Bilbil łuskowany

Bilbil łuskowany
	Rubigula squamata
	(Temminck, 1828)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	bilbile
Rodzaj	Rubigula
Gatunek	bilbil łuskowany
Synonimy
	Ixos squamatus Temminck, 1828; Ixidia squamata (Temminck, 1828); Ixodia squamata (Temminck, 1828); Pycnonotus squamatus (Temminck, 1828);
	Ixos squamatus Temminck, 1828; Ixidia squamata (Temminck, 1828); Ixodia squamata (Temminck, 1828); Pycnonotus squamatus (Temminck, 1828);
Podgatunki
	R. s. webberi (Hume, 1879); R. s. squamata (Temminck, 1828); R. s. borneensis (Chasen, 1941);
	R. s. webberi (Hume, 1879); R. s. squamata (Temminck, 1828); R. s. borneensis (Chasen, 1941);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia

Bilbil łuskowany^[3] (Rubigula squamata) − gatunek małego ptaka z rodziny bilbili (Pycnonotidae), zamieszkujący Azję Południowo-Wschodnią. Bliski zagrożenia wyginięciem.

Systematyka

Takson ten jest przez część autorów umieszczany w rodzaju Rubigula^[3]^[4], inni zaliczają go do Ixodia^[5]^[6]; oba te rodzaje zostały wydzielone z Pycnonotus^[5].

Wyróżniono trzy podgatunki R. squamata^[4]^[5]:

R. squamata webberi (Hume, 1879) – Półwysep Malajski i Sumatra,
R. squamata squamata (Temminck, 1828) – Jawa,
R. squamata borneensis (Chasen, 1941) – Borneo.

Rozmiary

Długość ciała 14–16 cm; masa ciała 19–23 g (podgatunek webberi), 22–24 g (borneensis)^[4]^[7].

Występowanie

Występuje w Brunei, Indonezji, Malezji, skrajnie południowej Mjanmie i Tajlandii. Jego naturalnym środowiskiem występowania są tropikalne i subtropikalne zarośla i lasy nizin.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2000 roku uznaje bilbila łuskowanego za gatunek bliski zagrożenia (NT, near threatened); wcześniej, od 1988 roku miał on status gatunku najmniejszej troski (LC, least concern). Liczebność populacji nie jest dokładnie znana, aczkolwiek ptak ten opisywany jest jako szeroko rozpowszechniony i lokalnie dość pospolity, choć na Borneo jest zwykle rzadki. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest postępujące wylesianie^[2].

Przypisy

1 2 3 4 D.D. Lepage D.D., Scaly-breasted Bulbul Ixodia squamata, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-04-26] (ang.).
1 2 Rubigula squamata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
1 2 Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pycnonotidae Gray,GR, 1840 - bilbile - Bulbuls (wersja: 2024-06-23). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-04-26].
1 2 3 Fishpool, L. & J. Tobias: Scaly-breasted Bulbul (Rubigula squamata), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2025-04-26]. (ang.).
1 2 3 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bulbuls. IOC World Bird List (v15.1). [dostęp 2025-04-26]. (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 9 [online], październik 2024 [dostęp 2025-04-26] .
↑ Lincoln Fishpool, Joe Tobias: Family Pycnonotidae (Bulbuls). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 10: Cuckoo-shrikes to Thrushes. Barcelona: Lynx Edicions, 2005, s. 176. ISBN 84-87334-72-5. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i materiały audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Amatorski film z nagranym bilbilem łuskowanym

[avibase-1] 1 2 3 4 D.D. Lepage D.D., Scaly-breasted Bulbul Ixodia squamata, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-04-26] (ang.).

[iucn-2] 1 2 Rubigula squamata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] 1 2 Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pycnonotidae Gray,GR, 1840 - bilbile - Bulbuls (wersja: 2024-06-23). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-04-26].

[botw-4] 1 2 3 Fishpool, L. & J. Tobias: Scaly-breasted Bulbul (Rubigula squamata), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2025-04-26]. (ang.).

[ioc-5] 1 2 3 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bulbuls. IOC World Bird List (v15.1). [dostęp 2025-04-26]. (ang.).

[hbwcheck-6] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 9 [online], październik 2024 [dostęp 2025-04-26] .

[hbw10-7] Lincoln Fishpool, Joe Tobias: Family Pycnonotidae (Bulbuls). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 10: Cuckoo-shrikes to Thrushes. Barcelona: Lynx Edicions, 2005, s. 176. ISBN 84-87334-72-5. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]