Beta Gruis
| β Gru | |||||||||||||||||||
 Położenie gwiazdy w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
22h 42m 40,050s[1] | ||||||||||||||||||
| Deklinacja |
−46° 53′ 04,48″[1] | ||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−4,38 ± 0,31 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−0,30 ± 0,30 km/s[1] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
M4,5 III[2] | ||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||
| Wiek |
450 mln lat[3] | ||||||||||||||||||
| Temperatura |
3400 K[3] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
7740[2] pc | ||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,0848[2] | ||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Beta Gruis (β Gru, Tiaki) – druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Żurawia (wielkość gwiazdowa: 2,07m[2]). Odległa od Słońca o około 177 lat świetlnych[2].
Nazwa
Gwiazda ta ma nazwę własną Tiaki, którą nadali jej Polinezyjczycy z wysp Tuamotu[4]. W katalogu Mohammada al Tizini była opisana jako „tylna na końcu ogona” (Ryby Południowej)[3][5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2017 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Tiaki dla określenia tej gwiazdy[6].
Charakterystyka
Jej wielkość absolutna to −1,60m[2]. Należy do typu widmowego M4,5[1][2] lub M5[3][7]. Temperatura tego czerwonego olbrzyma to około 3400 K, emituje on 3900 razy więcej promieniowania niż Słońce. Ma ona promień około 0,8 jednostki astronomicznej, większy niż promień orbity Wenus, a jej masa jest około trzykrotnie większa niż masa Słońca. Gwiazda ta kończy życie, jej jądro zawiera obecnie węgiel i tlen i ustały w nim reakcje syntezy[3]. Beta Gruis jest gwiazdą zmienną półregularną, jej jasność zmienia się z okresem co najmniej 37 dni[8] z amplitudą 0,4 m (1,9–2,3m)[7]. W przyszłości stanie się mirydą, a potem odrzuci otoczkę. 450 milionów lat temu zaczęła życie jako gorąca, błękitna przedstawicielka typu B8[3].
Długo była ona uważana za gwiazdę pojedynczą, ale interferometria wskazuje na obecność towarzyszki odległej o mniej niż 0,22″ (11 au), o której poza tym nic nie wiadomo[3].
Gwiazdę Beta Gruis można zobaczyć z południowej Europy. Cała konstelacja jest widoczna dla obserwatorów na południe od 34° N. Na mapach nieba pojawiła się dopiero w 1603 roku[9].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Beta Gruis w bazie SIMBAD (ang.)
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Anderson E., Francis C.: HIP 112122. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2014-05-09]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Jim Kaler: BETA GRU (Beta Gruis). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2014-05-09]. (ang.).
- ↑ Maud Worcester Makemson: The Morning Star Rises: An Account of Polynesian Astronomy. Yale University Press, 1941, s. 261, 283.
- ↑ Grus, the Crane. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 238. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-03-01].
- 1 2 Beta Gruis w bazie AAVSO. American Association of Variable Star Observers, 2009-08-25. [dostęp 2014-05-09]. (ang.).
- ↑ Kamil Złoczewski: Kosmos.Żuraw i Tukan. T. 96. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2014, s. 21. ISBN 978-83-252-2253-6.
- ↑ Grus Constellation. [w:] Constellation Guide [on-line]. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).