Bernardin Palaj

Błogosławiony
Bernardyn Palaj OFM

Zef Palaj

prezbiter i męczennik
Data i miejsce urodzenia	2 października 1894 Shllak
Data i miejsce śmierci	2 grudnia 1946 Szkodra
Czczony przez	Kościół katolicki
Beatyfikacja	5 listopada 2016 Archikatedra Świętego Szczepana w Szkodrze przez Franciszka[a]

Kraj działania	Albania
Data urodzenia	2 grudnia 1894
Data śmierci	8 grudnia 1947
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Albański Kościół Katolicki
Inkardynacja	Zakon Braci Mniejszych
Prezbiterat	1918

Bernardin Palaj OFM właśc. Zef Palaj (ur. 2 października 1894 we wsi Shllak k. Szkodry, zm. 2 grudnia 1946 w Szkodrze) – albański ksiądz katolicki, franciszkanin (OFM), folklorysta i poeta, ofiara prześladowań komunistycznych, błogosławiony Kościoła katolickiego.

Był najstarszym z czwórki dzieci szewca Gjona Palaja i Marty z d. Dedja^[1]. Uczył się w prowadzonej przez Franciszkanów szkole w Szkodrze. W 1911 wstąpił do zakonu franciszkanów, przyjął imię zakonne Bernardin i wyjechał do Salzburga, gdzie uczył się w liceum, a następnie w Innsbrucku studiował teologię^[2]. 15 września 1911 rozpoczął nowicjat, a 2 sierpnia 1918 w Rubiku został wyświęcony na księdza^[2]. Uczył języka łacińskiego w szkoderskim Collegium Illyricum, a następnie pracował w parafiach Toplane, Polcit Shale, Pult i Rubik^[3].

W latach 1923–1924 zaangażował się w działalność polityczną. Wspólnie z Ndre Mjedą, Gjergj Fishtą i Antonem Harapim wydawał czasopismo Ora e maleve (Czas gór), związane z opozycją parlamentarną. Wtedy używał pseudonimów: Kukel Lapaj, Constantinus i Viator. Za swoją aktywność polityczną został w 1924 aresztowany, ale wkrótce opuścił więzienie, dzięki wstawiennictwu abp Lazëra Mjedy^[2].

W latach 1919–1934 prowadził badania nad folklorem północnej Albanii. Zebrane przez niego teksty zostały opublikowane w czasopiśmie Hylli i Dritës. W 1937 ukazał się zbiór pieśni i legend z północnej Albanii opracowanych przez Palaja i Donata Kurtiego. Od 1934 pisał wiersze liryczne i krótkie opowiadania, które ukazywały się w Hylli i Dritës. Po śmierci Gjergji Fishty Palaj napisał na jego cześć elegię Kah nata e vetme (Ku samotnej nocy). Od 1942 na łamach Hylli i Dritës publikował swoje badania nad albańskim prawem zwyczajowym^[1].

W czasie włoskiej okupacji Albanii Palaj współpracował z policją włoską, Hasan Bello określa go mianem "kapelana albańskiej milicji"^[4]. Jako członek Instytutu Studiów Albańskich, działającego pod kontrolą włoską kontynuował swoje badania nad albańskim prawem zwyczajowym. Po przejęciu władzy przez komunistów w 1944 uciekł w góry, ale został aresztowany 22 października 1946 w Rubiku. Jednym z dowodów w jego sprawie były teksty publikowane w Hylli i Dritës, w których potępiał komunizm. Związany zardzewiałym drutem, z powodu zakażenia tężcem zmarł w więzieniu w Szkodrze w grudniu 1946, zanim stanął przed sądem^[5]. Jego ciała nie wydano rodzinie, został pochowany na dziedzińcu byłego sanatorium w Szkodrze^[2].

Palaj znalazł się w gronie 38 Albańczyków, którzy 5 listopada 2016 w Szkodrze zostali ogłoszeni błogosławionymi. Beatyfikacja duchownych, którzy zginęli „in odium fidei” została zaaprobowana przez papieża Franciszka 26 kwietnia 2016^[6]. Imię Palaja nosi jedna z ulic w tirańskiej dzielnicy Selitë.

• Kangë kreshnikësh dhe legenda, 1937
• Doke e kanu ne Dukagjin, 1942
• Dioqezi i Pultit, 1943
• Mite, besime e legenda, 1943

• Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B. Tauris: 2012, s. 345-346. ISBN 978-1-78076-431-3.
• Biogram Palaja. albanovaonline.unishk-history.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-12)].
• The Servant of God Fr. Bernardin. kishakatolikeshkoder.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-24)].