Aplonis

	Aplonis
	Gould, 1836
	; Skworczyk zielony (A. panayensis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	szpakowate
Podrodzina	gwarki
Rodzaj	Aplonis
	Typ nomenklatoryczny
	Aplonis fusca Gould, 1836
Gatunki
	25 gatunków – zobacz opis w tekście
	25 gatunków – zobacz opis w tekście

Aplonis – rodzaj ptaków z podrodziny gwarków (Mainatinae) w rodzinie szpakowatych (Sturnidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej Azji, północno-wschodniej Australii i Oceanii^[3].

Morfologia

Długość ciała 16–41 cm (włącznie z ogonem); masa ciała 39–158 g^[4].

Systematyka

Etymologia

Aplonis: gr. ἁπλοος haploos – „prosty, zwykły”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos – „ptak”^[5].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[6]:

Aplonis metallica (Temminck, 1824) – skworczyk towarzyski
Aplonis mystacea (Ogilvie-Grant, 1911) – skworczyk żółtooki
Aplonis cantoroides (G.R. Gray, 1862) – skworczyk śpiewny
Aplonis crassa (P.L. Sclater, 1883) – skworczyk stalowy
Aplonis feadensis (E.P. Ramsay, 1882) – skworczyk atolowy
Aplonis insularis Mayr, 1931 – skworczyk wyspowy
Aplonis magna (Schlegel, 1871) – skworczyk długosterny
Aplonis brunneicapillus (Danis, 1938) – skworczyk białooki
Aplonis grandis (Salvadori, 1881) – skworczyk duży
Aplonis dichroa (Tristram, 1895) – skworczyk brązowoskrzydły
Aplonis zelandica (Quoy & Gaimard, 1830) – skworczyk rdzawoskrzydły
Aplonis striata (J.F. Gmelin, 1788) – skworczyk marmurkowy
Aplonis santovestris Harrisson & A.J. Marshall, 1937 – skworczyk górski
Aplonis panayensis (Scopoli, 1786) – skworczyk zielony
Aplonis mysolensis (G.R. Gray, 1862) – skworczyk molucki
Aplonis minor (Bonaparte, 1850) – skworczyk krótkosterny
Aplonis opaca (von Kittlitz, 1833) – skworczyk mikronezyjski
Aplonis pelzelni Finsch, 1876 – skworczyk karoliński
Aplonis tabuensis (J.F. Gmelin, 1788) – skworczyk polinezyjski
Aplonis atrifusca (Peale, 1848) – skworczyk samoański
Aplonis corvina (von Kittlitz, 1833) – skworczyk kruczy – takson znany tylko z dwóch okazów, najprawdopodobniej wymarły w XIX wieku^[7]
Aplonis cinerascens Hartlaub & Finsch, 1871 – skworczyk szarawy
Aplonis ulietensis (J.F. Gmelin, 1789) – skworczyk wulkaniczny – takson wymarły najprawdopodobniej w latach 1774–1850 po przybyciu szczurów na wyspę^[8]
Aplonis mavornata Buller, 1887 – skworczyk skromny – takson wymarły, znany tylko z jednego okazu^[9]
Aplonis fusca Gould, 1836 – skworczyk ogorzały – takson wymarły w latach dwudziestych XX wieku^[10]

Przypisy

↑ Aplonis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J. Gould. Aplonis. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 73, 1836. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v15.1). [dostęp 2025-04-08]. (ang.).
↑ A. Craig & Ch. Feare: Family Sturnidae (Starlings). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 14: Bush-shrikes to Old World Sparrows. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 717–723. ISBN 978-84-96553-50-7. (ang.).
↑ Aplonis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-17] (ang.), [archiwum].
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Mainatinae Lesson, 1831 - gwarki (wersja: 2020-11-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-21].
↑ BirdLife International, Aplonis corvina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-11] (ang.).
↑ BirdLife International, Aplonis ulietensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2016-3 [dostęp 2017-04-27] (ang.).
↑ BirdLife International, Aplonis mavornata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-11] (ang.).
↑ BirdLife International, Aplonis fusca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-11] (ang.).

[itis-1] Aplonis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Gould-2] J. Gould. Aplonis. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 73, 1836. (ang.).

[ioc-3] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v15.1). [dostęp 2025-04-08]. (ang.).

[hbw14-4] A. Craig & Ch. Feare: Family Sturnidae (Starlings). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 14: Bush-shrikes to Old World Sparrows. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 717–723. ISBN 978-84-96553-50-7. (ang.).

[Jobling-5] Aplonis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-17] (ang.), [archiwum].

[Mielczarek&Kuziemko-6] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Mainatinae Lesson, 1831 - gwarki (wersja: 2020-11-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-21].

[iucn1-7] BirdLife International, Aplonis corvina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-11] (ang.).

[iucn2-8] BirdLife International, Aplonis ulietensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2016-3 [dostęp 2017-04-27] (ang.).

[iucn3-9] BirdLife International, Aplonis mavornata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-11] (ang.).

[iucn4-10] BirdLife International, Aplonis fusca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-11] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]