Babiana

Babiana
Ilustracja
Babiana sambucina
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

kosaćcowate

Rodzaj

babiana

Nazwa systematyczna
Babiana Ker Gawl.
Bot. Mag. 15: t. 539 (1801)

Babiana (Babiana Ker Gawl.) – rodzaj wieloletnich roślin należący do rodziny kosaćcowatych. Należy do niego ok. 80 gatunków roślin występujących w południowej Afryce. Nazwa łacińska pochodzi z niderlandzkiego słowa babianer, odnoszącego się do pawiana, którego przysmakiem są bulwy tej rośliny. Gatunkiem typowym jest Babiana plicata (Ker Gawl.)[3].

Morfologia

Pokrój
Rośliny o wysokości do 30 cm z kulistymi bulwami we włóknistej osłonie.
Liście
Proste, lancetowate. Na ogół owłosione. Użyłkowane równolegle.
Kwiaty
Obupłciowe. Okwiat sześciolistkowy, promienisty lub grzbiecisty, biały do fioletowoniebieskiego.

Systematyka

Synonimy
Acaste (Salisb.), Anaclanthe (N.E.Br.)
Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z 28 rodzajów podrodziny Crocoideae G. T. Burnett w obrębie kosaćcowatych (Iridaceae) należących do rzędu szparagowców (Asparagales) w obrębie jednoliściennych[2].

Gatunki
  • Babiana ambigua (Roem. & Schult.) G.J.Lewis
  • Babiana angustifolia Sweet
  • Babiana arenicola Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana attenuata G.J.Lewis
  • Babiana auriculata G.J.Lewis
  • Babiana bainesii Baker
  • Babiana blanda (L.Bolus) G.J.Lewis
  • Babiana brachystachys (Baker) G.J.Lewis
  • Babiana carminea J.C.Manning & Goldblatt
  • Babiana cedarbergensis G.J.Lewis
  • Babiana cinnamomea J.C.Manning & Goldblatt
  • Babiana confusa (G.J.Lewis) Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana crispa G.J.Lewis
  • Babiana cuneata J.C.Manning & Goldblatt
  • Babiana curviscapa G.J.Lewis.
  • Babiana dregei Baker
  • Babiana ecklonii Klatt
  • Babiana engysiphon J.C.Manning & Goldblatt
  • Babiana fimbriata (Klatt) Baker
  • Babiana flabellifolia Harv. ex Klatt
  • Babiana foliosa G.J.Lewis
  • Babiana fourcadei G.J.Lewis
  • Babiana fragrans (Jacq.) Steud.
  • Babiana framesii L.Bolus
  • Babiana gariepensis Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana geniculata G.J.Lewis
  • Babiana grandiflora Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana hirsuta (Lam.) Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana horizontalis G.J.Lewis
  • Babiana hypogea Burch.
  • Babiana inclinata Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana karooica Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana lanata Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana lapeirousioides Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana latifolia L.Bolus
  • Babiana leipoldtii G.J.Lewis
  • Babiana lewisiana B.Nord.
  • Babiana lineolata Klatt
  • Babiana lobata G.J.Lewis
  • Babiana longicollis Dinter
  • Babiana melanops Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana minuta G.J.Lewis
  • Babiana montana G.J.Lewis
  • Babiana mucronata (Jacq.) Ker Gawl..
    • Babiana mucronata subsp. minor (G.J.Lewis) Goldblatt & J.C.Manning
    • Babiana mucronata subsp. mucronata
  • Babiana namaquensis Baker
  • Babiana nana (Andrews) Spreng.
    • Babiana nana subsp. maculata (Klatt) Goldblatt & J.C.Manning
    • Babiana nana subsp. nana
  • Babiana noctiflora J.C.Manning & Goldblatt
  • Babiana odorata L.Bolus
  • Babiana papyracea Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana patersoniae L.Bolus
  • Babiana patula N.E.Br.
  • Babiana pauciflora G.J.Lewis
  • Babiana petiolata Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana pilosa G.J.Lewis
  • Babiana planifolia (G.J.Lewis) Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana praemorsa Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana pubescens (Lam.) G.J.Lewis
  • Babiana purpurea (Jacq.) Ker Gawl.
  • Babiana pygmaea (Burm.f.) Baker
  • Babiana radiata Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana regia (G.J.Lewis) Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana rigidifolia Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana ringens (L.) Ker Gawl.
  • Babiana rubella Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana rubrocyanea (Jacq.) Ker Gawl.
  • Babiana salteri G.J.Lewis
  • Babiana sambucina (Jacq.) Ker Gawl.
    • Babiana sambucina subsp. longibracteata (G.J.Lewis) Goldblatt & J.C.Manning
    • Babiana sambucina subsp. sambucina
  • Babiana scabrifolia Brehmer ex Klatt
  • Babiana scariosa G.J.Lewis
  • Babiana secunda (Thunb.) Ker Gawl.
  • Babiana sinuata G.J.Lewis
  • Babiana spathacea (L.f.) Ker Gawl.
  • Babiana spiralis Baker
  • Babiana stenomera Schltr.
  • Babiana striata (Jacq.) G.J.Lewis
  • Babiana stricta (Aiton) Ker Gawl.
  • Babiana symmetrantha Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana tanquana J.C.Manning & Goldblatt
  • Babiana torta G.J.Lewis
  • Babiana toximontana J.C.Manning & Goldblatt
  • Babiana tritonioides G.J.Lewis
  • Babiana tubaeformis Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana tubiflora (L.f.) Ker Gawl.
  • Babiana tubulosa (Burm.f.) Ker Gawl.
  • Babiana unguiculata G.J.Lewis
  • Babiana vanzijliae L.Bolus
  • Babiana villosa (Aiton) Ker Gawl.
  • Babiana villosula (J.F.Gmel.) Ker Gawl. ex Steud.
  • Babiana virescens Goldblatt & J.C.Manning
  • Babiana virginea Goldblatt
Mieszaniec
  • Babiana × lata G.J.Lewis - Babiana blanda × Babiana villosula

Zastosowanie

  • Niektóre odmiany Babiana stricta uprawiane są jako rośliny ozdobne.
  • Bulwy Babiana są jadalne.

Bibliografia

  • World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew.. [dostęp 2010-05-03].
  • Goldblatt P. i Manning John C.: The Iris Family: Natural History and Classification. Portland: Timber Press, 2008, s. 175. ISBN 978-0-88192-897-6.
  • Peter Goldblatt: A revision of the southern African genus Babiana, Iridaceae:Crocoideae. Pretoria: 2007. ISBN 978-1-919976-32-7.
  • Peter Goldblatt, John C. Manning. Floral biology of Babiana (Iridaceae: Crocoideae): Adaptive floral radiation and pollination. „Annals of the Missouri Botanical Garden”. 94 (4), s. 709-733, 2007. 
  • Goldblatt P., Manning John C. i Snijman D.: The color encyclopedia of Cape bulbs. Portland: Timber Press, 2002.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-03] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-05-03].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.