Bērzgale
 Centralny plac we wsi (2015) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Powiat | |
| Populacja (2018) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
LV-4612 |
Położenie na mapie Łotwy  | |
 56°37′50″N 27°31′00″E/56,630556 27,516667 | |
Bērzgale (łatg. Bieržgaļs, niem. Bersgall, Bersegall, Bersegallen, hist pol.: Berzygał[2]) − wieś na Łotwie w novadsie Rzeżyca, centrum administracyjne pagastsu Bērzgale.
Geografia
Miejscowość położona między jeziorami Meirānu[3] i Micānu[4], na wschód od drogi magistralnej A13, 19 km od Rzeżycy i 259 km od Rygi.
Historia
Pierwotnie posiadłość inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego. W 1468 r. mistrz krzyżacki Johann von Mengede nadał te dobra Jakubowi de Kock. Od 1546 r. z nadania mistrza inflanckiego Hermanna von Brüggenei, zwanego Hasenkamp, okoliczne majątki ziemskie znalazły się w rękach rodu Manteuffel-Szoege, którzy od 1687 r. dziedziczyli Berzygał, który często padał ofiarą najazdów Korffów z Kryżborga[2]. Nadanie Berzygał Manteufflom było konsekwencją tego, że rotmistrz Andrzej Manteuffel-Szoega w wojnie polsko-szwedzkiej opowiedział się za Polską, a w roku 1621 na skutek tego, że województwo wendeńskie odpadło od Polski (Inflanty szwedzkie), utracił swe posiadłości i przeniósł się do posiadłości swej żony w Kurlandii. Wnuk jego uzyskał dobra Berzygał, z których wywodziła się linia Manteufflów związana z Polską[5].
W 1787 r. w Berzygale wzniesiono kościół św. Anny ufundowany przez Fryderyka Mikołaja Szoege-Manteuffla, szambelana Stanisława Augusta Poniatowskiego. Tenże Fryderyk Mikołaj ufundował w 1792 r. murowany kościół protestancki miejscu dawnego drewnianego. Świątynie protestancka została zrujnowana, natomiast kościół katolicki jest świątynią parafialną[6][7] w diecezji rzeżycko-agłońskiej. Synem wspomnianego Fryderyka Mikołaja i dziedzicem miejscowości był Jakub, zaś wnukiem Gustaw[8].
W XIX w. miejscowość znajdowała się w powiecie rzeżyckim guberni witebskiej[2][9].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Vietvārdu datubāze. vietvardi.lgia.gov.lv. [dostęp 2025-02-18]. (łot.).
- 1 2 3 Berzygał, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 155.
- ↑ Meirānu ezers. Ezeri.lv. [dostęp 2025-02-18]. (łot.).
- ↑ Micānu ezers. Ezeri.lv. [dostęp 2025-02-18]. (łot.).
- ↑ Magdalena Bajer, Manteufflowie, „Forum Akademickie” (6), forumakademickie.pl, 1998 [dostęp 2025-02-18].
- ↑ Agnieszka Rybak: Saga rodu Manteuffów. „Rzeczpospolita”, 2011-04-23. [dostęp 2025-02-18].
- ↑ Natalia Pochroń, Radosław Budzyński: Radosław Budzyński: nikt nie zrobił tyle dla polskości Inflant co Manteuffel. Histmag, 2023-07-21. [dostęp 2025-02-18].
- ↑ Radosław Budzyński. Maria z Ryków Manteufflowa i jej nieznana korespondencja do syna – Gustawa Manteuffla. „Ruch Literacki”. 4, s. 461–463, 2018. Polska Akademia Nauk.
- ↑ Napoleon Rouba, Przewodnik po Litwie i Białejrusi, Wilno: Wydawnictwo „Kurjera Litewskiego”, Edmund Nowicki, 1909, s. 17 [dostęp 2025-02-18].
Linki zewnętrzne
- Cmentarz przy drodze Berzygał-Sarkanie. „Przegląd Bałtycki”. [dostęp 2025-02-18].
- Monika Karpowicz: Łatgalia. neonowesejny.blogspot.com, 2012-11-17. [dostęp 2025-02-18].
- Bērzgale. Redzēt.lv. [dostęp 2025-02-19]. (łot. • ang.).