Arkady Brzezicki
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
Arkady Brzezicki (ur. 4 grudnia 1908 w Groznym[1], zm. 19 grudnia 2014 w Warszawie[2]) – polski działacz sportowy, szermierz, wydawca, podporucznik Wojska Polskiego, jeniec oflagu II C Woldenberg.
Życiorys
Jego dziadek, Antoni Brzezicki, wychowanek Liceum Krzemienieckiego, właściciel majątku w okolicach Równego, za udział w powstaniu styczniowym został zesłany na Syberię[3]. Jego ojciec Marian mieszkał w Złotouście na Uralu, gdzie pracował na kolei; ożenił się z Eugenią Smoleńską[3]. Po kilku latach rodzina przeniosła się do Groznego[3], gdzie urodził się Arkady, a następnie do miasta Mineralne Wody, gdzie rozpoczął naukę w rosyjskiej szkole[4]. Po wojnie z bolszewikami rodzice postanowili wrócić do Polski. Zamieszkali w Brwinowie i Warszawie[1]. Naukę w polskiej szkole średniej kontynuował w Mielniku oraz w Białej Podlaskiej, gdzie zdał maturę[1]. Po maturze, w latach 1929–1930, w ramach obowiązkowej służby wojskowej uczestniczył w kursach Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Grudziądzu, którą ukończył w stopniu plutonowego podchorążego rezerwy[1]. W latach 1930–1932 studiował w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego[1]. Po ukończeniu studiów pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego Collegium Marianum w Pelplinie, równolegle uzyskał stopień podporucznika rezerwy WP[5].
W sierpniu 1939 został powołany do Pułku Piechoty w Gniewie, walczył ze swoim oddziałem m.in. pod Łowiczem[6]. 19 września po sforsowaniu Bzury, przebijając się z niemieckiego okrążenia dostał się do niewoli, początkowo do obozu przejściowego Osterode, późną jesienią 1939 roku został przeniesiony do oflagu II C Woldenberg, w którym przebywał do wyzwolenia w 1945[7]. W obozie zaangażował się w stworzenie i działalność Koła Wychowawców Fizycznych, był współorganizatorem turniejów, pokazów i rozgrywek sportowych, m.in. współorganizował olimpiadę w 1944[8].
Był szermierzem, jeszcze na studiach, jako zawodnik klubu Legia, odnosił sukcesy w kraju i za granicą, później był trenerem[9]. Po II wojnie światowej zainicjował powołanie sekcji szermierczej Legii i był jej wieloletnim kierownikiem[10]. Pracował w wydawnictwie Sport i Turystyka, prowadząc dział arystyczny[11]. Był autorem wielu książek o tematyce sportowej. Był redaktorem miesięcznika myśliwych „Łowiec Polski”[11].
Jego żoną była Maria Morawińska-Brzezicka, pierwsza dyrektorka Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie (1952-1978)[2].
Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera: B 29 kol.,4,9)[12].
Ordery i odznaczenia
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Dariusz Stawicki: Arkady Brzezicki (1908–2014). W: Andrzej Pazda (red.): Woldenberczycy - bliscy i znani: żołnierze września 1939 i powstania warszawskiego. Poznań: Stowarzyszenie Woldenberczyków; G&P Oficyna Wydawnicza Poznań, 2022, s. 28. ISBN 978-83-945881-2-0.
- 1 2 Żegnamy Arkadego Brzezickiego. www.muzeumsportu.waw.pl, 2014. [dostęp 2025-05-09].
- 1 2 3 Arkady Brzezicki: Z mojego życia: w 100. rocznicę urodzin. Warszawa: Agencja Wydawnicza AGAR, 2007, s. 11. ISBN 83-86567-60-0.
- ↑ Arkady Brzezicki: Z mojego życia: w 100. rocznicę urodzin. Warszawa: Agencja Wydawnicza AGAR, 2007, s. 12-13. ISBN 83-86567-60-0.
- ↑ Dariusz Stawicki: Arkady Brzezicki (1908–2014). W: Andrzej Pazda (red.): Woldenberczycy - bliscy i znani: żołnierze września 1939 i powstania warszawskiego. Poznań: Stowarzyszenie Woldenberczyków; G&P Oficyna Wydawnicza Poznań, 2022, s. 28-29. ISBN 978-83-945881-2-0.
- ↑ Arkady Brzezicki: Z mojego życia: w 100. rocznicę urodzin. Warszawa: Agencja Wydawnicza AGAR, 2007, s. 27. ISBN 83-86567-60-0.
- ↑ Dariusz Stawicki: Arkady Brzezicki (1908–2014). W: Andrzej Pazda (red.): Woldenberczycy - bliscy i znani: żołnierze września 1939 i powstania warszawskiego. Poznań: Stowarzyszenie Woldenberczyków; G&P Oficyna Wydawnicza Poznań, 2022, s. 29. ISBN 978-83-945881-2-0.
- ↑ Jan Bilewski: Wychowanie fizyczne i sport. W: Edmund Ginalski (red.): Oflag II C Woldenberg: wspomnienia jeńców. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984, s. 311. ISBN 83-05-11162-8.
- ↑ Andrzej Pac-Pomarnacki: Siła, radość, piękno: pamięci Arkadiusza Brzezickiego (1908-2014). absolwenci-awf-warszawa.pl, 2015. s. 14. [dostęp 2025-05-09].
- ↑ Janusz Partyka: Historia: Kalendarium Legii (8 grudnia): Powstanie sekcji szermierczej Legii. www.legia.com. [dostęp 2025-05-09].
- 1 2 Dariusz Stawicki: Arkady Brzezicki (1908–2014). W: Andrzej Pazda (red.): Woldenberczycy - bliscy i znani: żołnierze września 1939 i powstania warszawskiego. Poznań: Stowarzyszenie Woldenberczyków; G&P Oficyna Wydawnicza Poznań, 2022, s. 31. ISBN 978-83-945881-2-0.
- ↑ Arkadiusz Brzezicki. www.cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2025-05-09].
- 1 2 Bohdan Jasiewicz: Arkady Brzezicki (1908–2014): woldenberczyk, sportowiec, publicysta, myśliwy. klubkolekcjoneraikulturylowieckiejpzl.pl, 2015. s. 20. [dostęp 2025-05-09].