Żuk leśny

Żuk leśny
Anoplotrupes stercorosus
(Scriba, 1791)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Nadrodzina

żukokształtne

Rodzina

gnojarzowate

Podrodzina

Geotrupinae

Plemię

Geotrupini

Rodzaj

Anoplotrupes

Gatunek

żuk leśny

Synonimy
  • Scarabaeus stercorosus Scriba, 1791
  • Geotrupes juvenilis Mulsant, 1842
  • Geotrupes monticola Heer, 1841
  • Geotrupes prusicus Czwalina, 1884
  • Geotrupes sylvaticus Panzer, 1798
  • Geotrupes amoethysticus Mulsant, 1842
  • Geotrupes nigrinus Mulsant, 1842
Żuk leśny – dwie listwy po zewnętrznej stronie goleni trzeciej pary odnóży.

Żuk leśny (Anoplotrupes stercorosus) – gatunek chrząszcza z rodziny gnojarzowatych i podrodziny Geotrupinae.

Opis

Ciało sklepione, dość krępe[1], długości 12–19 mm[1][2], z wierzchu niebieskie lub niebieskoczarne[1], pod spodem metaliczne[2], kawowoniebieskie lub kawowozielone[1]. Głowa z guzkiem, a przedplecze z wyraźnie obrzeżoną na całej długości nasadą. Pokrywy o rzędach wyraźnie wgłębionych. Golenie odnóży tylnych z dwiema listwami (łącznie z wierzchołkową)[1].

Biologia i ekologia

Żuk ten zasiedla wyłącznie lasy liściaste i mieszane[1]. Preferuje starsze i bardziej zwarte drzewostany[3]. Dorosłe odżywiają się butwiejącymi szczątkami roślin, odchodami roślinożerców oraz starymi owocnikami niektórych grzybów kapeluszowych[2][1]. Obserwowano też ich żerowanie na padlinie[3]. Samice i samce kopią korytarz głębokości ok. 30[4] lub 40 cm[2], a następnie samica wykopuje korytarze boczne i komory lęgowe[2]. Komory i korytarze wypełniane są martwą materią roślinną, zwłaszcza ściółką, która stanowi pokarm dla larw[3].

W polskich lasach gatunek ten tworzy zgrupowania żuków z żukiem wiosennym. Dorosłe występują od kwietnia do października[3].

Owad ten nawozi glebę oraz zwiększa jej przewiewność i przesiąkliwość przez co uznawany jest za pożytecznego z punktu widzenia gospodarki leśnej[1].

Rozprzestrzenienie

Chrząszcz palearktyczny. Zamieszkuje prawie całą Europę[5], Syberię Zachodnią oraz Kaukaz[1]. W Polsce najpospolitszy przedstawiciel rodziny[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28a Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae laparosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976, s. 49-50.
  2. 1 2 3 4 5 Roland Gerstmeier, przeł. Henryk Grabarczyk: Chrząszcze. Rozpoznawanie i oznaczanie. Multico, seria: Przewodnik kieszonkowy. ISBN 83-7073-105-8.
  3. 1 2 3 4 Dawid Marczak. Wybiórczość siedliskowa żuka leśnego Anoplotrupes stercorosus (Scriba) i żuka wiosennego Trypocopris vernalis (L.) (Coleoptera: Geotrupidae) w borze sosnowym świeżym w zależności od wieku drzewostanu. „Leśne Prace Badawcze”. 74 (3), s. 227–232, 2013.
  4. 1 2 Adam Byk, Piotr Semkiw. Habitat preferences of the forest dung beetle Anoplotrupes stercorosus (Scriba, 1791) (Coleoptera:Geotrupinae) in Białowieża Forest. „Acta Sci. Pol. Silv. Colendar. Rat. Ind. Lig nar.”. 9 (3-4), s. 17-28, 2010.
  5. ↑ Anoplotrupes stercorosus. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2015-04-16].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.