Baruch Steinberg
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Naczelny Rabin Wojska Polskiego | |
| Okres sprawowania |
1936–1940 |
| Wyznanie | |
 starszy rabin II klasy | |
| Data i miejsce urodzenia |
17 grudnia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
kwiecień 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
Szef Duszpasterstwa Wyznań Niekatolickich Armii „Kraków” |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg.png){kind=small}    | |
Baruch Steinberg[1] (ur. 17 grudnia 1897 w Przemyślanach, zm. 12 kwietnia 1940 w Katyniu) – starszy rabin II klasy Wojska Polskiego, pełniący obowiązki naczelnego rabina WP[2], ofiara zbrodni katyńskiej, pośmiertnie awansowany do stopnia podpułkownika Wojska Polskiego.
Życiorys
Syn Szmaji i Hendli z domu Wechsler. W gminie żydowskiej był wychowany w duchu polsko-patriotycznym. Studiował w Kolegium Języków Arabskich na Uniwersytecie im. Stefana Batorego w Wilnie.[3] Od 1918 r. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej w Przemyślanach. Już jako rabin wziął udział w wojnie polsko-ukraińskiej w obronie Lwowa w 1919, razem z ponad 400 innymi członkami POW. Jako ekstern zdał maturę w roku 1927 w Krakowie i studiował orientalistykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.
W 1928 został kapelanem wyznania mojżeszowego Wojska Polskiego jako rabin Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. W marcu 1932 roku został przeniesiony na stanowisko rabina Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie z równoczesnym pełnieniem obowiązków rabina Okręgu Korpusu Nr III i Okręgu Korpusu Nr V[4].
W 1933 objął obowiązki szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego Mojżeszowego, a w latach 1935-1939 – szefa Głównego Wojskowego Urzędu Duszpasterskiego Mojżeszowego Biura Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1936 został naczelnym rabinem Wojska Polskiego.
1 września 1939, w chwili agresji Niemiec na Polskę, był jednym z siedmiu zawodowych rabinów wojskowych, został też szefem Duszpasterstwa Wyznań Niekatolickich dla Armii „Kraków”. Po najeździe sowieckim na Polskę 17 września 1939, wzięty do niewoli radzieckiej, przebywał w obozie w Starobielsku, skąd wywieziono go 24 grudnia 1939 w ramach akcji NKWD aresztowania duchownych-kapelanów wszystkich wyznań w wigilię Bożego Narodzenia 1939 do więzienia na Butyrkach w Moskwie, skąd w marcu 1940 powrócił do obozu, by następnie trafić do Juchnowa, a następnie do Kozielska. 12 kwietnia 1940 został wywieziony do Katynia i zamordowany[5].
Istnieją świadectwa, mówiące o niezwykłej solidarności ponad podziałami religijnymi wśród uwięzionych oficerów. Bronisław Młynarski pisze: Jak wielką i potężną była potrzeba wspólnej modlitwy dowodzi, iż jeńcy wyznania mojżeszowego, protestanckiego, prawosławnego – masowo uczestniczyli w nabożeństwach katolickich (...). Innym razem szliśmy w piątkowe wieczory pod przyzbę mizernej szopy (...), gdzie setki Żydów wznosiło gorące modły po hebrajsku, pod przewodnictwem kapelana dra Steinberga[6].
Jego bratem był kapitan rabin Mejer Steinberg, szef Duszpasterstwa Wyznania Mojżeszowego w Armii Polskiej na Wschodzie gen. Władysława Andersa[7].
Upamiętnienie
Rabin mjr Baruch Steinberg jest zapisany w Księdze Cmentarnej Katyń[8].
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[9]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W dniu 11 listopada 2018 r. został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę za wybitne zasługi dla niepodległości Polski.
12 maja 2019 w Kalwarii Pacławskiej odbyła się uroczystość związana z odsłonięciem oraz poświęceniem tablicy pamiątkowej i Alei Dębów Pamięci Kapelanów Katyńskich przy kaplicy „Ukrzyżowanie”. Wśród 32 kapelanów wojskowych różnych wyznań, zamordowanych w Katyniu i innych miejscach kaźni w 1940, jest wymieniony Rabin ppłk Baruch Steinberg[10][11][12].
Awanse
- rabin – ze starszeństwem z 1 grudnia 1928
- starszy rabin II klasy – ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 i 1. lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania mojżeszowego[13]
- podpułkownik – pośmiertnie 5 października 2007
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (1937)[14][15]
- Krzyż Niepodległości
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Order Orła Białego (11 listopada 2018; pośmiertnie) jako wyraz najwyższego szacunku wobec znamienitych zasług poniesionych dla chwały, dobra i pożytku Rzeczypospolitej Polskiej, z okazji Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej[16]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ W dokumentacji Ośrodka KARTA występuje jako Boruch Steinberg. Dane osobowe Borucha Steinberga w bazie Ośrodka KARTA, dostępne w Internecie, dostęp 2007-09-24, 12:05.
- ↑ Dane za witryną konsola.com.pl, dostęp 12 października 2008 i dyskusją na dws.org.pl, dostęp 12 października 2008.
- ↑ Barbara Tarkowska (red.), Ksiądz ppłk Andrzej Niwa (1900-1940), Wyd. 1, Warszawa: Stowarzyszenie Pamięci Kapelanów Katyńskich, 2019, s. 138, ISBN 978-83-954675-0-9 [dostęp 2024-07-03].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 251.
- ↑ Szacuje się, iż około 5% z 20 tysięcy ofiar radzieckich obozów stanowili Żydzi. W większości byli to młodzi lekarze, lekarze weterynarii, farmaceuci. Nie brak było prawników, inżynierów oraz oficerów liniowych. Służyli oni przeważnie w stopniach podporucznika i porucznika, chociaż nie brakowało też kapitanów, majorów (starsi lekarze) i podpułkowników. Należy przyjąć, że około 450 oficerów i podoficerów oraz podchorążych z Listy Katyńskiej – to Żydzi.
- ↑ Bronisław Młynarski, W niewoli sowieckiej, Londyn 1974.
- ↑ Simon Schochet, Tajna misja kapitana-rabina Steinberga, polish-jewish-heritage.org [dostęp 2022-03-21] [zarchiwizowane 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Jan Kiński, Janina Snitko-Rzeszut, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (Poland) (red.), Katyń: księga cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego / [opracował zespół, Jan Kiński ... et al. ; redakcja, Janina Snitko-Rzeszut], Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000, s. 597, ISBN 978-83-905590-7-0, OCLC ocm45570673 [dostęp 2024-07-03].
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Stanisław Gęsiorski, KALWARIA PACŁAWSKA: Poświęcenie Alei Dębów Pamięci Kapelanów Katyńskich [online], Archidiecezja Przemyska [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Paweł Rohuń, Poświęcenie Alei Dębów Pamięci Kapelanów Katyńskich | Archidiecezja Przemysko-Warszawska Kościoła Greckokatolickiego w Polsce [online], 13 maja 2019 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Kalwaria Pacławska. Poświęcenie Alei Dębów Pamięci Kapelanów Katyńskich i Odsłonięcie Pamiątkowej Tablicy [online], santiago.org.pl, 12 maja 2019 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie stopni. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 72, 5 lutego 1934.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 36, Nr 2 z 11 listopada 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
- ↑ Ordery Orła Białego przyznane pośmiertnie 25 wybitnym Polakom [online], prezydent.pl [dostęp 2018-11-12] (pol.).
Bibliografia, linki
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Kapelani II Rzeczypospolitej w dodatku Katyń do „Tygodnika Powszechnego” nr 38 (3037) z 23 września 2007.
- Zofia Waszkiewicz, Baruch Steinberg, w: Polski Słownik Biograficzny, tom XLIII, 2004-2005.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 597. [dostęp 2014-05-18].
- Własnoręczny życiorys Barucha Steinberga zachowany w instytucie Jad Waszem
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.