Antoni Wiącek
 | |
 kapitan piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia |
11 lutego 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
16–19 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
  _3r_BAR.svg.png){kind=small} | |
Antoni Wiącek (ur. 11 lutego 1889 w Borowej k. Mielca, zm. 16–19 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Syn Józefa i Wiktorii z Małków[2][3]. Absolwent szkoły ludowej. Po dwóch latach nauki w szkole agronomicznej wyemigrował do USA. Za oceanem ukończył kursy wojskowe w Związku Sokołów Polskich. Po zakończeniu kursu w Toronto, został instruktorem w Bostonie[4]. W styczniu 1918 wstąpił do armii gen. Hallera[4], a w marcu tego roku awansował do stopnia podporucznika. Na froncie francuskim dowodził kompanią. 2 stycznia 1919 mianowany porucznikiem. Po powrocie do Polski, przydzielony do 44 pułku piechoty z 13 Dywizji Piechoty[4]. Walczył w wojnie z bolszewikami[4], podczas której był dwukrotnie ranny[5]. Odznaczono go Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[5]. W uzasadnieniu nadania orderu wojskowego Virtuti Militari V kl. napisano[5][6][7]:
1 kwietnia 1920 r. w bitwie z Armią Konną Budionnego, skierowany do grupy wydzielonej majora Antoniego Szyllinga w rejonie Lipowca-Napadówki, mimo rany pozostał na polu walki, zachęcając osobistym przykładem swych żołnierzy do wytrwania. 4 września 1920 r. w bitwie pod Koniuchami został ranny w pierś w ataku na kaem, jednak pozostał na placu boju aż do utraty przytomności.
.jpg)
Do 1922 służył w 44 pp, jako dowódca batalionu. Następnie zdemobilizowany[4]. Jako osadnik wojskowy[3][1] osiedlił się w Korcu na Wołyniu, gdzie kierował hurtownią tytoniu[1].
19 marca 1939 został mianowany na stopień kapitana[3][5]. Przydzielony do kadry Okręgu Korpusu Nr II[3].
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę, 18 września 1939 został aresztowany przez NKWD w Korcu[1] i dostał się do niewoli sowieckiej. Od kwietnia 1940 przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku[1]. Między 15 a 17 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[8] – lista wywózkowa 029/1[3] z 13 kwietnia 1940[1], poz. 74[9]. Między 16 a 19 kwietnia 1940 został zamordowany w Katyniu[1][3] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[10][11]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[12][13][14], jednak Antoni Wiącek nie został zidentyfikowany. Figuruje na liście dodatkowej Komisji Technicznej PCK pod numerem 0215, gdzie wskazano adres: Korzec, Wołyń, ul. Staroklasztorna 35[15].
Życie prywatne
Mieszkał w Korcu na Wołyniu, gdzie prowadził sklep. Żonaty z Heleną z domu Sajpel, miał córkę i dwóch synów[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1556 – 13 kwietnia 1921[3][2][5][16]
- Krzyż Walecznych – trzykrotnie[2]
- Krzyż Niepodległości – 17 marca 1938[9]
- Legia Honorowa Sokolstwa Polskiego w Ameryce
Upamiętnienie
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[17][18]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007[19] w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[20][21].
15 maja 2011, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, na terenie Parku Paderewskiego, należącego do Placówki 114 SWAP w Toronto, zostały zasadzone Dęby Pamięci, z których jeden honoruje Antoniego Wiącka[22].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 216.
- 1 2 3 BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2017-06-18].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 679.
- 1 2 3 4 5 Kolekcja VM ↓, s. 4.
- 1 2 3 4 5 Maryla Fałdowska, Osadnicy wojskowi w „mogiłach katyńskich” – Katyniu, Charkowie i Miednoje [online], bazawiedzy.uws.edu.pl, s. 250 [dostęp 2024-06-07] (pol.).
- ↑ Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000, s. 314 [dostęp 2025-03-17] (pol.).
- ↑ Antoni Wiącek - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy [online], www.ogrodywspomnien.pl [dostęp 2025-03-17].
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 732.
- 1 2 Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 314.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-03-15] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-03-15] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-03-15] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-03-17] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
- ↑ Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 306, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-03-17] (pol.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 23 kwietnia 1921, s. 812.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2025-03-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 63 [dostęp 2025-03-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2025-03-16]. (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2025-03-16] (pol.).
- ↑ SWAP - STOWARZYSZENIE WETERANÓW ARMII POLSKIEJ W AMERYCE [online], pava-swap.org [dostęp 2025-03-17].
Bibliografia
- Wiącek Antoni. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.55-4678 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-23].
- Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2025-04-30].