Anna Sabaudzka

Anna Sabaudzka

cesarzowa bizantyńska
Okres	od 1326 do 15 czerwca 1341
Jako żona	Andronika III Paleologa
Poprzedniczka	Adelajda Brunszwicka
Następczyni	Helena Kantakuzena
regentka Cesarstwa Bizantyńskiego
Okres	od 15 czerwca 1341
W imieniu	Jan V Paleolog
Poprzednik	Andronika III Paleologa
Następca	Jan V Paleolog
Dane biograficzne
Dynastia	sabaudzka
Data urodzenia	1306
Data śmierci	1365
Ojciec	Amadeusz V Wielki
Matka	Maria Brabancka
Rodzeństwo	Maria Katarzyna Beatrycze przyrodnie Jan Bona Beatrycze Eleonora Edward Szczodry Agnieszka Aimone Spokojny Małgorzata
Mąż	Andronik III Paleolog
Dzieci	Jan V Paleolog Michał Maria Irena

Anna Sabaudzka (ur. 1306, zm. 1365) – cesarzowa bizantyńska 1326–1341.

Była córką hrabiego Sabaudii Amadeusza V Wielkiego i jego drugiej żony – Marii Brabanckiej. Była od 1326 roku żoną Andronika III Paleologa. Po śmierci swego męża w 1341 sprawowała regencję w imieniu syna Jana V Paleologa. Okres ten był czasami walk z Janem Kantakuzenem. Anna początkowo kazała uwięzić Kantakuzena i jego zwolenników, ale sam Kantakuzen zbiegł i przez przeciwników regentki został obwołany cesarzem, jako Jan VI. Rozpoczął się okres dwuwładzy. Mimo formalnych współrządów w państwie trwał stan ukrytej wojny domowej. Kryzys cesarstwa pogłębiały najazdy Turków, Bułgarów, Serbów i łacinników zamieszkujących feudalne państewka na terenie dzisiejszej Grecji. Po 6 latach doszło do eskalacji konfliktu w lutym 1347 Jan Kantakuzen wkroczył do Konstantynopola i 13 maja został koronowany na cesarza, detronizując Jana V. Wówczas Anna zawarła ugodę z Kantakuzenem, a Jan V został ożeniony z córką Kantakuzena – Heleną Kantakuzen. Jan V i jego matka cieszyli się poparciem patriarchy Konstantynopola oraz niższych warstw społecznych. Możnowładztwo stanęło po stronie Kantakuzena. Ostatecznie w 1351 Anna wycofała się z życia politycznego i udała się do Tessaloniki. Anna w Związku z Andronikiem III Paleologiem miała czwórkę dzieci:

• Jana V Paleologa (1332–1391),
• Michała Paleologa (1337–1370),
• Marię (nazwaną potem Ireną, (1327–1356), żonę Michała Asena IV, cara Bułgarii,
• Irenę (nazwaną potem Marią, zm. 1401), żonę Franciszka I z Lesbos

• Małgorzata Dąbrowska, Anna Sabaudzka [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, redakcja Oktawiusz Jurewicz, Warszawa 2002, s. 25–36.
• Małgorzata Dąbrowska, Łacinniczki nad Bosforem. Małżeństwa bizantyńsko – łacińskie w cesarskiej rodzinie Paleologów (XIII–XV w.), Łódź: Wydawnictwo UŁ 1996