^[56]. Od 1957 jest aktywnym członkiem wrocławskiego Klubu Muzyki i Literatury. Z okazji 65-lecia Klubu i 25-lecia Oficyny Wydawniczej Akwedukt otrzymał w 2024 medal „za wieloletnią owocną współpracę”^[57].

• Wrocław, wyd. 2, Wrocław: Krajowa Agencja Wydawnicza – Dolnośląski Ośrodek Informacji Turystycznej, 1974, s. 118 . (także kilka edycji językowych).
• Przepustowość dróg i ulic, Wrocław: Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, 1977, s. 237 [dostęp 2020-08-04] .
• 434 zagadki o Wrocławiu, Wrocław: Towarzystwo Miłośników Wrocławia, 1999, s. 346, ISBN 978-83-910467-0-8 .
• 604 zagadki o Wrocławiu, wyd. 2, Wrocław: Wydawnictwo eMKa, 2017, s. 460, ISBN 978-83-934749-5-0 .
• 654 zagadki o Wrocławiu, wyd. 3 rozszerzone, Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, 2022, s. 519, ISBN 978-83-957326-9-0 .
• Historia Wrocławskiego Oddziału Towarzystwa Urbanistów Polskich. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, 2022, s. 103, współautor: Aleksandra Ruzikowska-Chmiel. ISBN 978-83-67259-09-5.
• Nasi mistrzowie urbaniści. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo EMKA, 2025, s. 263, (autorskie, często osobiste, wspomnienia o 45 wybitnych urbanistach działających we Wrocławiu po 1945). ISBN 978-83-67259-34-7.

Jest także autorem broszur:

• Układy komunikacyjne: Zbiór podstawowych wiadomości z zakresu projektowania dróg i ulic, Wrocław: Reprotechnika, 2005, s. 97 (skrypt dla studentów III i IV roku kierunku Gospodarka Przestrzenna Akademii Rolniczej we Wrocławiu w latach 2003–2005) .
• Wrocław: Rozwój przestrzenny miasta, Wrocław: Reprotechnika, 2009, s. 56 (skrypt – materiał szkoleniowy dla przewodników) .

Za działalność zawodową i społeczną otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2009), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2005), Złoty Krzyż Zasługi (1996) oraz Srebrny Krzyż Zasługi (1987)^[1][32].

Nadano mu także odznakę Budowniczego Wrocławia (1968), złotą odznakę „Zasłużony Działacz Kultury” (1978), złotą odznakę „Zasłużony dla Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia” (1988), złotą honorową odznakę „Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego” (2014)^[2][58]. W 2019 Prezydent Wrocławia wręczył mu medal i dyplom „Zasłużony dla Wrocławia – Merito de Wratislavia”^[32][59].

Posiada zielony pas (4. kyū) w dyscyplinie sportowej aikido^[2]. Na V Salonie Barwnych Przeźroczy DIA-POL '80 w Radomiu otrzymał Srebrne Trofeum i Srebrny Medal FASFP^[60].

• Andrzej Konarski, [w:] katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2020-08-19]
• Andrzej Konarski, [w:] Dorobek naukowy PWr (baza DONA), nr ewid. PWr: 021384, W02 [dostęp 2024-02-12]