Auld Lang Syne

Auld Lang Syne
Stare, dobre czasy
ilustracja
Część składowa

 Szkocja

Tekst

Robert Burns, 1788

Wersja orkiestralna (wyk. The Band of Her Majesty's Royal Marines)

Auld Lang Syne[a] – popularna szkocka pieśń ludowa, do której tekst w 1788 napisał Robert Burns. Jest tradycyjnie śpiewana podczas Hogmanay (szkocki odpowiednik Sylwestra) oraz podczas Sylwestra w krajach anglosaskich.

Należy do najpopularniejszych i najczęściej wykonywanych pieśni na świecie. Stanowi dobro eksportowe kultury szkockiej[1].

Historia

Powstanie pieśni Auld Lang Syne związane jest z Robertem Burnsem, który wspomniał o niej w liście napisanym 17 grudnia 1788 do swojej przyjaciółki i patronki Frances Dunlop. W piśmie tym poeta wysławiał „Auld Lang Syne” jako starą pieśń[2]:

(...) czyż szkocka fraza „Auld Lang Syne” nie jest nadzwyczaj wyrazista? Są takie stare piosenki i melodie, które często poruszają moją duszę. Ty wiesz, że jestem entuzjastą starych szkockich piosenek. Zwrotki podam ci w innym liście...[3]

Zalążek Auld Lang Syne odnaleźć można w XV-wiecznym, anonimowym poemacie, który szkocki zbieracz pieśni ludowych George Bannatyne zamieścił w 1568 w Bannatyne Manuscript – własnym manuskrypcie poświęconym szkockiej poezji, przechowywanym obecnie w zbiorach Advocates Library w Edynburgu. Tytuł poematu i zarazem pierwszy jego wers brzmiał: „Auld kindnes Foryett”[4]. Fraza „Auld Lang Syne” pojawia się następnie w poemacie, którego autorem był prawdopodobnie Robert Ayton, opublikowanym w 1711 w antologii Watsona „Choice Collection of Scots Poems”, poświęconej XVIII-wiecznej szkockiej poezji. Poemat ten, przypisywany Aytonowi lub (niekiedy) Francisowi Sempillowi of Beltrees, zaczyna się od słów:

Should auld acquaintance be forgot,
And never thought upon

a w refrenie pojawia się:

On old long syne.
On old long syne, my jo.

W pierwszej poł. XVIII w. do melodii Auld Lang Syne napisano jeszcze kilka poematów, mających podobny tekst; jest wśród nich tym wiersz Allana Ramsaya, zaczynający się od słów:

Should auld acquaintance be forgot,
Tho’ they return with scars?

opublikowany w 1720, w antologii Scots Songs[5].

W liście do wydawcy George’a Thomsona z września 1793 Burns stwierdził, iż pieśń Auld Lang Syne znalazła się w jego zbiorach, kiedy zapisał ją na podstawie śpiewu pewnego starca. Pieśń została ostatecznie opublikowana w zbiorach w antologii Scots Musical Museum Jamesa Johnsona w 1796[2].

Jednym z najbardziej interesujących faktów związanych z Auld Lang Syne jest to, iż jej melodia nie jest tą, do której Robert Burns napisał oryginalny tekst. Starsza wersja jest nadal wykonywana przez tradycyjnych śpiewaków. Przypomniała ją w 2008 szkocka piosenkarka Mairi Campbell na ścieżce dźwiękowej z filmu Seks w wielkim mieście[6].

Tekst Auld Lang Syne traktuje w sposób bardzo nostalgiczny i szczery o przyjaźni. To z tego powodu pieśń ta jest śpiewana przez ludzi na całym świecie podczas spotkań towarzyskich, a szczególnie podczas wigilii Nowego Roku, jako wyraz refleksji nad przeszłością i na powitanie przyszłości[2].

Auld Lang Syne w filmie

Auld Lang Syne wykorzystano w następujących filmach[1]:

Auld Lang Syne w muzyce

  • w nagranym 31 grudnia 1969 i 1 stycznia 1970 i wydanym w 1999 albumie Live at the Fillmore East Jimi Hendrix wykonał instrumentalną wersję Auld Lang Syne[7]
  • w Polsce muzykę wykorzystuje pieśń harcerska Ogniska już dogasa blask, z tekstem autorstwa Jerzego Litwiniuka[8]
  • piosenka stała się jednym z przebojów zespołu Boney M
  • w Indiach i Bangladeszu melodia posłużyła jako bezpośrednia inspiracja do bardzo popularnego utworu „Purano shei diner kotha” skomponowanego przez Rabindranatha Tagore.
  • w 1988 po zdobyciu przez piłkarską reprezentację Holandii tytułu mistrza Europy w piłce nożnej holenderski piosenkarz André Hazes wylansował szlagier Wij houden van Oranje (Kochamy Pomarańczowych), w którym wykorzystał refren z Auld Lang Syne[9]
  • w wydanym w 2010 albumie Merry Christmas II You Mariah Carey przedstawiła Auld Lang Syne w wersji dyskotekowej jako: „Auld Lang Syne – The New Year’s Anthem”[10]
  • w wydanym w 2016 roku albumie It's a Pony Kind of Christmas piosenka Days Gone By wykonana przez Ashleigh Ball jest oparta na Auld Lane Syne
  • cover utworu wykonała Christina Aguilera w ramach rezydentury The Xperience (a dokładniej 31 grudnia 2019 roku − podczas koncertu sylwestrowego)[11]

Uwagi

  1. ↑ Tytuł tłumaczony jest na ang. jako „long, long ago”, „old long since” lub bardziej dowolnie jako „old times past” por: The Wall Street Journal: Days of Auld Lang What?. [dostęp 2013-01-16]. (ang.)., zaś na pol. jako „stare, dobre czasy”.

Przypisy

  1. 1 2 The Scottish Government/Riaghaltas na h-Alba: For Auld Lang Syne. [dostęp 2013-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-02)]. (ang.).
  2. 1 2 3 Pauline Mackay w: BBC: Auld Lang Syne. [dostęp 2013-01-15]. (ang.).
  3. ↑ robertburns.org: 'Auld Lang Syne’. [dostęp 2013-01-15]. Cytat: (...) is not the Scotch phrase „Auld lang syne” exceedingly expressive? There is an old song and tune which has often thrilled through my soul. You know I am an enthusiast in old Scotch songs. I shall give you the verses on the other sheet... (ang.).
  4. ↑ Electric Scotland: Auld Lang Syne. [dostęp 2013-01-15]. (ang.).
  5. ↑ robertburns.org: 'Auld Lang Syne’. [dostęp 2013-01-15]. (ang.).
  6. ↑ Scotland.org: The History and Words of Auld Lang Syne. [dostęp 2013-01-15]. (ang.).
  7. ↑ Discogs: Hendrix* – Live At The Fillmore East. [dostęp 2013-01-16]. (ang.).
  8. ↑ Ogniska już dogasa blask. [w:] Biblioteka Polskiej Piosenki [on-line]. [dostęp 2019-12-21].
  9. ↑ AD.nl: André Hazes en het voetballied van iedereen. [dostęp 2013-01-16]. (niderl.).
  10. ↑ Discogs: Mariah Carey – Merry Christmas II You. [dostęp 2013-01-16]. (ang.).
  11. ↑ "Christina Aguilera Setlist − Zappos Theater, Las Vegas, NV, USA (DEC 31, 2019)". setlist.fm. (ang.) [dostęp 2020-01-06].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.