Antonija Javornik
 sierżant | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1912–1918 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
11 pułk piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    | |
.svg.png){kind=small}
Antonija Javornik cyr. Антонија Јаворник (ur. 13 maja 1893 w Mariborze, zm. 16 sierpnia 1974 w Belgradzie[1]) – sierżant armii serbskiej.
Służba wojskowa
Pochodziła z rodziny słoweńskiej, była bratanicą Martina Javornika, b. porucznika armii austro-węgierskiej, który z niej zdezerterował i wstąpił do armii serbskiej, w której dosłużył się stopnia kapitana[2]. Po ucieczce stryj utrzymał kontakty z rodziną, przesyłając listy[2]. Po ukończeniu szkoły powszechnej Antonija dotarła w kwietniu 1912 do Kragujevaca, gdzie spotkała się ze stryjem, który służył w 11 pułku piechoty.
Wojny bałkańskie
Po wybuchu I wojny bałkańskiej Antonija ukończyła kurs dla pielęgniarek i zgłosiła się na ochotnika do armii serbskiej. Obawiając się o los własnej rodziny, która pozostała w Mariborze przyjęła nazwisko Natalija Bielajac. Jako sanitariuszka w szpitalu polowym 11 pułku piechoty Antonija wzięła udział w walkach z armią osmańską w rejonie Kumanowa, Skopja, a następnie w północnej Albanii.
W okresie od czerwca do sierpnia 1913 brała udział w walkach na froncie, przeciwko armii bułgarskiej. Wtedy też została odznaczona medalem Miloša Obilicia za waleczność[2].
Pierwsza wojna światowa
W czasie I wojny światowej Antonija wzięła udział w bitwie na górze Cer (sierpień 2014), w której poległ jej stryj Martin Javornik. Za odwagę w ratowaniu rannych Antonija otrzymała po raz drugi medal Miloša Obilicia. Brała udział w obronie Belgradu, a następnie w odwrocie armii serbskiej przez Czarnogórę i Albanię aż na Korfu. Na froncie salonickim uczestniczyła w bitwie o Kajmakczalan (12-30 września 1916), gdzie została ciężko ranna[2]. Wtedy też została wyróżniona Orderem Gwiazdy Jerzego Czarnego z mieczami.
Dalsze losy
W 1928 Antonija przyjechała do Mariboru, gdzie spotkała się z rodziną, a następnie powróciła do Belgradu, gdzie mieszkała od czasu wojny[1]. W czasie II wojny światowej została aresztowana przez Gestapo i trafiła do obozu koncentracyjnego w Banjicy. Zmarła w zapomnieniu w Belgradzie, w 1974[2]. Pochowana na cmentarzu Mali Mokri Lug na przedmieściach Belgradu. Na jej grobie stanął pomnik z napisem "Sierżant armii serbskiej Natalija Bielajac"[1].
Odznaczenia
W czasie działań wojennych Antonija Javornik była dwunastokrotnie ranna[2]. Dwukrotnie odznaczona medalem Miloša Obilicia za waleczność, Orderem Gwiazdy Jerzego Czarnego z mieczami, a także serbskim Orderem Orła Białego, francuskim orderem Legii Honorowej i rosyjskim orderem św.Jerzego III stopnia[2].
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Бјелајац Наталија. = 2018-04-16 [online], prvisvetskirat.rs (serb.).