Bolesław Błażejewski
![]() | |
| Data i miejsce urodzenia |
21 stycznia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
15 Pułk Artylerii Polowej |
| Stanowiska |
starszy lekarz pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
Bolesław Błażejewski (ur. 21 stycznia 1890 w Ilince, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski lekarz, pułkownik lekarz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Jego rodzicami byli Hipolit i Adela z Redlińskich[1]. W 1908 złożył maturę w gimnazjum krzemienieckim i w tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Imperatorskiego Uniwersytetu Kijowskiego św. Włodzimierza w Kijowie[1]. W sierpniu 1914 został zmobilizowany do Armii Imperium Rosyjskiego. Do 7 maja 1917 służył jako młodszy ordynator w szpitalu polowym 44 Dywizji Piechoty. W 1916 otrzymał dyplom lekarski[2]. Od października 1918 do sierpnia 1919 praktykował w szpitalu w Lanckoronie.
We wrześniu 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego, w stopniu porucznika lekarza, i przydzielony do szpitala polowego nr 406, w charakterze młodszego ordynatora. 24 września 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w Korpusie Lekarskim, w „grupie byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”[3]. W 1921 pełnił służbę w szpitalu polowym Nr 4010, pozostając na ewidencji kompanii zapasowej sanitarnej nr III[4].
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 142. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[5]. W latach 1923–1924 był starszym lekarzem 15 pułku artylerii polowej w Bydgoszczy, pozostając na ewidencji 8 batalionu sanitarnego w Toruniu[6][7]. Od 16 października do 22 grudnia 1926 był słuchaczem kursu dokształcającego oficerów sztabowych w Oficerskiej Szkole Sanitarnej w Warszawie. W listopadzie tego roku ogłoszono jego przeniesienie do 8 Szpitala Okręgowego w Toruniu na stanowisko starszego ordynatora z powierzeniem mu obowiązków komendanta filii tego szpitala w Bydgoszczy[8]. 23 stycznia 1928 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 11. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[9]. W listopadzie tego roku został przeniesiony do 61 pułku piechoty w Bydgoszczy na stanowisko starszego lekarza pułku[10]. Od grudniu 1929 pełnił jednocześnie obowiązki komendanta 8 Szpitala Okręgowego w Toruniu[11][12]. W maja 1929, dowódca OK VIII w Toruniu, gen. bryg. Stefan Pasławski, wystawił o nim opinię służbową, w której m.in. czytamy[13]:
Lekarz o solidnej prosperującej fachowości, człowiek o głębokim sercu, z całkowitym oddaniem opiekuje się chorymi żołnierzami. Zawsze gotów jest bez żadnej zwłoki przyjść z pomocą koledze oficerowi i to bez żadnej korzyści materialnej.
19 grudnia 1933 został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 i 4. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[14]. W czerwcu 1934 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie na stanowisko szefa sanitarnego[15][16]. W styczniu 1936 został wyznaczony na stanowisko szefa sanitarnego w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie. Obowiązki na tym stanowisku pełnił do 15 września 1939, kiedy to został mianowany szefem sanitarnym Armii „Lublin”[17].
W czasie kampanii wrześniowej 1939, objął obowiązki szefa sanitarnego Armii „Lublin”[1]. Po agresji ZSRR na Polskę, w nocy z 20 na 21 września, w rejonie Włodzimierza Wołyńskiego, dostał się do niewoli sowieckiej[1]. Od 22 do 28 października 1939 przebywał w obozie jenieckim w Putywlu[18], a następnie w Kozielsku[19][20]. Między 7 a 9 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[18]. Między 9 a 11 kwietnia 1940 zamordowany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 w Lesie Katyńskim[13] i tam pogrzebany[19] w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[21][22]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[23][24]. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców pod numerem 484[13] – raport dzienny z 24 kwietnia 1943 nr 484[18] (opisany jako Glazewski Bolesław)[25][19][26][27], a przy zwłokach znaleziono: pocztówkę z Kowna, list oraz okulary[26]. Po ekshumacji z dołu śmierci spoczął w mogile bratniej pierwszej[13]. Figuruje na liście wywózkowej 015/2 z kwietnia 1940[19] pod pozycją 58 (teczka personalna nr 1202)[13] i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 0484[28] (opisany jako Głażewski Bolesław). W Archiwum Robla w pakiecie 01335-01, został wspomniany na pocztówce z Lublina, znalezionej przy szczątkach Stefana Wąsowskiego[18].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[29][30]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[31][32].
Życie prywatne
27 lipca 1921 zawarł związek małżeński z Marią Potkańską[20], którą poznał w trakcie kampanii 1920, gdy pracowała w szpitalu wojskowym w charakterze siostry miłosierdzia[2]. Miał z nią dwie córki[19]: Annę Marię (ur. 8 września 1924) i Krystynę Adelę (ur. 23 lutego 1931)[20]. W 1954 aresztowano jego żonę i osadzono w więzieniu Informacji Wojskowej[13]. Zmarła w Lublinie w 1957[33].
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (18 marca 1932)[34]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[20][13]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[20][13]
- Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża II stopnia (1935)[35]
Upamiętnienie
13 kwietnia 2018 została odsłonięta tablica upamiętniająca Bolesława Błażejewskiego[1][36][37], umiejscowiona na ścianie gmachu Wojskowej Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej w Toruniu (od strony ul. Jęczmiennej), a w uroczystości tej brali udział m.in. członkowie jego rodziny[38], a także przedstawiciele Rodzin Katyńskich i samorządowcy[39].
Jest jednym z 305 lekarzy pochowanych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu i upamiętnia go tabliczka epitafijna nr 235[40].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Redakcja, O doktorze Bolesławie Błażejewskim - lekarzu wojskowym pracującym m.in. w Toruniu, zamordowanym w Katyniu [online], Nowości Dziennik Toruński, 7 kwietnia 2018 [dostęp 2024-12-15] (pol.).
- 1 2 Lubelska lista katyńska 1997 ↓, s. 23.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 6 października 1920 roku, s. 955.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 441, 559.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 315.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 743, 1168, 1200.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1061, 1081.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 30 listopada 1926 roku, s. 421.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 710, 727.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 359.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 393.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 323, 872.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Lubelska lista katyńska 1997 ↓, s. 24.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 19 grudnia 1933 roku, s. 303.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 171.
- ↑ Lista starszeństwa 1934 ↓, s. 6.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 295.
- 1 2 3 4 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 172.
- 1 2 3 4 5 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 40.
- 1 2 3 4 5 Szkoła Podstawowa im. ks. A. Tyszki w Janowie - Dąb katyński [online], janow.szkolnastrona.pl [dostęp 2024-12-15].
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-12-10] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-04] (pol.).
- ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 178 [dostęp 2024-12-15] (niem.).
- 1 2 Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (42 (328)), pbc.uw.edu.pl, 16 października 1948, s. 4 [dostęp 2024-12-15] (pol.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2024-12-11].
- ↑ Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 180, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-08] (pol.).
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 1 [dostęp 2024-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Szkoła Podstawowa im. ks. A. Tyszki w Janowie - Dąb katyński [online], janow.szkolnastrona.pl [dostęp 2025-01-08].
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi na polu organizacji i administracji służby zdrowia w wojsku”.
- ↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 12.
- ↑ gen. Bolesław Błażejewski - Polski Czerwony Krzyż - Oddział Rejonowy w Toruniu [online], 16 kwietnia 2018 [dostęp 2024-12-15] (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A, Generał czekał na honory 78 lat. Jest tablica ku czci komendanta szpitala [online], bydgoszcz.tvp.pl [dostęp 2024-12-15].
- ↑ Tablica pamięci gen. Błażejewskiego | www.torun.pl [online], torun.pl [dostęp 2024-12-15].
- ↑ Polskie Radio PiK, W Toruniu odsłonięto tablicę upamiętniającą gen. Bolesława Błażejewskiego [online], W Toruniu odsłonięto tablicę upamiętniającą gen. Bolesława Błażejewskiego, 13 kwietnia 2018 [dostęp 2024-12-15].
- ↑ Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu [online], www.oil.org.pl [dostęp 2024-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06].
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych korpusu sanitarnego. Warszawa: Departament Zdrowia Ministerstwa Spraw Wojskowych, czerwiec 1934.
- Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Sylwetki lekarzy toruńskich XIX i XX wieku, Marian Łysiak, dr Kazimierz Przybyszewski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2009, s. 58–60, ISBN 978-83-231-2388-0.
- Wojskowy Szpital Uzdrowiskowy w Ciechocinku 1945–1985, Ciechocinek 1985, s. 225.
- Adam Winiarz: Lubelska lista katyńska: księga pamięci Lubelskiej Rodziny Katyńskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1997. ISBN 978-83-227-0928-3.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
