Augustyn Pająk
| Data i miejsce urodzenia |
8 lutego 1905 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 stycznia 1941 |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel, działacz społeczny |
| Narodowość | |
| Odznaczenia | |
_BAR.svg.png){kind=small}  | |
Augustyn Pająk (ur. 8 lutego 1905 w Porębie, zm. 14 stycznia 1941 w KL Auschwitz) – polski nauczyciel, działacz społeczny.
Życiorys
Urodził się 8 lutego 1905 roku w Porębie koło Pszczyny[1]. Brał wraz z ojcem udział w III powstaniu śląskim[2]. W 1922 roku wstąpił do Seminarium Nauczycielskiego w Pszczynie. Ukończył je w 1926 roku, po czym rozpoczął pracę jako nauczyciel w Kobiórze. Pracował tam krótko, gdyż został wkrótce powołany do służby wojskowej, którą odbył w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty. Uzyskał tam stopień podporucznika, po czym wrócił do pracy nauczyciela[3].
We wrześniu 1928 roku został skierowany do pracy w szkole powszechnej w Katowickiej Hałdzie, położonej na terenie Katowic, a po miesiącu przeniesiono go do Szkoły Powszechnej nr 18 w Katowicach-Dębie[3]. W 1934 roku ukończył Instytut Pedagogiczny w Katowicach[1].
W Dębie działał w licznych organizacjach społecznych – należał m.in. do Towarzystwa Czytelni Ludowych, Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, Narodowo-Chrześcijańskiego Zjednoczenia Pracy oraz do Oddziału Przysposobienia Wojskowego. Prowadził tutaj świetlicę dla bezrobotnych oraz zbierał informację o historii tej części Katowic[3]. Działał także jako komendant Związku Rezerwistów, pisał artykuły do górnośląskich pism, a także kształcił się jako słuchacz kursu botaniczno-ogrodowego[2].
W 1936 roku zwrócił się do Wydziału Oświecenia Publicznego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego o przeniesienie go na stanowisko dyrektora szkoły w Brzozowicach-Kamieniu[3]. W 1937 roku przeprowadził się do Stalowej Woli, gdzie pracował jako pracownik administracji w hucie „Stalowa Wola”[4]. Tam też zastała go II wojna światowa. Wraz z innymi oficerami rezerwy i szeregowymi zorganizował Związek Walki Zbrojnej, który prowadził akcje sabotażowe i dywersyjne[2].
Po aresztowaniu 18 maja 1940 roku przez Gestapo został skazany na karę śmierci, która została zamieniona później na pobyt w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz[2]. Tam też zmarł 14 stycznia 1941 roku[5].
Oznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi[2]
- Odznaka Grunwaldzka (pośmiertnie)[2]
Upamiętnienie
- Skwer Augustyna Pająka w Katowicach, na terenie dzielnicy Dąb[6][7].
- Tablice upamiętniające żołnierzy SZP, ZWZ, AK i NOW obwodu Nisko – Stalowa Wola, na froncie bazyliki konkatedralnej Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli (nazwisko na tablicy)[8]
Przypisy
- 1 2 Orlik 1996 ↓, s. 106.
- 1 2 3 4 5 6 Orlik 2012 ↓, s. 100.
- 1 2 3 4 Rzewiczok 2013 ↓, s. 253.
- ↑ Orlik 1996 ↓, s. 107.
- ↑ Orlik 2012 ↓, s. 101.
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2025-02-01]. (pol.).
- ↑ Uchwała nr XVII/348/11 Rady Miasta Katowice z dnia 21 grudnia 2011 r. w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice „Skwer Augustyna Pająka”, bip.katowice.eu, Katowice, 21 grudnia 2011 [dostęp 2025-02-01] (pol.).
- ↑ Stalowa Wola – tablice upamiętniające żołnierzy SZP, ZWZ, AK i NOW obwodu Nisko – Stalowa Wola. www.miejscapamiecinarodowej.pl, 2023-06-10. [dostęp 2025-02-01]. (pol.).
Bibliografia
- Zygmunt Orlik, Nad Korzeńcem: szkice z dziejów Kobióra, Katowice: Górnośląska Oficyna Wydawnicza, 1996, ISBN 978-83-85862-08-6 (pol.).
- Zygmunt Orlik, Poręba: z dziejów podpszczyńskiej wsi, wyd. 1, Pszczyna: Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej, 2012, ISBN 978-83-62674-16-9 (pol.).
- Urszula Rzewiczok (red.), Patronowie katowickich ulic i placów, wyd. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2013, ISBN 978-83-87727-38-3 (pol.).