Angwantibo

Angwantibo
	Arctocebus
	J.E. Gray, 1863
	; Angwantibo kalabarski (A. calabarensis) na ilustracji z 1864 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	lemurowe
Infrarząd	lorisokształtne
Rodzina	lorisowate
Podrodzina	Perodicticinae
Rodzaj	angwantibo
	Typ nomenklatoryczny
	Perodicticus calabarensis J.A. Smith, 1860
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście

Angwantibo^[2] (Arctocebus) – rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny Perodicticinae w obrębie rodziny lorisowatych (Lorisidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w zachodniej i środkowej Afryce^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała 22–35 cm, ogona 1–2 cm; masa ciała 200–465 g^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1863 roku zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym rewizji taksonomicznej lemuro-podobnych zwierząt z opisem niektórych nowych gatunków, opublikowanym w czasopiśmie Proceedings of the Zoological Society of London^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) angwantibo kalabarski (A. calabarensis).

Etymologia

Arctocebus: gr. ἄρκτος arktos ‘niedźwiedź’; κηβος kēbos ‘długoogoniasta małpa’^[7].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]^[6]^[3]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[9]
	Arctocebus calabarensis	(J.A. Smith, 1860)	angwantibo kalabarski	gatunek monotypowy	zachodnio-środkowa Afryka, od wschodniej części rzeki Niger (południowo-wschodnia Nigeria) do rzeki Sanaga (południowo-zachodni Kamerun)	DC: 26–35 cm DO: około 1 cm MC: 230–465 g	NT
	Arctocebus aureus	de Winton, 1902	angwantibo złocisty	gatunek monotypowy	Kamerun (południowa część rzeki Sanaga) na południe i wschód do systemu rzecznego rzek Kongo/Ubangi w Republice Środkowoafrykańskiej, Gwinei Równikowej (Mbini), Kongu, Gabonie i Angoli; być może zachodnia Demokratyczna Republika Konga	DC: 22–26 cm DO: 1–2 cm MC: 200–270 g	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 J.E. Gray. Revision of the Species of Lemuroid Animals, with the Description of some New Species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1863, s. 150, 1863. (ang.).
1 2 W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 33. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 166. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 K.A.-I. Nekaris: Family Lorisidae (Angwantibos, Pottos and Lorises). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 209–235. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Arctocebus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-04].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 106. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 117, 1904. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-09]. (ang.).
↑ Taxonomy: Arctocebus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).

[9] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Gray-1] 1 2 J.E. Gray. Revision of the Species of Lemuroid Animals, with the Description of some New Species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1863, s. 150, 1863. (ang.).

[Cichocki&inni-2] 1 2 W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 33. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 166. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Nekaris-4] 1 2 3 4 5 K.A.-I. Nekaris: Family Lorisidae (Angwantibos, Pottos and Lorises). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 209–235. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Arctocebus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-04].

[amw-6] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 106. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Palmer-7] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 117, 1904. (ang.).

[mdd-8] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-09]. (ang.).

[10] Taxonomy: Arctocebus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]