Antoni Andrzej Zalewski
| Data i miejsce urodzenia |
30 listopada 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 marca 1986 |
| Poseł na Sejm Ustawodawczy (II RP) | |
| Okres |
od 1922 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł na Sejm Litwy Środkowej | |
| Okres |
od 1922 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
  | |
Antoni Andrzej Zalewski (ur. 30 listopada 1897 w Warszawie, zm. 1 marca 1986 w Partridge Green, Horsham, West Sussex, Anglia) – polski taternik i alpinista, polityk, poseł na Sejm Litwy Środkowej oraz na Sejm Ustawodawczy, urzędnik konsularny i dyplomata, zakonnik.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Konstantego i Zofii z Winckowskich[1]. Absolwent Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie (1917). Od 1911 roku działał w harcerstwie, był członkiem OMN. W 1914 roku służył w Wolnej Szkole Wojskowej, od 1916 roku był w POW (w Warszawie i Żelechowie)[1]. Od 1918 służył w Straży Kresowej na Podlasiu[1]. W listopadzie 1918 roku brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie[1]. W 1918 wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego, w którym służył do 1920 roku[1]. Był członkiem „Zet”-u i Związku Patriotycznego[2].
Był posłem na Sejm Wileński (1922), następnie delegowanym do Sejmu Ustawodawczego (1922). Zasiadał w Klubie Rad Ludowych[3].
Od 1929 roku wykonywał również obowiązki nauczyciela i dziennikarza. Od 1923 roku uprawiał taternictwo w Tatrach, oraz alpinizm we francuskich Alpach (1929–1930).
1 lutego 1930 roku wstąpił do polskiej służby zagranicznej, pełniąc m.in. obowiązki attaché konsularnego w Olsztynie (1930–1932), pracownika ambasady w Berlinie (1933–1934), wicekonsula i konsula w Olsztynie (1 lipca 1934 – 30 listopada 1936)[4], prowizorycznego radcy Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku (od 1 grudnia 1936)[5].
Był jednym z obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku (1939), po aresztowaniu więziony przez Gestapo, i wymieniony na wziętego do niewoli generała niemieckiego. Walczył potem w WP, m.in. pod Dunkierką i w bitwie o Narwik. W 1946 roku wstąpił w Anglii do zakonu kartuzów, przebywając w kartuzji St. Hughs (St. Hughs Charterhouse) pod Horsham, i tam zmarł.
Na epizodach Antoniego Zalewskiego oparł częściowo jedną ze swych powieści („Na tropach Smętka”) Melchior Wańkowicz.
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Łoza 1938 ↓, s. 832.
- ↑ Nowacki 1996 ↓, s. 566.
- ↑ Parlamentarzyści - Antoni Andrzej Zalewski [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2024-05-29].
- ↑ Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 113.
- ↑ Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 239.
Bibliografia
- Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938. Warszawa: Stowarzyszenie „Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej”, 1938.
- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
- Małgorzata Szostakowska, Antoni Andrzej Zalewski – konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Olsztynie w latach 1934–1936, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 1–2, 1986, s. 49–62 [dostęp 2016-12-04].
- Tadeusz Wacław Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa – szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-12142-4.
- Zalewski Antoni Andrzej [online], z-ne.pl [dostęp 2016-12-04].