Bolesław Kossobudzki
 | |
 kapitan artylerii | |
| Data i miejsce urodzenia |
18 sierpnia 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20–22 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1917–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
instruktor baterii |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg.png){kind=small}   | |
Bolesław Kossobudzki (ur. 18 sierpnia 1899 w Pływaczewie, zm. 20–22 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 18 sierpnia 1899 w Pływaczewie, w ówczesnym powiecie wąbrzeskim rejencji kwidzyńskiej, w rodzinie Jana i Apolonii ze Zduńskich[1][2][3]. W rodzinnej miejscowości ukończył szkołę powszechną[4]. Do osiągnięcia pełnoletności pozostawał przy rodzicach[4]. Od czerwca 1917 do marca 1919 służył w armii niemieckiej[5]. 24 kwietnia 1919 wstąpił do Wojska Polskiego[2], przydzielony do 10 dyonu artylerii we Włocławku. Przeniesiony do 10 pułku artylerii polowej walczył na Froncie Litewsko-Białoruskim, w obronie Warszawy i Zamościa, w bitwie pod Sokalem i Dubnem, awansując na ogniomistrza[4]. Wyróżnił się 4 sierpnia 1920 w bitwie pod Ostrowią Mazowiecką[6][7]. 26 października 1920 dowódca 1 baterii 10 pap, porucznik Stefan Świnarski sporządził „wniosek na odznaczenie orderem «Virtuti Militari»”, w którym napisał:
w dniu 4 sierpnia 1920, gdy tabory dywizji i cała kolumna artylerii podchodziły do miasta Ostrowia,które było już zajęte przez bolszewików, zostalismy zaatakowani z lewego skrzydła przez nieprzyjaciela, wówczas ogniomistrz Bolesław Kossobudzki po otrzymaniu rozkazu wyjechał z działem na odkrytą pozycję i celowaniem wprost ostrzeliwał bardzo celnie atakującego nieprzyjaciela, zmuszając go do cofnięnia się, a następnie wyjechał na szosę i ostrzeliwał cofające się tyraliery bolszewickie i dzięki czemu droga do miasta jak również samo miasto zostało opuszczone przez nieprzyjaciela i oddziały dywizji przemaszerowały zupełnie spokojnie[6].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako podoficer zawodowy i kontynuował służbę w 10 pap w Łodzi[4]. Awansował na starszego ogniomistrza i ukończył kurs dokształcający organizowany przez Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IV[4]. W 1926 został przyjęty do Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy[4][8]. 15 sierpnia 1928 prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1928 i 27. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a minister spraw wojskowych wcielił do 21 pułku artylerii polowej w Bielsku[9]. 2 grudnia 1930 prezydent RP nadał mu stopień porucznika z dniem 1 stycznia 1931 i 29. lokatą w korpusie oficerów artylerii[10]. W marcu 1934 pełnił w zastępstwie obowiązki dowódcy baterii[4]. Ukończył Szkołę Strzelania Artylerii w Toruniu[11]. Na stopień kapitana został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 135. lokatą w korpusie oficerów artylerii[12][13]. W marcu 1939 pełnił służbę w Wołyńskiej Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu na stanowisku instruktora 3 baterii szkolnej[14][8].
Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, w nieznanych okolicznościach, dostał się do niewoli sowieckiej. W kwietniu 1940 przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku[8][11]. Między 19 a 21 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[8] – lista wywózkowa 036/4 z 16 kwietnia 1940[2][8], pozycja 70[11]. Między 20 a 22 kwietnia 1940 został zamordowany w Katyniu[8][11][2] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[15][16]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[17][18]. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[19] pod numerem 2462[20][21][8][2][22] – dosłownie opisany jako „Kasobudzki B....law"[20] (raport dzienny z 18 maja 1943)[8]. Przy jego szczątkach znaleziono dwa listy[23][22]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 02462[23], wskazany jako „Kosobudzki B......sław, kpt. syn Jana"[23].
W 1922 ożenił się z Genowefą z Nepostynów[2], z którą miał córkę Halinę Alicję (ur. 1924) i syna Janusza Witolda (ur. 1928)[24].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[25][26][27]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 569[1][28] – 28 lutego 1921[29][30]
- Srebrny Krzyż Zasługi[13]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[2]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 Kolekcja VM ↓, s. 1.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 290.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-05-09].
- 1 2 3 4 5 6 7 Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 3, 4.
- 1 2 Kolekcja VM ↓, s. 6.
- ↑ Leroch-Orlot 1929 ↓, s. 30.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 414.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 15 sierpnia 1928, s. 272, 281.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 338.
- 1 2 3 4 Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 144.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 444.
- 1 2 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 178.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 469.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-05-11] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-05-11] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-05-11] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
- 1 2 Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 232 [dostęp 2025-05-11] (niem.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-05-11].
- 1 2 Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (49 (335)), pbc.uw.edu.pl, 4 grudnia 1948, s. 4 [dostęp 2025-05-11] (pol.).
- 1 2 3 Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 232, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-05-11] (pol.).
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 2, 4.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2025-05-11] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 42 [dostęp 2025-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-05-09].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 26 marca 1921, s. 536.
- ↑ Leroch-Orlot 1929 ↓, s. 42.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Kossobudzki Bolesław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.64-5543 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-05-27].
- Rudolf Leroch-Orlot: Zarys historji wojennej 10-go Kaniowskiego pułku artylerii polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon, 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.