Andrzej Pawlak (żołnierz)

Andrzej Pawlak

starszy wachmistrz
Data i miejsce urodzenia	15 października 1895 Dobrzelin
Data i miejsce śmierci	18 sierpnia 1967 Cieszyn
Przebieg służby
Lata służby	1914–1939
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	3 pułk ułanów I Korpus Polski w Rosji 23 Dywizja Piechoty
Stanowiska	instruktor PW
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa
Odznaczenia

Andrzej Jan Pawlak (ur. 15 października 1895 w Dobrzelinie, zm. 18 sierpnia 1967 w Cieszynie) – żołnierz armii rosyjskiej i starszy wachmistrz Wojska Polskiego. Uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej. Kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się w rodzinie Walentego i Marianny z Woźniaków^[1]. Absolwent szkoły powszechnej. Od 1915 zmobilizowany do armii rosyjskiej. Od 1917 w szeregach I Korpusu Polskiego w Rosji przydzielony do 1 szwadronu 3 pułku ułanów. Po rozwiązaniu I Korpusu brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie. Następnie od listopada 1918 w odrodzonym Wojsku Polskim ponownie w szeregach 3 pułku ułanów.

Szczególnie odznaczył się w walce pod Noricą, gdzie „wraz z kilkom ułanami zdobył karabin maszynowy, wybijając obsługę”^[1]. W 1921 za tę postawę został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari^[2].

Po zakończeniu wojny pozostał w macierzystym pułku jako żołnierz zawodowy. Od 1932 w stopniu starszego wachmistrza. Przeniesiony do 23 Dywizji Piechoty w 1938, na stanowisko instruktora PW^[1].

Walczył w kampanii wrześniowej, a po jej zakończeniu został aresztowany i wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec. Po zakończeniu wojny wrócił do Polski. Zmarł w Cieszynie, został pochowany na cmentarzu w Szopienicach^[1].

Żonaty z Heleną Mazajtys. Mieli dzieci: Halinę (ur. 1924), Janinę (ur. 1933) i Antoniego (ur. 1935)^[1]

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5040^[1][3] – 1921^[2]
• Krzyż Walecznych^[1]
• Medal Niepodległości – 25 stycznia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[4]
• Brązowy Krzyż Zasługi^[1]

• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
• Bohdan Dobrzyński: Zarys historii wojennej 3-go Pułku Ułanów. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2025-04-06].